جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

بی‌تردید بخشی از هویت هر انسانی در عرصه ی اجتماع، به نام او بر می‌گردد که صرف نظر از کارکرد شناسایی، در نوع نگرش افراد نسبت به یکدیگر موثر است. فرایند نام گذاری افراد در گذر زمان دچار تحول و دگرگونی شده است. در این راستا برای پی بردن به چگونگی تغییر و تحول در نام‌های افراد، ضرورت داشت از علم مردم شناسی که به مطالعه‌ی فرهنگ جوامع انسانی و تغییرات فرهنگی در طی زمان می پردازد؛ بهره جست. بنابراین در این پژوهش به دنبال رسیدن به شناختی کامل پیرامون زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی نام گذاری فرزندان در شهرستان ایلام با رویکرد علم مردم شناسی بودیم. به همین جهت با استفاده از روش تطبیقی به مقایسه نام‌های متولدین دو دهه 1359-1350 و 1389-1380 براساس معیارهای دینی، فرهنگی، اسطوره‌ای، و ترکیبی پرداختیم. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که گرایش به نام‌های دینی در بین والدین نوزادان پسر در دهه 80بیشتر از دهه 50 بود. ولی در والدین نوزادان دختر گرایش به نام های دینی سیر نزولی داشت. هم چنین روند استفاده از نام‌های فرهنگی برای نوزادان پسر دهه80 نسبت به دهه 50 کاهش داشت و در عین حال نوزادان دختر، نام‌های فرهنگی بیشتری را نسبت به سایر معیارها به خود اختصاص دادند؛ در معیار اسطوره‌ای گرایش والدینِ نوزادان پسر و دختر نسبت به نام اسطوره‌ای در دهه 80 سیر نزولی نشان داد. هم چنین والدین ایلامی بیشتر، برای نوزادان پسر از نام‌های ترکیبی استفاده کرده‌اند. بنابراین روند انتخاب نام و نام گذاری تحت تأثیر مذهب، فرهنگ و نظام اجتماعی هر جامعه قرار دارد.واژه های کلیدی: نام، نام گذاری، مردم شناسی، دین، فرهنگ، اسطوره، ایلام.

موضوع پایان‌نامه‌ی حاضر تحقیق در مبانی زیبایی‌شناسی اشعار نیّر تبریزی است. عناصر چهارگانه‌ی علم بیان شامل تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه، نقش مهمی در زیبایی کلام و تأثیر سخن دارد؛ بنابراین ما با بررسی دیوان اشعار نیّر از منظر علم بیان، سعی داشتیم وجوه زیبایی شعر وی را نشان دهیم و در عین‌حال شواهدی تازه و متنوع برای مباحث کلی و جزئی بیان ارائه دهیم.

دین و دولت از دیرباز در زندگی بشر حضور موثر داشته اند. از این رو تامل، تفکر و پژوهش درباره‌ی آن ها دارای سابقه ای طولانی است. توجه به کارکردهای مدرنیته نشان می دهد که روند مدرنیزاسیون تحولی را در رابطه‌ی دین و سیاست در ایران و ترکیه به وجود آورده است. در یک نگاه کلی نتیجه‌ی تاملات و پژوهش های به عمل آمده در این خصوص را می توان در دو قالب لزوم پیوند آن ها با یکدیگر و لزوم جدایی آن ها از یکدیگر بیان کرد که پذیرش هر کدام از این قالب های فکری آثار و پیامدهای خاص خود را دارد. نگارنده معتقد است که بین دین و دولت رابطه ای تعاملی برقرار است یعنی دین هم بر دولت تاثیر می گذارد و هم از دولت تاثیر می پذیرد. بررسی تحولات بعد از ورود مدرنیته به ایران و ترکیه نشان می دهد که این روند منجر به نظام سکولار در ترکیه و نظام مردم سالاری دینی در ایران گردیده است. بدیهی است عامل دوری و نزدیکی یا همگرایی و واگرایی دین و دولت در ایران و ترکیه لزوما از یک عامل ناشی نمی شود بلکه بسترها و زمینه های سیاسی و اجتماعی در کیفیت این رابطه دخیل هستند. در این میان آنچه که برجسته می نماید این است که اندیشه‌ی نخستین شیعه و سنی، جایگاه دین و روحانیت، پتانسیل دین در دو کشور، نوع پنداشت از مدرنیته و دین، ظهور طبقات تاثیر گذار در تاریخ دو کشور در کیفیت رابطه‌ی دین و دولت موثر بوده اند.

