جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محدث و متکلم امامی، اشعری او را از روافض می شمارد و نقل می کند که به عقیده او : ایمان همه طاعت و کفر همه معاصی است و نقل می کند که او وعید را اثبات می کرد و می پنداشت که اهل تاویل که به سبب تاویلشان با حق مخالفت کردند کفار اند. ( المتأوّلین الذین خالفوا الحقّ بتأویلهم کفّار). او برخی از معتزله را در مناظرات اقناع کرده و به مذهب شیعه در آورده است.

معتزلی. نشو و نمای او در بصره بوده است و نقل است که ابو علی جبّائی را درک کرده است.

محدث، فقیه . متکلم. صاحب تالیفات کثیر در حدیث و فقه حنبلی و تفسیر و کلام. صاحب سه کتاب معجم کبیر و معجم اوسط و معجم صغیر. صاحب کتابی در رد معتزله و جهمیه به سبب مخالفت این دو فرقه با آراء محدثین از حنابله. او در کتاب کلامی خود بسیار متکی به نقل و سماع بود.

از متکلمان خراسان و ابتدا از مناظره کنندگان مامون با امام رضا (ع) برای اثبات عجز امام در مناظره بود. شیخ طوسی او را از اصحاب امام رضا(ع) می شمارد و برخی از علمای رجال گمان می کنند که او به طریقه امام رضا (ع) راه یافته است. شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا و توحید از او یاد کرده است.

محدث، فقیه متکلم شیعی از شاگردان شریف مرتضی و شیخ طوسی. شرح "جمل العلم و العمل" از اوست که بخش اول آن اختصاص به کلام دارد /

محدث و متکلم شیعی امامی. گویا در ابتدا از واقفیه بوده و ابن ندیم در باره مذهب او در شیعه اظهار بی اطلاعی می کند و نقل می کند که او را از شیعه بابوشیّة می دانسته اند که محققان معتقدند این عنوان احتمالا اشتباهی در استنساخ بوده و مقصود شیعه الناووسیّة است که قائل به توقف در امام صادق بوده اند و می پنداشتند که امام زنده است و در غیبت است و روزی ظهور خواهد کرد.

محدث، فقیه، متکلم اشعری

زندگی شخصی او بر ما مجهول است اما او در مسیر نهضت خوارج در نیمه دوم قرن اول بوده است. پیروان او را عجاردة و عجردیة می خوانند. اشعری عجارده را در ضمن عطویّه می شمارد. ابن حزم اینان را بخش بیشتر خوارج قاطنین خراسان می داند. اینان نیز همچون بقیه خوارج قائل اند به کفر امیر المؤمنین (ع) , عثمان و اصحاب جمل و حکمین و خشنودان از حکمیت، کفر مرتکیبن به گناه و وجوب خروج بر حاکم جائر. قائل به وجوب برائت از اطفال اند تا زمانی که به اسلام دعوت شوند. عجارده منکر سوره یوسف بودند و آن را از مجعولات می شمردند.

از لقب او معلوم است که همچون داوود بن علی الظاهری پیرو حدیث و ظاهر نص بوده است. اشعری در ضمن مرجئه و همچنین جهمیه از او بحث می کند و البزدویّ او را از قدریه و معتزله می شمارد این در حالی است که ابن مرتضی به او نسبت تشبیه و عدل می دهد. اصحاب او را با نام الزهیریّة می شناسند. مهمترین آراء او به قرار زیر است : - خداوند همه جا حاضر است و مستوی بر عرش است جسم و محدود نیست و حمل حلول و مماسة بر او مجاز نیست. خداوند از ازل متکلم بوده است یعنی از ازل قادر بر کلام بوده است. خلق، غیر مخلوق است و خلق آن چیزی است که از اراده خداوند و امر کن پدید می آید کلام الله جسم و عرض و مخلوق نیست و محدث است و در زمان واحد در مکان های کثیر حاضر است و قائم بالله است . امر مرتکب کبیره بر عهده خداوند است که عذاب کند یا عفو. عقیده او در این باب همانند قول اصحاب استثناء در میان مرجئه است. رای او در باب قدر همانند رای معتزله است.