جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«کتابُ سُلَیْم بْن قِیْس الکوفی» کتابی از شیخ ابو صادق سلیم بن قیس هلالی عامری کوفی است. كتاب حاضر اولین كتاب شیعه در زمان امیرالمومنین علیه‌ السلام بوده كه امام صادق علیه‌ السلام درباره آن می‌گوید: «هر كس از شیعیان و دوستان ما كتاب سلیم بن قیس را نداشته باشد، چیزی از مسائل ولایت ما نزد او نیست و از اسباب ما آگاهی ندارد. این كتاب الفبای شیعه و سرّی از اسرار آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم است». امام سجاد علیه‌ السلام نیز می‌ فرماید: سلیم راست گفته است، خدا او را رحمت كند همه این احادیث از ماست و از آن‌ ها خبر داریم و چندین حدیث دیگر كه همگی در تأیید وثاقت كتاب و سلیم بن قیس وارد شده است. سلیم این كتاب را در طول شصت سال از عمرش به رشته تحریر درآورده است. موضوع كتاب درباره فضائل اهل بیت از زبان پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و حوادث بعد از آن حضرت به نقل از شاهدان عینی مثل ماجرای سقیفه از زبان سلمان فارسی و افتخارات و امتیازات علی علیه‌ السلام و حوادث دوران خلافت آن حضرت و بسیاری از مباحث عقیدتی و تاریخی می‌ باشد.

کتاب «حیاة أمیر المؤمنین (ع) عن لسانه» نوشته محمد محمدیان شامل هفت جلد در مورد حضرت علی (ع) امام اول شیعیان است. جلد اول از این مجموعه به زندگی حضرت علی (ع) در زمان پیامبر می پردازد.

«اَلْمَوسوعَةُ الْکُبْری عَنْ فاطمَة الزّهراء علیهاسلام» مجموعه‌ ای بیست و پنج جلدی به زبان عربی درباره حضرت زهرا (س) نوشته اسماعیل انصاری زنجانی است. نوشتن این اثر از سال ۱۴۰۷ قمری شروع شده و تمامی ابعاد زندگی و شخصیت حضرت فاطمه زهرا (س) را در بر گرفته است. مؤلف در نگارش کتاب به بیش از سی‌ هزار منبع مراجعه کرده است. روش تألیف موسوعه بر اساس موضوعات مربوط به حضرت زهرا است که طبق یک تقسیم‌ بندی جامع به سه بخش کلی تقسیم شده است: حضرت زهرا (س) قبل از این عالم، حضرت زهرا (س) در این عالم، حضرت زهرا (س) بعد از این عالم. مؤلف سپس در مقدمه کتابش مسائلی را پیرامون حضرت زهرا را در پنج بخش مطرح می‌ کند: عظمت حضرت زهرا (س) در طول ۱۴ قرن (خلقت حضرت زهرا قبل از خلقت حضرت آدم و برکات آن حضرت) گام‌ های اساسی و اولیه در تدوین موسوعه (مراحل حیات حضرت زهرا در این عالم به طور همه جانبه و مفصل) روش تألیف موسوعه و مراحل آماده‌ سازی آن (موضوعاتی که درباره حضرت زهرا (س) در معارف دینی بیان شده، از جمله اشعار، روایات، معجزات، زیارت‌ ها و دعاها) فهرستی از منابع موسوعه (کتابشناسی حضرت زهرا (س) و به طور تفصیلی اولین کتاب‌ ها که درباره آن حضرت تدوین شده و همچنین تمامی کتبی که به زندگانی حضرت زهرا (س) ارتباط دارد). مختصری از زندگی حضرت زهرا (س) (در بیان عظمت حضرت زهرا (س) در روز قیامت). جلد سوم این کتاب به بررسی ازدواج حضرت زهرا (س) با امام علي (ع) می پردازد.