چکیده آیین گذار یا تشرف ، مراحل مهم یا نقطه های عطف تاثیر گذار در زندگی آدمی است که دارای مفاهیم دینی و روانی خاصی بوده و با مراسم و مناسک آیینی ویژه‏ای که نشان‏گر بازآفرینی تلویحی آفرینش به‏شمار می‏آید، همراه است و برای فرد هویت تازه‏ای در میان گروه جدید ایجاد می‏کند. این مناسک که آیین‏های مربوط به سه مرحله‏ی اساسی، تولد یا آغاز دوران کودکی، سپس مرحله‏ی بزرگسالی و ازدواج و پس از آن مرگ را شامل می‏شود در میان اقوام مختلف ایرانی از گذشته تا کنون با مراسمی که بیان‏گر گذار یک فرد از مرحله‏ای به مرحله‏ی دیگر زندگی است به شیوه‏های گوناگون وبراساس کهن‏الگوها برگزار می‏شود نماد و نشانه‏ها در آیین که به شکل‏های گوناگونی تجلی یافته است براساس ساختار ذهن آدمیست که طبق ناخودآگاه جمعی شکل گرفته و بن‏مایه ها‏ی مشترکی دارد.در این کار پژوهشی سعی شده است تا آیین های سه مرحله اصلی گذار و در کنار آن طلاق به عنوان یک گذر در میانه ی زندگی فرد ، در روستای النگ از توابع بخش مرکزی شهرستان کردکوی استان گلستان بررسی شده و برگی به کتاب پر نقش و نگار فرهنگ و آیین ایران اضافه گردد و در این بین تشابهات و تفاوت های این آیین ها و تغییرات آن ها از گذشته تا به حال بیان شود . آیین هایی مانند بار بردن ، مارحنا، زن مار سلام و جهازبرون و .... در عروسی ها و آیین هایی مانند گره وندان، چگونگی پیش بینی جنس نوزاد و باید ها و نبایدها در بارداری و همچنین آئین هایی مانند تهیه سینی پیش جنازه، حلوای دهن تلی، مراسم روز پانزدهم و ... در هنگام مرگ.روش کار در این پژوهش روش مشاهده مستقیم و مشارکتی و نیز مشاهده و استفاده از اسناد بودهو همچنین از دیدگاه کارکردگرایی به آیین ها ، نگاه شده است که کارکردهای برخی آداب و رسوم و آیین انجام شده در هر یک از مراحل گذار (تولد ، ازدواج ، مرگ و همچنین طلاق)از جنبه های اقتصادی و معیشتی ، سیاسی و فرهنگی ، اموزشی و تعلیمی و وحدت قومی مورد بررسی قرار گرفته است . به ضرورت به غیر از دیدگاه کارکردگرایی بعنوان مکتب اصلی کار در دست پژوهش بدلیل اینکه ساختار اجتماعی این روستا مورد بررسی قرار می گیرد، نگاهی به مکاتب و دیدگاه های ساختارگرایی و کنش متقابل نیز داشته باشم، امید است که هم به عنوان بازشناسی گوشه ای بسیار کوچک از فرهنگ ایران زمین و هم ادای دین به زادگاه پدری ، پژوهشگر ، مورد پسند واقع گردد . واژگان کلیدی: آیین ، گذار، ازدواج، مرگ، تولد، طلاق، کارکرد

در این پژوهش استعاره‌های مفهومی حوز? مرگ در زبان فارسی از نظر زبان-شناسی شناختی بررسی شده است. بدین منظوراستعاره‌های مفهومی شامل استعاره‌های جهت‌گیرانه، هستی‌شناسانه و جان‌بخشی را در شعرهای هفت شاعر فارسی‌زبان دربار? مرگ نظیر «فردوسی»، «مولانا»، «سپهری»، «امین‌پور»، «فرّخ‌زاد»، «تولّلی»، «شاملو» و نیز گفتار «عامّ? مردم» مورد بررسی قرار گرفته است. سرانجام مشخّص گردید که برای بیان مفهوم مرگ، در اشعار و گفتار مردم مفاهیم استعاری مورداستفاده قرار گرفته است که بالا، پایین، نزدیک، دور، جلو، درون، بیرون، تکامل، دارندگی، خوراک، نور و روشنایی، شادی،انسان مهربان، دزد و ... از ان جمله است.

