جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش مزبور از دو بخش و چندین فصل فراهم آمده است. مؤلف در بخش نخست مباحث نظری را مطرح و پس از مقدمه، در فصل اول ده درس کوتاه درباره دروغ را بیان میکند. دروغ چیست؟ عنوان فصل دوم است که در آن به مفهوم دروغ میپردازد، تعاریف آن را نقل و نقد میکند و سرانجام تعریفی کاراتر و بهتر ارائه میدهد. موضوع فصل های سوم تا پنجم به ترتیب: دروغ مصلحت آمیز کدام است؟، آیاهرگز میتوان دروغ گفت؟، چرا گاهی میتوان دروغ گفت؟ است که مؤلف برخی دیدگاهها را در این سه فصل بررسیده است. در فصل ششم، موضوع کانت و مساله دروغ خیرخواهانه مطرح و نظرگاه کانت کاویده و نقد شده است. بخش دوم این رساله با عنوان بررسیهای موردی آغاز میشود و با هشت فصل زیر سامانم ابد: دروغ در جنگ، دروغ برای اصلاح، دروغ به زن، دروغ به کودکان، دروغ به بیماران دم مرگ، دروغ برای مصالح دینی، دروغ برای مصالح سیاسی و دروغهای بی ضرر. پژوهنده در هر یک از فصلهای هشت گانه به طرح دیدگاهها و دلایل میپردازد و آنها را نقد و تحلیل و بررسی میکند.

شیعیان زیدیه در خصوص امامت دیدگاهی خاص به خود دارند. آنان اگر چه همچون دیگرشیعیان، به امامت علی(ع) و حسن (ع) و حسین(ع) به عنوان امامانی معصوم و منصوص معتقدندولی از آن پس، امام را رهبری غیر منصوص و غیر معصوم می دانند که با داشتن مجموعه ای ازصلاحیت ها، بر علیه حکومت های ظلم و جور قیام می کند. و رهبری جامعه اسلامی را برعهده می گیرد. به همین دلیل تعریفی که زیدیه از امامت ارائه می کنند و دلائلی که برای ضرورت نصب امام اقامه می نمایند و صفات و شرایطی که برای امام می شمردند، همگی به نوعی منطبق بر همین نظریه است. البته در بررسی نظریه امامت در زیدیه، به نظرات متفاوتی نیز برخورد می کنیم که بایدآن را نوعی خلط و تأثیر گرفتن از اندیشه امامتی دانست که زیدیه در مورد سه امام نخست و دیگرشیعیان از جمله امامیه در مورد همه امامان خود قائل اند.

یکی از براهین با اهمیت و عمیق اثبات وجود خدا برهان کیهان شناختی است. به همین لحاظ دراین مقال به مباحث گونه گون پیرامون این سنخ از برهان می پردازیم. در ابتدا این برهان را در پهندشت تاریخ می بررسیم و سیر تاریخی و چگونگی تدوین و نضج آن را از نظر می گذرانیم. از افلاطون تا دهه های معاصر در برگیرنده این پیشینه سیر تاریخی می باشد. سپس سه روایت مشهور و مهم این برهان را تبیین و تدقیق خواهیم کرد. این قول متکی بر نظر کرایگ است که برهان کیهان شناختی را در سه روایت عمده: کلامی کیهان شناختی، برهان وجوب و امکان و برهان مبتنی بر اصل جهت کافی می داند. سپس بر اساس معتبرترین براهین مربوطه هر یک از روایت های فوق الذکر را تشریح و توضیح می دهیم. و آنگاه ایرادات و اشکالات بنیادین و اساسی را که بر پیکره هر یک از براهین و مقدمات آنها از جانب منتقدین وارد آمده، ابتدا بیان و سپس به بررسی و ارزیابی این انتقادات وارد آمده می پردازیم. البته در این راه سه مفهوم عمده از هر برهان را گزینش و مباحث را پیرامون آن مفاهیم مطرح می کنیم: مفاهیم علیت، وجوه و جهت کافی این سه مفهوم اصلی و اساسی هستند.