کتاب «الوصية الذهبية من أمير المؤمنين علیه السلام إلى ولده الامام الحسن المجتبى علیه السلام» نوشته مجيد صائغ، شامل نصایح و حكمت های درخشان و الهی امام علی (ع) به فرزندش حضرت امام حسن مجتبی (ع)، حاوی معارف عمیق اخلاقی و انسانی برجسته ‏ای است. امام علی (ع) همه فرزندان معنوی خود را به عبادت، دوری از دنیا، تقوا و كسب فضیلت ها و پرهیز از زشتی ها دعوت می ‏كند و آثار و پیامدهای منفی دنیاگرایی را با مثال های روشن عیان می‏ سازد. این كتاب شرح فقره فقره این وصیتنامه معنوی است. شارح نكات اخلاقی، كلامی و فلسفی گفتارهای حضرت را به صورتی واضح تبیین كرده است.

" فى رحاب اهل البيت " مجموعه كتابچه‌هايى است كه در بیش از چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احياناً تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سيد عبدالرحيم موسوى و يك گروه تحقيقى تدوين و تنظيم آن را به انجام رسانده‌اند. "انگيزه تأليف" پاسخگويى و ردّ شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌شود، سبب ايجاد گروه‌هاى بحث و پاسخگويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت علیهم السلام گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. "ساختار كتاب" در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. در پايان نيز نتيجه و خلاصه بحث ديده مى‌شود. "جلد3" موضوع مورد بحث کتاب درباره مصحف قرآن امام علی علیه السلام می باشد. نویسنده ابتدا بحث کتابت آیات را در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم پیش می کشد و سپس به مصاحفی که صحابه کتابت کرده اند و در آخر به موضوع صحیفه حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام می پردازد.

كتاب «ترجمة الإمام علي بن أبي طالب (ع) من تاریخ مدینة دمشق» كه به اهتمام علی بن حسن بن هبه‌ الله شافعی ملقب به ابن عساكر ( 499ـ 571 ق) به رشته تحریر در آمده است. در این مجلد از قول علمای اهل سنت درباره فضایل و كرامات حضرت علی (ع) به چاپ رسیده است. احادیث كه با شرح مختصر نیز نشانی آن همراه است ذیل این عناوین تدوین شده است: حدیث الرایة، آیة التطهیر، حدیث سد الابواب، حدیث المنزلة، حدیث الولایة و قول رسول‌ الله: من آذی علیا فقد آذانی. كتاب به زبان عربی به طبع رسیده است.

کتاب «أخلاقيات الإمام علي أمير المؤمنين علیه السلام» نوشته هادی مدرسی، شرح ویژگی‌ های اخلاقی امام علی (ع) است. در این کتاب سه بخش اصلی یعنی: اخلاقیات مومن, اخلاقیات مخالف و اخلاقیات زمامدار، تدوین شده است. متن کتاب در اصل مجموعه احادیث, روایات و حکایاتی است که از خود مولی امیرالمومنین علیه السلام نقل شده و نگارنده به شرح و تفسیر آن اهتمام کرده است. در جلد دوم تصویر حضرت علی (ع) از مقام یک مخالف بررسی می شود.

«قَضاءُ أمیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام» کتابی به زبان عربی، اثر محمد تقی شوشتری از عالمان رجالی شیعه در قرن چهاردهم است. مؤلف در این کتاب که ابتکاری و بی‌ سابقه بوده به داوری‌ ها و قضاوت‌ های آن حضرت پرداخته است. این اثر با نام «قضاوت های امیرالمؤمنین (ع)» به فارسی ترجمه شده است. شوشتری فصل بندی خود را بر اساس موضوعات (نه ترتیب تاریخ وقوع) آورده است. وی کتاب خود را به ۵۴ فصل تقسیم و عناوین را اینگونه تنظیم کرده است: 1- قضاوت هایی که با استفاده از اسلوبی خاص، حقیقت را کشف کرده است. 2- قضایایی که احکام متعدد داشته و دیگران فقط یک حکم فهمیده‌ اند. 3- فصلی در پاسخ پرسش‌ های دشوار. 4- پاسخ های معما گونه و... مولف بخشی هم به عنوان خاتمه آورده که در آن قضاوت‌ های خلفا را بیان می‌ کند تا میان آن و قضاوت‌ های امیرالمؤمنین (ع) مقایسه شود. شوشتری سلسله اسناد را حذف کرده اما نام کتاب‌ هایی که از آنها نقل کرده به دقت آورده است. منابع وی متعدد و متنوع و شامل کتب اصلی شیعه و سنی است.