در این رساله سعی شده است به شناخت کلی از سلسله‌های درویشی نایل آییم و در چارچوبه‌های مردم‌شناسانه و جامعه‌شناسانه ویژگیهای عمومی و کارکردهای کلی آنها را در حد میسور بیان نماییم و سلسله‌های درویشی در قم صرفا" یک نمونه می‌باشند که جهت تطبیق اصول کلی بر مصادیقشان انتخاب شده‌اند. البته هر جا که مطلبی اختصاص به قم داشته باشد آن را با ذکر این خصوصیت مطرح کرده‌ام. اصولا" یکی از اهداف بررسی به اصطلاح "علی‌اللهیان" قمرود نیز که به صورت ضمیمه همراه این رساله می‌باشد نشان دادن ویژگی شهر قم می‌باشد، اما این امر آنها را از "نمونه" بودن خارج نمی‌سازد. اینکه "علی‌اللهیان" قمرود که از اهل حق می‌باشند و به هیچ‌وجه در شرائطی مشابه اهل حق نواحی دیگر قرار نداشته‌اند و خصوصیات تماما" یکسانی نیز ندارند "نمونه" بودن آن را خدشه‌دار نمی‌سازد. برای آنکه مقصود از "نمونه" بودن مشخص شود به این مثال توجه کنید، اگر ثابت شود که سلسله‌های درویشی عکس‌العملی در برابر سنت دینی حاکم می‌باشند و از درون آن پدید می‌آیند، و سنت دینی حاکم در جهان اسلام و ایران "مذهب اهل سنت " بوده است و قم به دلیل شیعه بودن تا قبل صفویه جنبشهای درویشی زیادی را تجربه نکرده است باز می‌توانیم از "نمونه" قم آن اصل کلی را مورد تائید قرار دهیم که سلسله‌های درویشی عکس‌العملی در برابر سنت دینی حاکم می‌باشند.

انسان از جمله موجودات شگفت انگیز عالم هستی است که دارای جنبه های مختلفی می باشد و با توجه به هر جنبه ای ، موضوع علوم بشری قرار می گیرد. محور و اساس مسائل اسلام نیز انسان می باشد. از آنجا که خدای متعال ما را به نیروی عقل و اندیشه مجهز ساخته است، باید در نظام آفرینش تأمّل و تدبّر کنیم تا به قدر توان به حکمت خداوند پی ببریم.هدف از پژوهش حاضر، بررسی مبانی انسان شناسی و تاثیر مناسک اجتماعی بر تربیت انسان ها می باشد و به دنبال این امر هستیم تا نشان دهیم که اسلام انسان را چگونه موجودی می داند و ابعاد وجودی و نیازهایش را چگونه مطرح می کند.عبادات (به ویژه حج )چه آثار اخلاقی برفرد و جامعه دارد. یافته ها نشان دادهاست که حج و مناسک آن می تواند از طریق تهذیب نفس و تقویت اراده و ایجاد تعادل و توازن در ارضای نیازها و تمایلات ، زمینه ی مناسبی برای صعود و سیر و سلوک معنوی انسان فراهم کند به گونه ای که حج گزار بسیاری از رذایل اخلاقی را ترک کرده و با الگوگیری از پیشوایان دین به تقویت خویشتن داری و کنترل درونی خود دست یابد و موجبات رشد معنوی خود و جامعه را فراهم آورد.در نتیجه انسان در اسلام دارای جایگاهی بس رفیع یعنی مقام خلیفه الهی است به طوری که اگر از استعداد های خود درست استفاده کند و تمامی ظرفیتهایی که خداوند در خلقت او به ودیعه نهاده است ظهور و عینیت یابد ، آنگاه به کمال و سعادت واقعی خود که همان قرب الهی است دست می یابد و عبادت حج و مناسک آن یکی از برنامه هایی است که به جهت جامع بودن می تواند در این سیر و سلوک باطنی ومعنوی انسان را به جایگاه واقعی خویش برساند و بر تربیت انسان ها تاثیر معنی داری بگذارد.