موضوع این تحقیق در راستای بررسی ارتباط ساحت عاطفی و ارادی انسان با ایمان دینی است. علی رغم اهمیت ساحات عاطفی و ارادی انسان در شکل گیری باورها و جهت گیری اعمال انسان درزندگی، توجه کمتری به تبیین مکانیزم این تأثیر در میان ما صورت گرفته است و حال آن که توجه به فضایل اخلاقی در سنت اخلاقی دینی ما نقش مهمی داشته است. در این تحقیق ضمن اشاره به دیدگاههای چند متفکر غربی در این خصوص، دیدگاه یکی از مهم ترین فیلسوفان غرب در این زمینه (ویلیام جیمز) با تفصیل بیشتری محل بحث واقع شده است و طی آن چگونگی تأثیراحساسات، عواطف و اراده بر ایمان آوری، حالات دینی، باورهای دینی و نیز ربط و نسبت تجارب دینی و نیز عرفانی با عناصر فوق الذکر بررسی شده است. بررسی تعدادی از آیات قرآن وتحلیل آنها از این جهت بخش دیگر کار است که از مجموعة این آیات عناصر عاطفی و ارادی موجود در تحقق، تقویت و یا تضعیف ایمان محل بحث واقع شده است.

در این پژوهش به نقد و بررسی ایده سه تن از ایمان گرایان - پاسکال، جیمز و کی یرکگور پیرامون مسئله ایمان، و باور به خدا بر مدار مقاله باور بدون دلیل تألیف جی. ال. مکی پرداخته شده است. هر سه اندیشمند بر آنند که کنکاش درباورهای دینی به کمک عقل و برهان ما را به بن بست می رساند. زیرا این قلمرو، عرصه جولان و شکوفایی عقل و منطق نیست. عقل انسان به جهت محدودیت و گناه آلودگی اش و همچنین تناقض آمیز بودن متعلق ایمان توان تبیین و حل مسأله وجود خدا را ندارد. بلکه ما به این امور بدون هیچگونه برهان عقلی، صرفا ایمان می آوریم.اما در پاسخ به اینکه اصلا چرا ایمان آوریم، هر کدام شیوه ها و توجیه هایی ارائه داده اند که حاصلش این است که چون ایمان به خدا، بی نهایت نفع، خیر، سعادت و کمال آدمی را در بر دارد،پس هر که در پی این اهداف زندگی می کند، باید ایمان آورد. پاسکال استدلالی اقناعی با عنوان شرطبندی را مطرح می کند. با این بیان که شرط بستن بر وجود خدا در صورت برد، بی نهایت سود به دنبال دارد و حال آنکه چیزی هم از دست داده نمی شود. اما شرط بستن بر عدم خدا درصورت باخت خسران ابدی در پی دارد و در صورت برد سود چندانی به دست نمی آید. پس ایمان به خدا، عملی معقول و موجه است. جیمز، با اعمال شیوه پراگماتیکی در معنایابی و صدق گزاره ها، گزاره خدا وجود دارد را معنادار و حقیقی ارزیابی کرده، باور به آن را موجه می داند.زیرا در باور به این گزاره سود و منفعت عملی و صلاح باورمند نهفته است. کی یرکگور که اگزیستانسیالیستی می اندیشد، از همین منظر به این مسأله می نگرد. وی بر این باور است که آنچه مناسب تفکر اگزیستانسیالیستی است - یعنی احساس مسؤولیت، تحقق فردیت و هستی خویش، رهایی از و هم و پندار، اعمال اراده و گزینش و... - پژوهش انفسی است. قطع و یقین و حقیقت در سیر باطنی است.

