جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله‌ی حاضر کند و کاوی است در ماهیت نظریات هرمنوتیکی برخاسته از اندیشمندان غربی، که پس از تأسیس این شاخه از دانش‌ همزمان با نهضت اصلاح دینی در غرب، از دیدگاه نظریات مطرح شده در گرایشات مختلف این دیدگاه، به متن و به ویژه متون دینی و کتاب مقدس و شیوه‌های فهم و تفسیر آن نگریسته‌اند؛ شیوه‌هایی که ضمن تضاد بسیار با روش معهود فهم و تفسیر، بین نظریات مولف‌محوری، متن‌محوری و مفسرمحوری در نوسان است، و به نتایجی کاملاً متضاد با شیوه‌ی متعارف فهم منتهی می‌گردد. در این میان نواندیشانی از جهان اسلام که به اعتراف خود در پی ایجاد تغییر و اصلاح در مبانی اسلامی و همسو کردن آن با اندیشه‌های غربی حاکم بر جامعه‌ی جهانی یا همان نظریات مکتب لیبرالیسم غربی بودند، درصدد تطبیق نظریات مطرح شده در هرمنوتیک بر شیوه‌ی فهم و تفسیر متون دینی و بویژه قرآن کریم برآمدند، که بکارگیری این روش به دلیل تضاد عمیقی که با مبانی اسلامی دارد، موجب تفسیر به رأی شدیدی می-گردد که در روایات و حتی خود قرآن به شدت از آن نهی شده است. با کاربرد نظریات مذکور در خصوص متون دینی اسلامی، اسلام از محتوای خود تهی شده و بسان ظرفی خالی، پذیرای نظریات متضاد با مبانی خود می‌گردد که ماهیت اسلام حقیقی را به کلی تغییر می‌دهد. این رساله با هدف تبیین ماهیت نظریه‌ی هرمنوتیکی و نارسایی‌های آن در خصوص فهم متن، ضمن تبیین نظر اسلام در خصوص فهم و تفسیر متون دینی و بررسی ماهیت، خاستگاه و نظریات نظریه‌پردازان غربی این مکتب نوظهور، به نقد آراء و مبانی این دانش در گرایشات مختلف آن پرداخته، و با نگاه ویژه به دیدگاه هرمنوتیک در خصوص متن، امکان تطبیق آن بر قرآن را بررسی نموده، و آنگاه با بیان مجالات تأثیرپذیری نواندیشان جهان اسلام، همچون نصر حامد ابوزید، مجتهد شبستری، سروش، محمد ارکون و... که متأثر از این روش جدید به تأسیس نظریات جدیدی در خصوص فهم و تفسیر متون دینی به ویژه قرآن روی آورده‌اند، درصدد اثبات ناکارآمدی نظریات این رشته‌ی جدید برای فهم و تفسیر قرآن است.

هم‌اکنون سه تلقی پیشینی، تدریجی و مثبت از مفهوم انضباط کارکنان در سازمان وجود دارد. اینکه آیا گونه‌های انضباط محصور در این سه می‌باشد و اینکه کدامیک از رویکرد‌های موجود و یا پیشنهادی، مناسب‌ترین تلقی از انضباط است، مساله‌ی اصلی این رساله می‌باشد.این رساله درصدد شناسایی و تعریف گونه‌های متفاوت انضباط با استفاده از روش‌ گونه‌شناسی در حوزه دانش مدیریت منابع انسانی و ارایه گونه‌ی مطلوب با تکیه بر رویکرد اسلامی و از روش تفسیر قرآن به قرآن می‌باشد. در مرحله‌ی اول پژوهش گونه‌های متفاوت انضباط در دانش مدیریت و علوم اجتماعی احصاء شده و با استفاده از روش گونه‌شناسی تجربتی تبیین شده‌اند. همچنین با استفاده از گونه‌شناسی مفهومی و مبتنی بر نوعی تحلیل قیاسی، نظم و انضباط بر اساس مبانی هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی، واسازی و بازسازی شده‌است. نهایتاً اینکه با استفاده از گونه‌شناسی عملیاتی و بر اساس دیدگاه اسلامی و مطالعات قبلی، گونه‌شناسی جدیدی از نظم و انضباط کارکنان با تکیه بر آموزه‌های اسلامی شکل گرفته است.