جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از آثار و نتایج عقاید خاص شیخیه در مورد باب امام عصر، بسترسازی برای پیدایش فرقه ضاله بابیت، به رهبری علی محمد باب شاگرد سیدکاظم رشتی بود. مهم ترین وجه ارتباط میان شیخیه و بابیه، اعتقاد به رکن رابع و بابیت است. رکن رابع آموزه ای است که از ابداعات فرقة شیخیه بوده و پیش از ایشان به این معنا و مفهوم خاص موردنظر شیخیه، در معارف و عقاید شیعة امامی مطرح نبوده است. رکن رابع در اندیشة شیخیه، عبارت از واسطه ای است که خلق را به حجت خدا و امام غایب رهنمون گشته و بدون تصور رکن رابع، وجود امام را لغو و بیهوده می خوانند. ازاین رو، شیخی ها اصول دین را چهار اصل می دانند. توحید، نبوت، معاد و رکن رابع. این دستگاه فکری خاص شیخیه در مورد رکن رابع، زمینه ساز آفرینش محصولی چون ادعای بابیت علی محمد شیرازی شد.

مباحث مطرح شده در این رساله عبارتند از: - عرفان چیست؟ تعریف عرفان - اقسام معرفت - واژه صوفی و اشتقاق آن - تعریف وموضوع تصوف - کمرنگی و تضعیف عرفان و تصوف در دوره معاصر - تعبیرات و مصطلحات عرفا و متصوفه - قرآن منشأ پاره ای تعبیرات عرفانی است - شطحیات - راه عرفان همان راه دین و بهترین طریقه تحصیل معرفت است - تقدم طریق عقلی و نظری در عمل - عارف کیست؟ - توحید، نبوت و لایت - معرفت، شرط قبولی دعا - قلب و اهمیت معرفت قلبی(شهودی) در قرآن - قلب، صدر و فؤاد در آیات قرآن و تفاوت آنها با یکدیگر - رؤیت قلبی - حدود و موضوعات قلبی از دیدگاه غزالی - معرفت شهودی در مثنوی - شواهد دیگر از ادعیه و آیات - توحید موضوع اصلی معرفت در سلوک عرفانی - توحید صراط مستقیم و خمیر مایه همه اصول و فروع و سعادت بخش جامعه - توحید عارفان - ولایت - عرفان و روشهای عرفانی در ادیان و مکاتب دیگر - آیین برهمنی - مراقبه در سحن کریشنا و ارجونا - بودیسم (آیین بودا) - مراحل تربیتی بودا

مجموعه آشنایی با قرآن سلسله مباحث تفسیری استاد شهید در سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است که عمدتاً در بین سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ شمسی انجام شده است. ویژگی ممتاز این مباحث، توجه به مسائل و موضوعات فکری و اجتماعی روز در حین تفسیر آیات قرآنی است که موجب تازگی و زنده بودن این مباحث گردیده است. ویژگی دیگر بیان روشن و روان آن است. جلد پنجم این کتاب شامل تفسیر سوره های زخرف، دخان، جاثیه، فتح و قمر است.

کتاب «ده گفتار» تالیف مرتضی مطهری، مجموعا ده سخنرانی یا مقاله است که در طول سال‌ های 1339 و 1341 هجری شمسی ایراد شده و یا نگارش یافته است. از گفتار اول تا گفتار هفتم سخنرانی‌ هایی است که در فاصله مهر ماه 1339 تا مهر ماه 1341 در محفلی ماهانه در تهران، که هر ماه یک نوبت در منزلی در سه راه ژاله با شرکت چند صد نفر از طبقات مختلف تشکیل می‌ شد، ایراد شده است. گفتار اول و دوم به موضوع «تقوا» اختصاص دارد. استاد مطهری در این دو گفتار با استناد به آیات و روایات به شرح معنای صحیح تقوا می پردازد. استاد مطهری در گفتار سوم به موضوع «امر به معروف و نهی از منکر» می پردازد. وی پس از اشاره به شرایط و احکام فقهی اجرای امر به معروف و نهی از منکر، تاریخچه ای از مبانی شکل گیری نهاد حِسبه و نحوه عملکرد آن را بیان می کند. در گفتار چهارم به مناسبت رحلت آیت الله بروجردی (ره) مرجع تقلید وقت، موضوع اجتهاد محور سخنرانی قرار گرفته است. استاد در این سخنرانی به تبیین مفهوم اجتهاد می پردازد و شرح مختصری در مورد اقسام مشروع و ممنوع آن ارائه می دهد. گفتار بعدی با عنوان احیاء فکر دینی یکی از مهم ترین سخنرانی های استاد مطهری در زمینه آسیب شناسی جامعه دینی محسوب می شود. «فریضه علم» موضوع محوری گفتار بعدی است. استاد مطهری در گفتار هفتم، با موضوع «رهبری نسل جوان» به مسئولیت هر نسل برای هدایت نسل بعدی اشاره می کند. شهید مطهری در دو گفتار هشتم و نهم به معرفی «خطابه و منبر» می پردازد. شهید مطهری در مقاله مشکل اساسی در سازمان روحانیت، ضمن اشاره به جایگاه مهم سازمان روحانیت و برخی امتیازات آن بر وجود پاره ای نواقص و ضرورت اصلاح آن تأکید می ورزد. در ارزیابی کلی از این اثر می توان گفت که موضوع «آسیب شناسی دینی» حلقه وصل و نقطه مشترک مباحث کتاب است.

