جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این نوشته می کوشد با ریشه یابی برخی از مسایل و مشکلات آموزش زبان عربی در ایران راه حل هایی را برای آن جستجو نماید. به طور کلی مهمترین مسایل و مشکلات آموزش زبان عربی در ایران را می توان در چهار عنوان زیر برشمرد: 1- سطح آموزش زبان عربی در مدارس ایران پایین تر از حد مطلوب است. 2- برخی از دانش آموزان به زبان عربی علاقه مندی چندانی نشان نمی دهند. 3- بسیاری از دانشجویان گروه های عربی دانشگاه ها بی انگیزه و دلسرد هستند. 4- در بعضی از مراکز مرتبط با زبان عربی کمبود نیروی متخصص در زبان عربی احساس می شود. برای هر یک از مسایل فوق علت های مختلفی قابل تصور است که برخی از آن ها عام است و همه شاخه های علوم انسانی را در برمی گیرد؛ ولی برخی دیگر خاص رشته زبان و ادبیات عربی است که در چهار محور اصلی زیر بررسی شده است: 1- دانشجو، 2- استاد، 3- برنامه درسی، 4- ابزارهای آموزشی. سپس برای حل مشکلات مربوط به هر محور پیشنهاداتی مطرح گردیده است. گرایشی کردن آموزش زبان و ادبیات عربی دانشگاه ها از جمله راه حل هایی است که می تواند راه گشای از میان برداشتن برخی از مشکلات مختص به آموزش زبان و ادبیات عربی دانشگاه ها باشد.

این تحقیق مباحث تعلیم و تربیت از دیدگاه حضرت امام خمینی سلام الله علیه را مورد بررسی قرار می دهد. به این منظور به آثار باقی مانده از آن بزرگوار و مکتوبات برخی از یاران ایشان مراجعه نموده و مطالب مربوط به تعلیم و تربیت را مورد پژوهش قرار داده است. هدف کلی این تحقیق استفاده از نظرات حضرت امام خمینی سلام الله علیه در بهبود بخشیدن به امر تعلیم و تربیت جامعه می باشد. به منظور بررسی پیشینه پژوهش، تحقیق سیمای تعلیم و تربیت اسلامی در آئینه تفکرات امام خمینی رحمت الله علیه و تالیفات تعلیم و تعلم از دیدگاه شهید ثانی و امام خمینی (سلام الله علیه) و پرتوی از مبانی تربیتی - عرفانی حضرت امام خمینی قدس سره الشریف مورد بررسی قرار گرفته و خلاصه ای از نتایج و نقاط قوت و ضعف آنها ذکر گردیده است. پرسشهای تحقیق عبارتند از : 1- نظرات حضرت امام خمینی سلام الله علیه درباره تعلیم و تربیت انسان چیست ؟ 2- روشهای تعلیم و تربیت از نظر حضرت امام خمینی سلام الله علیه کدامند؟ وظیفه مربیان تعلیم و تربیت از نظر حضرت امام خمینی سلام الله علیه چیست؟ 4- مسئولیت مراکز تعلیم و تربیت از نظر حضرت امام خمینی سلام الله علیه چیست ؟

تندرستی از نعمتهای بزرگ در زندگی انسان است و سلامت روان بالاترین نعمت هاست. آرامش زندگی مستلزم آن است که به بهداشت روانی افراد توجه زیاد مبذول گردد و یکی از عناصر تضمن کننده سلامت روان داشتن معنا و هدفی در زندگی است، از طرفی توجه به جنبه های درمانی دین و مذهب و تاثیر آن در ایجاد هدفمندی در زندگی ما را برآن داشت، تا در پژوهش حاضر به بررسی رابطه و نقش نگرش مذهبی و احساس معنادار بودن زندگی و تاثیر آن در سلامت روانی افراد بپردازیم. بدین منظور نمونه ای متشکل از 300 دانشجو (150 زن و 150 مرد) در دوره کارشناسی رشته های مختلف تحصیلی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و از طیق سه ابزار، پرسشنامه سلامت عمومی (28 ‏‎GHQ‎‏)، پرسشنامه معناجویی و نگرش مذهبی مورد ارزیابی قرار گرفتند جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش ضریب همبستگی تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون ‏‎t‎‏ مستقل استفاده شد. نتایج این تحلیل نشان داد که بین احساس معنابخش بودن زندگی و سلامت روان همبستگی ‏‎(P<0.001)‎‏ معنی داری دیده می شود و بین نگرش مذهبی و سلامت روان هم همبستگی ‏‎(P<0.001)‎‏ معنی داری دیده شد، همچنین دو متغیر نگرش مذهبی و احساس معنابخش بودن زندگی همبستگی ‏‎(P<0.05)‎‏ معنی داری را نشان دادند، ضمن اینکه بر اساس آزمون ‏‎t‎‏ مستقل بین جنسیت و نگرش مذهبی رابطه معنی داری ‏‎(P<0.001)‎‏ مشاهده می شود و زنان نگرش مذهبی قوی تری را نشان می دهند. بطور کلی پژوهش حاضر نشان می دهد با افزایش میزان احساس معنابخشی زندگی و نگرش مذهبی، سلامت روان نیز افزایش می یابد که این موضوع نشانگر میزان اهمیت معناجویی و اعتقادات مذهبی در ایجاد و حفظ بهداشت روانی افراد جامعه می باشد.