در مرحله‌ی دوم پژوهش، مفهوم نظم و انضباط مطلوب براساس رویکرد قرآنی و با تکیه بر دو مقوله‌ی مبانی و اصول تبیین شده است. به همین منظور فرایندی چهارمرحله‌ای مطالعه قرآنی طی شده است: الف- مطالعه و انتخاب آیات قرآنی مرتبط(بیش از2150 آیه قرآنی مرتبط با مفهوم نظم و انضباط)؛ ب-تدبر و استخراج برداشت‌ها و مضامین مرتبط با استفاده از تفسیر نور(بیش از 4150 برداشت از آیات قرآنی مرتبط با مفهوم نظم و انضباط)؛ ج- مقوله‌بندی فرعی و دسته‌بندی کل مضامین استخراج شده به صورت مقدماتی (ذیل 112 مقوله فرعی و 13 مقوله‌کلی)؛ د- استخراج مبانی و اصول و اعتبار‌سنجی یافته‌ها بر اساس تفسیر المیزان (مبانی هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی و 95 اصل ذیل 7 بُعد اصلی). براساس مبانی و اصول استخراج شده، انضباط تعالی‌بخش کارکنان به عنوان الگوی مطلوب نظم و انضباط کارکنان در سازمان معرفی شده است. این گونه از انضباط، بر مقولاتی همچون فطری بودن تمایل انسان به نظم و انضباط، وجود نظم و غایت‌مداری در عالم هستی و همنوایی نظامات قانون‌گذاری (تشریع) با قانون خلقت و فطرت تاکید داشته و رهبری و مدیریت الهی را ضامن ایجاد انضباط در فضایی مبتنی بر آموزش و تربیت، محبت و برادری در روابط بین افراد، سازمان‌ها و جامعه می‌داند. در نگاه قرآنی دنیا تنها محل حسابرسی و تشویق و تنبیه افکار و گفتار و اعمال افراد نیست و همه‌ی آنها به دقت در نظام حسابرسی و معاقبه الهی در جهان آخرت مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

نعمت عمر و حیات گوهر ارزشمندی است که رسیدن به سعادت جز از مسیر آن محقق نخواهد شد. از این رو در سال های اخیر پژوهش برای شناسایی ارزش واقعی، نحوه استفاده، و مدیریت زمان، مورد توجه اندیشمندان غربی قرار گرفته است. این در حالی است که این موضوع در میان مسلمانان و رهبران ایشان همزمان با عصر نزول قرآن و دوران امامت از اهمیت برخوردار بوده است. در قرآن و روایات از یک سو، با هدفگذاری در رسیدن به اهداف دنیوی و سعادت اخروی نگاهی جامع به مدیریت عمر شده است، و از سویی دیگر با برنامه ریزی های دقیق و کاربردی راهکارها وشیوه های مدیریت عمر بیان شده است.این پایان نامه با جمع آوری آیات و روایات مربوط، تحلیل و دسته بندی موضوعی آنها، در صدد بیان راهکارهای برگرفته از منابع اسلامی در حوزه مدیریت زمان و ارائه الگوهای کاربردی در این زمینه می باشد. در این تحقیق ابتدا هدف اسلام از توجه به زمان مطرح شده است؛ در این راستا به هدفگذاری برای سعادت اخروی انسان، با در نظر گرفتن دیدگاه اسلام نسبت به اهداف و موفقیت های مادی و دنیوی پرداخته شده است. در ادامه راهکارها و الگوهای اسلام در موضوع مدیریت زمان، ارائه شده و میزان کاربردی بودن آنها مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان ضمن مقایسه بین مبانی دینی و غیر دینی مدیریت زمان، ارتباط بین وقت شناسی و دینداری انسان بیان می گردد .