در دوره ای از تاریخ فلسفه، فیلسوفان درین توجه خود را بر روی مسئله مهمی معطوف کرده اند، این مسئله مهم راهی جدید را بر روی آنها گشود تا بتوانند اعتقادات دینی را ورای استدلالات عقلی بنگرند، و با دیدی جدید به مسئله ایمان به خدا و مباحث دینی نگاه کنند و از طرفی این رویکرد جدید فیلسوفان دین را یاری کرد تا بتوانند دین را از گزند تیرهای منکرین مصون نگه دارد . این مسئله مهم تجربه دینی بود که از جنبه های مختلفی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است اما آنچه ما مد نظر داشتیم توجیه باور به خدا از طریق تجربه دینی می باشد. فلاسفه دین برای توج ه باور به خدا دو راه را انتخاب کرده اند عده ای به دنبال توجیه غیر اثباتی باور به خدا بوده اند و در واقع می خواستند معقولیت باور به خدا را توجیه کنند و به دنبال اثبات آن نبوده اند و اما عده ای دیگر در پی اثبات باور به خدا بوده اند و توجیه اثباتی را دنبال کرده اند و هر کدام راهی را رفته اند تا بتوانند راهی برای توجیه باور به خدا بیابند . و اما مسئله باور به خدا را در عرفان اسلامی می توان دنبال کرد و آن مسئله شهود عرفانی است ولی عرفا راه شهود را توجیهی برای باوریه خدا مطرح نکرده اند و از راه شهود به خدا می رسند .نه این که آن را وسیله توجیه باور به خدا بدانند . و منکرین توجیه باور به خدا از طریق تجربه ای دینی، آن را قابل قبول نمی دانند و آن را انکار می کنند اما انکار آنان از اعتبار تجارب دینی نمی کاهد . همانطوری که نرسیدن به مقام کشف و شهود عرفانی مستلزم انکار آن نمی باشد

در این پایان نامه دیدگاه قرینه گرایان و بنیان انگاران چون(توماس آکویناس ) در مورد عقاید پایه و عقاید غیرپایه مطرح شده است و در پی آن دیدگاه قائلین به معرفت شناسی اصلاح شده، مطرح شده و در نهایت به این بحث ختم شده است که باور به خدا جزو عقاید واقعا" پایه هست

این رساله ترجمه و تحقیقی است از کتابی انگلیسی با عنوان فلسفه کلام و عرفان اسلامی درآمدی کوتاه که توسط پروفسور ماجد فخری به نگارش در آمده است. هدف کتاب این است که خواننده را با فلسفه کلام و عرفان آنگونه که در بافت اسلامی توسعه یافتند و بر هم تکامل و تعامل از آغاز تا انجام با اشاره به ریشه های یونانی و یونانی مابی فلسفه اسلامی بپردازد. ایشان به گونه ای موجز و در عین حال کافی و وافی جریانات اشخاص نوشته ها مفاهیم و مسایل اصلی فلسفی کلامی و عرفانی و مناسبات درونی میان آنها را برجسته کرده و به بررسی برخوردها و مشاجرات میان گروه های مخالف و مدافع فعالیت فلسفی پرداخته است. از امتیازات دیگر این کتاب پرداختن به این موضوع ها می باشد: توسعه فلسفه نظام مند در اسلام، کلام، عرفان و توسعه تصوف، تعامل اسلام با فلسفه و الهیات غربی، جریانهای معاصر فکری جهان اسلام. پروفسور ماجد فخری فیلسوف و متفکر لبنانی استاد ممتاز و بازنشسته دانشگاه جورج تاون واشینگتن می باشد که اینک ساکن ایالات متحده آمریکاست. عمده تخصص ایشان در زمینه تاریخ فلسفه اسلامی و همچنین فلسفه اخلاق است. کتاب معروف ایشان سیر فلسفه در جهان اسلام است که توسط جمعی از مترجمان به فارسی ترجمه شده است. در این تحقیق علاوه بر ترجمه کتاب که تلاش ما در آن ارائه ترجمه ای روان و در عین حال دقیق بوده است برخی توضیحات و تعلیقات را در جهت تکمیل نمودن مباحث کتاب به آن افزوده ایم. در مواردی نیز که کاستی و نقصی در مطالب کتاب مشاهده می شد و بررسی و نقد آنها پرداخته ایم. در پایان نیز واژه نامه انگلیسی-فارسی که در برگیرنده اصطلاحات فلسفی، کلامی و عرفانی به کار رفته در کتاب است تنظیم کردیم.