مباحث مطرح شده در رساله حاضر به قرار ذیل می باشد: فصل اول: معرفت و دلالت لغوی 1 معرفت، ایمان و قدرت 2 مفهوم عقل و مراحل معرفت از دیدگاه حارث محاسبی و باقلانی 3 مفهوم عقل و مراحل معرفت از دیدگاه معتزله 4 دلالت لغویه و شرط مواضعه 5 دلالت لغویه و شرط قصد فصل دوم: ظهور و تطور مفهوم مجاز 1 نگرشی تاریخی الف: اصطلاح مجاز از دیدگاه مفسرین ب: مقاتل بن سلیمان و پی بردن به تعداد دلالتها ج: ابوعبیده و انواع مجاز د: فراء و اصطلاح مجاز 2 جاحظ 3 رمانی و کشف تأثیر روانی مجاز 4 قاضی عبدالجبار فصل سوم: مجاز و تأویل 1 تأویل از دیدگاه مفسرین (ابن عباس و مجاهد) 2 تأویل از دیدگاه حسن بصری و مقاتل بن سلیمان 3 تأویل از دیدگه ابوعبیده و فراء 4 محکم و متشابه، پایه و اساس تأویل الف: امام قاسم رس ب: ابن قتیبه ج: امام یحیی بن حسین 5 مجاز و تأویل از دیدگاه قاضی عبدالجبار الف: محکم و متشابه، پایه و اساس تأویل ب: توحید و قضیه رویت ج: اصل عدل و قضیه خلق افعال

رساله حاضر که در موضوع عرفان و تصوف است، به طور اخص به بحث و بررسی مسئله مرید و مراد پرداخته و نوع رابطه و معانی آن را بیان کرده است. در این زمینه مقدماتی آورده که عبارت اند از سیر و سلوک، معنای شریعت و طریقت، آداب سلوک، کیفیت سلوک، و ارکان سلوک. در بخش دوم بخصوص به بحث مرید و مراد پرداخته و واژه های این قوم را در این خصوص مثل ارادت و اقسام آن، تعریف مرید و مراد و احتیاج به شیخ و مراد و مقام هر یک از آنها را بیان کرده است. در بخش سوم به مسئله ولایت، ولی، و پیر پرداخته و نظر عطار، مولانا و حافظ و دایره ولایت و مقایسه آن با نبوت را مطرح کرده است. در پایان انسان کامل و رابطه آن را با خلق خدا و خدا بیان کرده است.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه زعامت دینی و حکومتی از دیدگاه وهابیت است. تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای انجام یافته و مباحث آن در پنج فصل تنظیم شده است: درفصل نخست فضای سیاسی - اجتماعی جزیره العرب قبل از پیدایش وهابیت بررسی می شود. فصل دوم ببه ظهور محمد بن عبدالوهاب و فصل سوم به تطور وهابیت از هنگام استقرار ابن عبدالوهاب در " درعیه" تا سال‎۱۹۰۲ م می پردازد. درفصل چهارم حکومت عبدالعزیز بن عبدالرحمن و بالاخره در فصل پنجم حکومت پس از عبدالعزیز مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد که موسس وهابیت محمد بن عبدالوهاب همیشه از جایگاه بالایی در حکومت سعودیان برخوردار بوده است. او درسالهای اولین هم پیمانی با آل سعود تنها یک عالم دینی، معلم و مفتی نبود بلکه اموری چون آرایش نیروها و رسیدگی به امور داخلی و خارجی را نیز بر عهده داشت. وی بادیگر عالمان دینی درسراسر جزیره العرب مکاتبه داشت و آنان را به وهابیت و پیروی از امیر" درعیه" فرامی خواند. او درتاسیس و اداره دولت و حکومت وهابیان نقش بارزی داشت. تبلیغات و تعلیمات او بود که وهابیان را منضبط ساخت. فرزندان شیخ محمد بن عبدالوهاب که در طول تاریخ همیشه در صف علمای مذهبی جای گرفته بودند بعدها در میان دیگر علما از امیت و اعتبار دیگری برخوردار شدند. البته این اهتمام به ایشان نیز بدون پیشینه های قبلی نبود چه اینان عموما" آن کسانی بودند که دست یاری به خاندان سعودی می دادند و از مساعدت ایشان کوتاهی نمی ورزیدند. همین امر باعث شده بود تا سرنوشت هرکدام از این دو گروه به سرنوشت دیگری گره خورده و ارتباطی ناگسستنی یابد.