تمدن غرب بر تحولات فکری و معرفتی سکولاریسم، اومانیسم، لیبرالیسم و استفاده از روش های علمی برای کسب شناخت بنیان نهاده شده و با ایجاد نهادها و ساختارهای اجتماعی متناسب تداوم یافته و به رغم تمامی کاستی ها و چالش های خود امروز تمدن مسلط جهانی است. غرب توانسته بر مبنای جهان بینی خود و تعریفی که از «انسان کامل» مبتنی بر این جهان بینی دارد، یک نظام اجتماعی متناسب و کارامد، که نتیجه نظم اجتماعی حاصل از آن تناسب است، بنا نماید. از همین رو برخی جوامع با مفروضات هستی شناختی متفاوت، به ویژه از طریق آموزش های علمی ارائه شده در دانشگاه ها خواسته یا ناخواسته همان مسیر را می روند، لیکن هنوز با مشکل توسعه نیافتگی حداقل با شاخص های مرسوم و متداول آن مواجه و حتی دچار بی نظمی اجتماعی نیز می شوند که یکی از علل مهم آن عدم تناسب ساختارهای اجتماعی با مبانی فکری و فلسفی این جوامع است. این مقاله بی آنکه قصد نقد مبانی اندیشه تمدن غرب را داشته باشد به بررسی میزان اعتقاد دانشجویان به عقاید لیبرالیسم در مقابل اعتقادات اسلامی و برخی علل و پیامدهای آن پرداخته است. نتایج به دست آمده از بررسی نظرات 1470 نفر از دانشجویان دانشگاه های مطرح در تهران، حاکی از آن است که 5.9 درصد پاسخگویان خیلی خیلی زیاد، 15.5 درصد خیلی زیاد، 25.4 درصد زیاد، 22.1 درصد کم، 20.9 درصد خیلی کم و 10.2 درصد خیلی خیلی کم به لیبرالیسم اعتقاد داشته اند. میزان اعتقاد آنها به لیبرالیسم به طور متوسط 3.32 از 6 با انحراف معیار 1.48 است که بین کم تا زیاد می باشد. نتایج نشان می دهد هرچه اعتقاد به لیبرالیسم بیشتر شده است رعایت اخلاق کاری، احساس مسوولیت در کار، هویت ملی، مشروعیت نظام سیاسی، احساس مسوولیت در برابر انقلاب، تعهد اجتماعی، اعتماد اجتماعی و ترجیح هویت اسلامی بر هویت ملی کمتر و فردگرایی، فایده گرایی و ترجیح هویت قومی بر هویت ملی بیشتر شده اند. همچنین هرچه اعتقاد به لیبرالیسم بیشتر شده از موفقیت علمی، کارامدی علمی، جامعه پذیری برای سایر نقش های اجتماعی، خلاقیت، توسعه یافتگی انسانی و در نهایت شاخص توسعه علمی دانشجویان کاسته شده است. تمامی نتایج به دست آمده از نمونه از نظر آماری معنی دار هستند و قابلیت تعمیم به جمعیت تحقیق را دارند.

