جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

---

---

---

---

---

---

---

---

‫اثر حاضر به بررسي ماهيت ايمان و رابطه آن با عمل، معرفت و اختيار، از ديدگاه دو فيلسوف متألّه جهان اسلام و مسيحيت و بيان اشتراك و تفاوت ديدگاه آنان پرداخته است. بحث رابطه ايمان و عمل كه همواره بين متكلمان و فيلسوفان متأله مورد نزاع بوده، ريشه در درك ماهيت ايمان دارد؛ به اين معنا كه آيا ماهيت ايمان يك امر معرفتي است و يا همان عمل مؤمنان در چارچوب انجام مناسك مذهبي است؟ ملاصدرا و آكويناس به معرفتي بودن حقيقت ايمان معتقدند؛ با اين تفاوت كه به عقيده صدرا معرفتي بودن ايمان مبتني بر استدلال و برهان است؛ ولي معرفت مورد نظر آكويناس، بنا به توضيح ناقص نويسنده، بين علم و رأي قرار دارد و حاصل مدارك و شواهد ناكافي است. اما در خصوص رابطه ايمان با عمل، ملاصدرا عقيده دارد كه بين ايمان و عمل رابطه ماهوي برقرار نيست؛ يعني عمل جزء ذاتي ايمان نيست؛ ولي بيگانه از هم نيستند و رابطه وثيقي با هم دارند. او عمل را تجلي بيروني ايمان مي‌داند و براي اثبات ادعاي خويش، مفهوم لغوي ايمان را تحليل کرده و با استناد به آياتي از قرآن كريم و روايات معصومان? چنين استدلال مي‌كند كه اگر عمل در ماهيت ايمان دخالت داشت، نبايد عمل صالح بر ايمان عطف مي‌شد و اين عطف، دليل بر تمايز آنهاست. آكويناس نيز معتقد به عدم دخالت عمل در ايمان است؛ به اين معنا كه ايمان، تنها اعتقاد به مجموعه گزاره‌هاي وحياني است كه در كتاب مقدس منعكس شده است و عمل هيچ دخالتي در ماهيت آن ندارد. اما در باره رابطه ايمان و اختيار، هر دو فيلسوف معتقد به اختياري بودن ايمان هستند. ملاصدرا براي اثبات اين ادعاي خود نيز به آياتي از قرآن استدلال مي‌كند كه انسان را به ايمان آوردن فرا مي‌خواند؛ زيرا در غير اين صورت، دعوت به چيزي كه خارج از اختيار انسان است، از ناحيه حكيم مطلق عقلا قبيح است. در فرايند اين تحقيق، نگارنده از ارائه نظر حكما و فلاسفه اسلامي و متكلمان غربي براي توضيح بيشتر مطالب غافل نبوده و ديدگاه بسياري از آنان را نيز نقد و بررسي کرده است.