موضوع این تحقیق اسرار نماز است. هدف از انتخاب چنین موضوعی ، دستیابی به پاسخ پرسشهایی بوده که مدتها ذهن مرا به خود مشغول کرده و نیز سئوال جوان ها و نوجوان ها هم می باشد و این تحقیق کوشیده است پاسخی مناسب به این موضوع باشد. رساله حاضر شامل چهار بخش و هشت فصل است که در بخش نخست به معنای لغوی و اصطلاحی نماز، نماز حقیقت شرعیه یا متشرعه و نماز در ادیان گذشته و اسلام پرداخته شده است. اولین فصل از بخش دوم، در مورد اهمیت نماز در آیات و روایات و خشوع در نماز می باشد. در فصل دوم اسرار مقدمات ماز از جمله وضو، تیمم، وقت شناسی و توجه به قبله مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم شامل اسرار نماز در قرآن و روایاتی می باشد. بخش سوم که اسرار عبودیت است، این موارد را در بر می گیرد: فصل اول: اسرار قیام ( نیت، اذان و اقامه، قیام و تکبیره الاحرام) . فصل دوم: اسرار قرائت ( سوره های حمد و توحید). فصل سوم: اسرار خاکساری ( قنوت، رکوع، سجده، تسبیحات اربعه، تشهد و سلام). بخش پایانی نیز نتیجه می باشد. لازم به ذکر است که روش تحقیق کتابخانه ای بوده و تهیه مطالب از طریق فیش برداری صورت گرفته و رساله موجود حاصل مطالعات در منابع دست اول است. مطلب مهمی که از این نوشته به دست می آید این است که همان گونه که در آیات و روایات اشاره شده، تنها راه رسیدن به سعادت دنیا و آخرت نماز است. در پرتو نماز حقیقی است که می توان از گناهان دوری جسته و مسیر حق را پیموده و به سعادت ابدی نائل آمد. امید است که به این مهم بیشتر توجه شود و نماز در هر زمان و مکان و با هر شرائطی اقامه گردد و همگان این عبادت گرانقدر را ارج نهند.

این پایان نامه با عنوان رابطه ی متقابل فقر و گناه از دیدگاه اسلام است با هدف شناخت این رابطه و آثار آن و یافتن راه حل از بین بردن فقر و گناه تنظیم شده است. در آن به انواع فقر و گناه و آثار آن در فرد و جامعه و رابطه متقابل آن و راهکارهای اسلام برای رفع فقر و گناه اشاره شده است. در این نوشتار از کتب روایی چون اصول کافی، بحارالانوار، غررالحکم و از کتب تفسیری البیان و المیزان و از کتب اقتصادی مثل اقتصاد در اسلام، فقر و توسعه در منابع دینی و همچنین از مجلات و روزنامه ها استفاده شده است. نتایجی که از این تحقیق می توان گرفت این است که برای از بین بردن گناه و فقر، باید راه حل های اسلام را به کار بست، چرا که هر دو ( فقر و گناه) از عوامل مهم سقوط و انحطاط جامعه ی بشری است و هدف برتر این تحقیق نشان دادن اصول کاربردی اسلام می باشد یعنی اسلام و دستورات آن در همه ی ادوار و دوره ها بهترین راهکارها را ارائه داده است. این تحقیق شامل این بخش ها می باشد: فقر، بررسی فقر در آیات و روایات، گناه، رابطه متقابل فقر و گناه، راهکارهای اسلام و توسعه اسلامی. کلید واژه ها: فقر- گناه- اسلام.