بازرسی و نظارت با هدف تامین امنیت و سلامت هر جامعه ای ، بعنوان دو رکن اساسی و تاثیر گذار در فرآیند مدیریت کلان کشور داری جای داشته و از جمله مولفه های بنیادی این مبحث ، توجه به مسئله عیون می باشد که ریشه در مفهوم تجسس دارد و از آنجا که کارکرد اصلی این گونه افراد که بعنوان عیون و بازرس مخفی در جوامع مختلف ، جهت تجسس به حریم خصوصی مخاطبین خود ورود دارند ، بس لازم و ضروری است که دیدگاه دین مبین اسلام به این مسئله از زاویه نگاه قرآنی ، روایی ، فقه تشیّع و حقوق ، تبیین گردد که آیا پرداختن به این موضوع بعنوان یک اصل مراقبتی در نظام اسلامی دارای مشروعیت می باشد یا خیر؟ آری آنچه که از مجموع منابع اصیل اسلامی با تکیه بر دیدگاه فقهی و حقوقی بر می آید این است که اصل پرداختن به مقوله عیون و تجسس به هر شکلی به معنای عام کلمه جهت ورود مخفیانه و بدون اطلاع در حریم خصوصی زندگی فردی ، خانوادگی و اجتماعی افراد جامعه ، حرام می باشد. اما به معنای خاص کلمه که مورد بحث ما می باشد، مقوله وجود عیون در ساختار نظام اسلامی در جهت تامین امنیت و سلامت و حفظ نظام ، نه تنها حرمت ندارد بلکه در برخی مصادیق دارای وجوب شرعی و عقلی است و اقتضائاً تحقق این امر در هر جامعه ای ، ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد.بنا براین گماردن افرادی بعنوان عیون جهت تجسس در رفتار شخصی و سازمانی و اجتماعی نوع بشر ، با رعایت حدود و ثغور شرعی دارای جواز بوده و استدلال نوشتار حاضر نظر دارد ، مبانی مشروعیت مبحث عیون و تجسس و انواع تجسس را با وجود مصادیقی چون ورود در حریم خصوصی ،تجسس جهت حفظ نظام ، تجسس در امور دشمنان و غیره را مورد مداقه فقهی و حقوقی قرار دهد.

دکتر علی شریعتی را می‌توان یکی از چهره‌های تأثیرگذار در روند انقلاب اسلامی در دهه‌های 50 و40 شمسی قلمداد کرد،که در ایجاد روحیه انقلابی‌گری و نشان دادن سیمای جدیدی از اسلام تلاش‌های فراوانی نموده است. وی همچنین درصدد بود که نشان دهد اسلام می‌تواند هم به عنوان آلترناتیویی در مقابل مکاتب مطرح آن زمان یعنی مارکسیسم، لیبرالیسم و اگزیستانسیالیسم قرار گیرد و هم می‌تواند بهترین پاسخ را برای نیازها و مشکلات انسان‌ها ارائه دهد. حال امروزه با گذشت چند دهه از بیان آن مسائل و در عصر جهانی‌شدن و پیچیده شدن شرایط و فضای حاکم بر زندگی انسان‌ها، به نظر می‌آید که پاره‌ای از مسائلی که شریعتی به آن‌ها پرداخته بود از جمله مسائلی در زمینه‌ی انسان‌شناسی، عدالت، آزادی و ... امروزه نیز قابلیت مطرح شدن را دارند، و چه بسا بسیاری از مسائلی که شریعتی در رابطه با مشکلات و پیامدهای جامعه مدرن و سرمایه‌داری به آن پرداخته، امروزه نیز بیشتر از گذشته مطرح هستند. هدف ما در این پژوهش نیزبازخوانی آثار شریعتی به خصوص در زمینه اسلام و تشیع و توانمندی‌های آن در پاسخگویی به نیازهای انسان‌ است. در نهایت می‌توان گفت شریعتی اندیشمندی بود که نگرش او ابعاد جهانی داشت، و همچنین دغدغه‌ی او معرفی اسلام به عنوان یک مکتب عقلانی بود که با مکتب مدرن و پست مدرن تا اندازه‌ی زیادی هماهنگی داشته باشد، از همین روی سعی بر این داشت که با توسل به برداشت‌های جدید و عمیقش از جهان‌بینی توحیدی هم‌زیستی مسالمت‌آمیز را در گستره‌ی جهانی مهیا سازد.