اینترنت و تکنولوژی های جدید ارتباطی و اطلاعاتی، همه فرآیندهای موردنیاز برای اتخاذ، تدوین و انتقال دانش به ویژه در سازمان های علمی - آموزشی و پژوهشی را متاثر ساخته است. مجموع فرآیندهای سازمانی موردنظر، بخشی از سرمایه فکری در هر سازمان است. سرمایه فکری، به طور خلاصه، دارایی نامرئی و غیرملموس سازمان است که برای رسیدن به اهداف سازمانی به کار گرفته می شود. در مقاله حاضر (که برگرفته از نتایج یک پیمایش، باحجم نمونه 1200 نفر است) به بررسی اثر تکنولوژی اینترنت بر ابعادی از سرمایه فکری (سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی) در دانشگاه های ایران پرداخته ایم. مبتنی بر اصول نظری مطرح در این تحقیق، بهره مندی ازاینترنت (در قالب دسترسی و مصرف آن) می تواند عاملی اساسی در رشد سرمایه فکری یک سازمان (در اینجا دانشگاه) باشد. نتایج حاصل از پیمایش نشان می دهد که دانشگاه های مختلف به لحاظ سطح سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی، وضعیت متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. از سوی دیگر، سطح دسترسی به اینترنت و نیز مصرف اینترنت (نوع مصرف و حجم مصرف)، به عنوان اصلی ترین متغیرهای مستقل تحقیق، بر سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی در کل جامعه آماری اثرات معنادار (مثبت و مستقیم) دارد. به علاوه نتایج نشان می دهد که عوامل دیگری در فرآیند اثرگذاری دسترسی به اینترنت بر ابعاد فردی سرمایه فکری دخالت دارند. از جمله این عوامل، متغیرهای دانشگاه، گروه آموزشی مرجع، مقطع تحصیلی (دانشجویان) یا رتبه علمی (اعضای هیات علمی) و جنسیت آنها است. در نهایت اینکه متغیر بهره مندی از اینترنت (به عنوان اصلی ترین متغیر مستقل تحقیق) در کنار متغیرهای سن، جنسیت و وضعیت تاهل، قابلیت تبیین بخشی از تغییرات سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی جامعه آماری مورد مطالعه را دارد.

هدف کلی از انجام این پژوهش، بررسی رابطه نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایه اجتماعی گروه های آموزشی با رضایت تحصیلی دانشجویان بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه گروه های آموزشی دانشگاه شیراز بود که در قالب یک مطالعه چند موردی، پنج گروه به صورت تصادفی انتخاب شدند؛ به گونه ای که اعضای هیات علمی (50 نفر) و دانشجویان سال چهارم کارشناسی (167 نفر) آنها پرسشنامه ها را تکمیل نمودند. ابزار تحقیق شامل دو پرسشنامه نوع ساختار سازمانی ترک زاده و محترم (1390) و پرسشنامه سرمایه اجتماعی گروه های آموزشی (ترک زاده و محترم، 1390) و همچنین، مقیاس رضایت تحصیلی ترک زاده (1386) بود که پس از محاسبه و تایید روایی و پایایی، توزیع و گردآوری شد. داده های به دست آمده با نرم افزار لیزرل و با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد: 1- رضایت تحصیلی از طریق متغیر نوع ساختار سازمانی دانشگاه پیش بینی می شود؛ به این ترتیب که بین ساختار سازمانی تواناساز با رضایت تحصیلی دانشجویان رابطه مثبت معنادار و بین ساختار سازمانی بازدارنده با رضایت تحصیلی دانشجویان رابطه منفی معناداری وجود دارد. 2- رضایت تحصیلی از طریق متغیر سرمایه اجتماعی پیش بینی می شود؛ به این معنا که بین سرمایه اجتماعی با رضایت تحصیلی رابطه منفی معناداری وجود دارد. 3- مدل معادله ساختاری نیز نشان داد که رضایت تحصیلی از طریق ورود همزمان متغیر ساختار سازمانی تواناساز؛ بازدارنده و سرمایه اجتماعی پیش بینی می شود؛ به این ترتیب که بین ساختار سازمانی تواناساز با رضایت تحصیلی رابطه مثبت معنادار و بین ساختار سازمانی بازدارنده با رضایت تحصیلی و همچنین سرمایه اجتماعی گروه ها با رضایت تحصیلی رابطه منفی معناداری وجود دارد.