کتاب «علي عليه السلام و الخوارج تاريخ و دراسة» نوشته جعفرمرتضى عاملی در دو جلد مي باشد. نویسنده کوشیده است به پرسش های متنوعی درباره خوارج پاسخ دهد. سپس پاسخ این پرسش ها را از منابع و متون تاریخی و روایی انبوه جمع آوری کرده، به خواننده تقدیم می کند. مؤلف با مطالعه اوضاع اجتماعی، سیاسی و دینی جامعه عراق و مردم عرب، و با استناد به دیدگاه های امام علی (ع)، زمینه های پیدایش خوارج را بررسی کرده است. نویسنده ضمن اینکه وضعیت روحی و روانی، و پایگاه قبیله ای خوارج را بررسی می کند، به سیاست های راهبردی و اهداف عالی امام، و تلاش های بی دریغ او برای آگاهی بخشی و هدایت این قوم به راه راست، و نشان دادن فهم غلط آنان از شرایط روز نیز در نظر دارد، و سیاست های انحرافی طاغوت شام را که در مناظره ها و احتجاج های امام و یارانش با سران خوارج آشکار شد، به شیوه ای منطقی و مستدل نقد و ارزیابی می کند.

کتاب «مقتل امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه‌ السّلام» تالیف ابی بکر عبدالله بن محمد بن عبید بن سفیان معروف به ابن ابی الدنیا (متوفی ۱۸۲ ق) به روایت حسین بن صفوان برذعی است. این اثر به زبان عربی مشتمل بر روایاتی مربوط به فضائل و زندگانی حضرت علی علیه‌ السّلام از ولادت تا شهادت و مباحث پیرامون آن است. محقق کتاب در مقدمه به شرح زندگانی ابن ابی الدنیا و اقوال علما در مورد ایشان به همراه وصف نسخه خطی کتاب که در دمشق و به خط کوفی موجود است، پرداخته و در آخر نیز راوی کتاب حسین بن صفوان برذعی را به صورت مختصر معرفی کرده است. مطالب ابواب کتاب به اختصار عبارت است از: باب اول کتاب شامل سی و نه حدیث درباره فضائل حضرت علی علیه‌ السّلام و چگونگی شهادت ایشان است. باب دوم نیز شامل وصایای حضرت علی علیه‌ السّلام به امام حسن علیه‌ السّلام بعد از ضربت خوردن است که طی ده حدیث بیان شده است. باب سوم به زمان رحلت ایشان که در چه روز و چه لحظه‌ ای از روز بوده در طی هفت حدیث اختصاص دارد. باب چهارم نیز به عمر شریف حضرت در هنگام شهادت پرداخته که هشت حدیث را شامل شده است. در باب پنجم به بعضی از صفات ظاهری و خلق و خوی شخصیتی حضرت در ده حدیث پرداخته است. در باب ششم به طریقه غسل، کفن، نماز و دفن حضرت در سه حدیث پرداخته شده است. باب هفتم به مکان دفن حضرت و اینکه در کجا و چه موقعیتی از کوفه قرار دارد، در طی شش حدیث می‌ پردازد. باب هشتم در بیان احوالات ابن ملجم بعد از ضربت و چگونگی قتل ایشان می‌ باشد که در هیجده حدیث به آن پرداخته شده است. در باب نهم به مراثی که بر حضرت بعد از شهادت و اینکه چه کسانی بر ایشان گریه کرده‌ اند در طی پانزده حدیث پرداخته شده است. باب دهم نیز به بیان فرزندان ایشان از تمامی همسرانشان در طی هیجده حدیث اختصاص دارد. از میان آثار مربوط به تاریخ شهادت امام علی علیه‌ السّلام کتاب ابن ابی الدنیا، کهن‌ ترین کتابی است که برجای مانده است.