ابزار عقل برای اندیشیدن به شیوه منطقی و هوش برای اندیشیدن به شکل انتزاعی ،از مواهب خدادای است . مکاتب مختلف بشری از شناخت و تبیین همه جانبه در مورد انسان ناتوان بوده اند . اما دین اسلام به انسان به عنوان موجودی چند بعدی و دارای کارکردهای اخلاقی، توجه ویژه ای دارد. اسلام برای مدیریت رفتار انسانی، مومنان را به خودآگاهی، خودسازی و تهذیب و شناخت فضیلت ها و زیبایی ها ی اخلاقی تشویق می کند که مقدمه ای برای خداشناسی است. این کنترل رفتارهای درونی و بیرونی ،همان مدیریت هوش هیجانی است. هوش هیجانی یکی از مسائلی است که مدتی است بشر امروزی به آن توجه کرده ،ولی اسلام از قرن ها پیش به زندگی بشر در ابعاد مختلف نگریسته است . قرآن کریم، نهج البلاغه ،احادیث و روایات به عنوان مهم ترین منابع علمی –اخلاقی و تربیتی اسلام، در کنار دیگر امور زندگی، قابلیت ها و کارکرد هوش هیجانی را برای انسان ها به ویژه مومنان یادآور شده اند تا از طریق مدیریت عواطف و هیجانات در فعالیت های روزمره و رفتارهای انسانی –به خصوص در تعامل با انسان ها – به هدف غایی خلقت خود نزدیک شوند .در دنیای کنونی که تکنولوژی به سرعت در حال پیشرفت است و هر لحظه بر اطلاعات انسان ها افزوده می شود، این دانش افزایی در پاره ای از موارد باعث تنیدگی هایی در زندگی بشر می گردد. نمی توان به طور کلی از این تنیدگی ها دور شد و باید راه های مقابله با آن ها را آموخت. باید کودکان را در برابر مشکلات و مسایل روانی واکسینه نماییم. در نتیجه آن ها می آموزند که در دنیای پیشرفته کنونی، چگونه زندگی نمایند تا از آسیب کمتری برخوردار باشند.

در فرهنگ و تمدن ایران اسلامی، تجلید به عنوان یکی از شاخه های مهم هنر کتاب آرایی و کتاب سازی، از موضوع های ثمربخش تاریخ تمدن عالم اسلام محسوب می شود که توانسته است با نفوذ معنوی خود حتی در تاریخ تمدن جهان تأثیر به سزایی بگــذارد. بی تردید آگاهی از چگونگی این تأثیر و نقش قابلیت های فکری و هنری ایرانیان بر هنر تجلید گستره ی وسیعی از جغرافیای جهان، از هنگام آغازین تحولات تا تعالی آن، بخش در خور توجهی از علل و عوامل شکوه و جلال معنوی و فرهنگی یکی از تمدن های بزرگ بشری را تبیین می کند. رشد و توسعه ی نگرش حاکمان، عالمان و هنرمندان ایران دوران اسلامی در سایه ی نقش و تأثیر فرهنگ ایرانی- اسلامی، سبب تحول گونه های متعدد و متنوع تجلید (از حیث مواد و مصالح مورد استفاده، فن ساخت و طرح و نقش) در حوزه ی تمدن ایران اسلامی گردیده است.در این رساله ضمن بررسی اجمالی جایگاه هنر تجلید در حوزه ی تمدن ایران اسلامی و نیز فن شناسی و تحولات ساختاری مواد و مصالح و نقش و طرح های مورد استفاده در آن، با بهره گیری از روش مشاهده و بررسی میدانی جلدهای شاخص دوره های مختلف و نیز آثار مکتوب قدیم و جدید، فنون و گونه های مختلف جلدسازی در تمدن ایران اسلامی به تفکیک دوره های تاریخی، شناسایی، طبقه بندی و تحلیل گردید.