اگرچه «توسعه پایدار» به آرمانی جهانی بدل شده است، اما دستیابی به آن، نیازمند بازشناسی و بازاندیشی مفاهیم و بایسته های هم گرا با این پنداره زیست گرایانه است. ازاین رو، بخش گسترده ای از این نگاشته، مفهومی است؛ چراکه هدف این جستار، افزون بر بازکاوی مفاهیمی همچون «سرمایه اجتماعی» و کژراه هایی که روایت کنونی توسعه می پیماید، پافشاری بر نقش نهادهای تولید دانش و بایسته های بنیادین ماهیت دانشی است که می تواند بر کمیت و کیفیت سرمایه اجتماعی و درنهایت، بر توسعه پایدار، اثرگذار باشد. مفهوم پردازی و بهره گیری از رویکردی تحلیلی و نقادانه، نیازمند بازنگری نظام مند، تحلیلی و نقادانه است که بخشی از روش شناسی این نگاشته را پوشش می دهد و موجب دگرنویسی در سبک آن نیز شده است؛ اما پویشی در زیست تجربه های نهادهای بین المللی و برخی از کشورهای پیشرو، جنبه عملی تر بدان بخشیده است. بحث و جمع بندی، بر پایه بنیان های نظری و زیست تجربه ها نگاشته شده است و بر کیفیت، تناسب آموزش، بایسته های مفهومی و رویکردهای نوین آموزش آینده پای می فشارد؛ مفاهیمی که بازتاب آن در سرمایه اجتماعی شهروندان، می تواند مسیر توسعه پایدار را هموار سازد.

به منظور بررسی جایگاه مدیریت دانش در دانشگاه شهید چمران و روابط ساده و چندگانه آن با فرهنگ سازمانی دانشگاه، باانتخاب تصادفی و مشارکت 188 نفر از اعضای هیات علمی و 119 نفر از کارشناسان دانشگاه در تکمیل پرسشنامه های مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی، تحقیقی توصیفی- تحلیلی انجام شد. نتایج تحقیق دلالت دارند که مطلوبیت مدیریت دانش در سطح دانشگاه شهید چمران پایین تر از حد متوسط است و تفاوت میانگین نمرات آزمودنی ها با شاخص مطلوب مفروض در این پژوهش، معنادار است. بین مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی و اکثر مولفه های آنها رابطه معنادار و مثبتی مشاهده گردید. بر اساس تحلیل رگرسیون گام به گام مشخص شد که از بین مولفه های فرهنگ سازمانی، پنج مولفه، شامل حمایت مدیریت، هویت، کنترل، سازش با تعارض و ریسک پذیری دارای تاثیر معنادار بر مدیریت دانش هستند و این پنج مولفه روی هم قادرند 36 درصد از واریانس مدیریت دانش را پیش بینی نمایند. طبق نتایج، مولفه درونی سازی می تواند به تنهایی 25 درصد از فرهنگ سازمانی دانشگاه را پیش بینی نماید.

رواج معاشرت های دختران و پسران قبل از ازدواج در کنار تغییر ساختار جنسیتی دانشگاه ها دو پدیده اجتماعی و فرهنگی نوظهور سال های اخیر در جامعه ایران می باشد که این مقاله نقطه تلاقی این دو را مورد کنکاش قرار می دهد. بر اساس نظریه بلاو، نویسندگان استدلال می کنند که هرچه ناهمگونی جنسیتی در کلاس ها بیشتر باشد، فرصت های تماس اعضای گروه اقلیت با یکدیگر کاهش یافته و در نتیجــه دوستی های بین گروهی افزایش می یابد. در کنار ناهمگونی جنسیتی نقش نگرش افراد نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه پیمایشی که با 425 نفر پاسخگو در دانشگاه شیراز انجام شده حاکی از آن است که ناهمگونی جنسیتی در کلاس ها باعث ایجاد فرصت بیشتر برای تماس و در نتیجه دوستی بین دو جنس شده است. بنابراین، میزان دوستی های بین جنسیتی تابعی معکوس از اندازه گروه جنسیتی در کلاس بوده است؛ اما این نتیجه را برای دختران باید با احتیاط بیشتری عنوان کرد. نتایج مربوط به نگرش افراد نشان می دهد که این متغیر همبستگی بالاتری به نسبت متغیر ناهمگونی جنسیتی با تجربه اینگونه معاشرت ها داشته است، بنابراین باید در تبیین روابط بین جنسیتی، نقش ساختارهای عینی و ذهنی را در کنار هم مورد ملاحظه قرار داد.