مفهوم «ربا» یکی از مفاهیمی است که در طول تاریخِ جهان اسلام مورد توجه طیف‏های گوناگونی از اندیشمندان از جمله مفسران، فقها و اخیراً اقتصاددانان اسلامی قرار داشته است. این سه گروه، در مطالعات خویش به شدت درگیر مفهوم ساخت یافته «ربا» که محصول دوره تدوین فقه است، شده اند. این در حالی است که جای خالی پژوهشی که بتواند با غلبه بر «فاصله تاریخی از زبان عصر نزول»، به بازسازی مفهوم «ربا» متناسب با عصر نزول دست یازد، کاملا احساس می شود. نویسنده‏ی این پایان نامه تلاش نمود تا با بهره گیری از روشهای ریشه شناسی و معناشناسی ساختگرا و نقشگرا این مهم را به انجام رساند. مطالعات حکایت از آن دارد که در قرآن کریم با دو گونه ربا مواجه هستیم که یکی از آن دو، بر پایه دهشِ از روی میل و خواستِ درونی شکل گرفته است. این در حالی است که گونه دوم، ابتنای بر گرفتنِ با قهر و غلبه دارد. بر این اساس، از اولی، حوزه معنایی «جابجایی ثروت برآمده از انصاف و حق» و از دومی، حوزه معنایی « جابجایی ثروت برآمده از ظلم » شکل می گیرد.

ادیان و مکتب‌های مختلف از زوایای گوناگون به موضوع انسان رشد یافته پرداخته‌اند از این رو با ذکر ویژگی های متفاوت برای او کوشیده‌اند نمونه‌ای از انسان کامل ارائه دهند. تا دیگران با پیروی از او بتوانند با شکوفا ساختن استعدادهای خود راه‌های کمال را بپیمایند . در روان شناسی نیز موضوع انسان و کارکرد آرمانی آن مورد توجه قرار گرفته است نظریه پردازانی که بیشتر به موضوع کارکرد آرمانی می پردازند تحت عنوان نظریه پرداز خودشکوفایی و کمال طبقه‌بندی می‌شوند .اسلام نیز در کتاب آسمانی اش قرآن کریم برای انسان رشدیافته جایگاه ویژه‌ای قائل است تا جایی که خداوند در قرآن او را خلیفه و جانشین خود می‌داند و الگوی دیگران معرفی می کند. از آنجا که نگاه قرآن کریم نگاهی است از سوی خالق به مخلوق و نگاه روان شناسی نگاهی است در سطح توانایی های بشری ، الزاماً نمیتوان بین مفاهیم قرآنی و یافته‌های بشری رابطه برقرار نمود امّا این پژوهش در شکل رساله کارشناسی ارشد بر آن است تا ضمن تحلیل و بررسی نگاه ویژه قرآنی در رابطه با شخصیت انسانهای کامل و رشدیافته از طریق تطبیق بین مباحث قرآنی و روان‌شناسی ( تا حد امکان )، به بیان مبانی روان شناختی شاخصه‌های شخصیتی افراد رشدیافته از منظر قرآن بپردازد.در این پژوهش بعد از بررسی چالش‌های اساسی درباره طبیعت بشر از منظر روان‌شناسی و قرآن به موضوع انسان سالم و رشدیافته پرداخته شده است . ابتدا از منظر روان‌شناسان مختلف که در حوزه انسان سالم و انسان رشد یافته نظریاتی داشته‌اند سخن به میان آمده و سپس از منظر قرآن کریم به این موضوع پرداخته شده است . رشدیافتگی در قرآن کریم از طریق شبکه معنا شناسی کشف و ویژگی‌های انسان رشدیافته استخراج و از طریق تحلیل محتوا شاخصه‌های آنها دسته‌بندی گردیده است . بعد از توصیف قرآنی، تبیین روان‌شناختی ویژگی های انسان رشدیافته با توجه به ابعاد شخصیت یعنی سه حوزه شناختی ، انگیزشی و رفتاری انجام پذیرفته و همچنین از منظر صفات در شخصیت با توجه به تقسیم بندی کتل در سه حوزه پویشی ، توانشی و خلقی ، دسته‌بندی ویژگی‌ها انجام شده است . در پایان به ویژگی های اختصاصی الگوی قرآن در بیان و ارائه شخصیت رشد یافته در مقایسه با نظریه‌های روان شناسان کمال پرداخته شده است.