جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله در پی بررسی مضامین رثای امام حسین (ع) در حماسه «عید الغدیر» سروده شاعر مسیحی بولس سلامه است که با مقدمه ای پیرامون ادبیات عاشورایی، به ویژه شعر فراوانی که پیرامون امام حسین و مناقب آن حضرت سروده شده است، آغاز می شود. سپس مقاله از زندگی دردمندانه این شاعر و آثارش به خصوص حماسه بزرگ اسلامی وی که به واسطه آن، در عرصه ادبیات شهره شده است، سخن می گوید و اشاراتی به شخصیت شاعر که او را به این حماسه اسلامی سوق داده، دارد، کاری که نمایان گر تعالی روح اوست که از تنگنای روحیه محصور فراتر رفته است به خصوص که به سرودن شعر پیرامون اهل بیت متمایل گشته و ایشان را مدح و تمجید کرده است. پس شاعر را تاب آن نیست که تاریخ را نقل کند بی آن که شیفتگی اش را به اهل بیت (ع) نمایان سازد به خصوص که آنان را الگویی نمونه می بیند که باید به ایشان اقتدا کند، و این دعوت از جانب شاعر مسیحی به اقتدا به اهل بیت وقتی توجه را بیش تر جلب می کند که بدانیم او حماسه اش را در همان سال اشغال فلسطین سروده است. پس معتقد است امت عربی در آن زمان بیش از هر زمان دیگر به اقتدا به دلاوران پیشین خود محتاج تر است. اما شیفتگی شاعر به طور خاص هنگام سخن گفتن از واقعه عاشورا متجلی است به گونه ای که در شب سرودن واقعه شهادت امام حسین (ع) می گرید و با قلمش دیگران را به گریه می اندازد. وی با اظهار احساسات خود از سنت معمول در سرودن حماسه به عنوان نوعی از شعر غیر شخصی خارج می شود اما آن خروجی است که نه تنها خدشه ای به حماسه اش وارد نمی کند، بلکه اعجاب و تمجید ناقدان را هم بر می انگیزد. نهایتا مقاله به بررسی مضامین رثای امام حسین (ع) در حماسه وی ازجمله بیان فضائل حضرت و بیان عظمت مصیبت ایشان و موارد دیگر که در مقاله ذکر شده می پردازد.

استخدم أئمة أهل البیت (علیهم السلام) ثلاثة أسالیب فی التعامل مع الحکام وهی: التقیة والمواجهة المسلحة والغیبة. فقد إستخدموا التقیة حرصا علی الوحدة بین المسلمین والحفاظ علی شیعتهم. وهذا لایعنی أنهم لزموا الصمت وترکوا الإهتمام بأمور المسلمین وإنما کان لهم حضور فاعل فی الحیاة الإجتماعیة. ومن أمثلة هذا الحضور الفاعل: إتصال الأئمة بقواعدهم الجماهیریة من خلال تأسیس شبکة واسعة من الوکلاء، ومنذ زمن الإمام التاسع إلی الإمام الحادی عشر کانت هذه الشبکة من الوکلاء فعالة جدا فی نشاطاتها، ویعد هذا العمل مثالا لجهود الأئمة فی التواصل مع الناس. المواجهة المسلحة ضد الحکام السیاسیین هی الأسلوب الذی اعتمده الإمام الحسین(علیه السلام) دون غیره من الأئمة، وهکذا اختص الإمام الثانی عشر (علیه السلام) بالغیبة فهی بأمر من الله تبارک وتعالی وسوف تستمر إلی أن یأمر الباری عزوجل بظهوره لیملأ الأرض قسطا وعدلا کما ملئت ظلما وجورا. إعتمدت فی هذا البحث علی کتب تاریخ الإسلام وعلی الخصوص سیرة أهل البیت علیهم السلام ومنهجی فی المقال هو منهج وصفی- تحلیلی.

لقد اتفق الکثیر من المؤرخین و ذوی العلم والمعرفة علی کون شخصیة أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب علیه السلام شخصیة فذة لا یکاد یضاهیها أحد. فهو إنسان ذو أبعاد عدیدة جلت عن أن یبلغ کنهها المتمعنون. و قد ذهب البعض إلی أن الإمام علیا کان قد سبق عصره بکثیر. فحارت کثیر من الأفهام تجاه هذه العظمة و ذهبت مذاهب شتی. فمنهم من لم یطق سموه فنصب له و لأتباعه العداء. و منهم من ألهه و جعل یدعو لعبودیته. و قصر آخرون عن درک عظمته فقصروا فی حقه و لم یتوانوا عن التوانی فی نصرته. و لم یکن سوی فئة صغیرة من أتباعه و أهل بیته ممن قدروه حق قدره فلم یفرطوا فی حقه و لم یفرطوا. کل ذلک جعل منه رجلا متوحدا فذا مغتربا بین أبناء جلدته و عشیرته. و قد بث الإمام علیه السلام لواعج وحدته هذه فی طیات خطبه و رسائله و کلماته و مواقفه المختلفة. ترمی هذه الدراسة إلی معرفة أبعاد التوحد الذی عاشه أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب علیه السلام، من خلال استعراض موضوعی لکلامه فی نهج البلاغة مبتدئة البحث بتمهید لمبحث التوحد فی المفهوم والمصداق و تقدیم نماذج شعریة من الشعور بالتوحد.

لقد تباری العلماء و المفکرون فی الکشف عن أوجه الإعجاز القرآنی، فمنهم من توجه إلی لغته و أسلوبه و طریقة صیاغته، و منهم من توجه إلی ما تلألأ فیه من لمحات المعارف و إشارات العلوم المختلفة التی تم التوصل إلیها ألخ. یلتفت هذا البحث إلی وجه من وجوه الإعجاز القرآنی و هو الإعجاز الصوتی، فلقد نزل القرآن الکریم نزولا صوتیا، و لم ینزل مدونا فی سطور أو مکتوبا فی کتاب، کما تم تبلیغه أیضا تبلیغا صوتیا من لدن جبریل. یعتبر الإعجاز اللغوی أو الصوتی من أجمل مظاهر الإعجاز فی القرآن الکریم. تشتمل الأجزاء الأخیرة من القرآن علی أصول العقیدة الإسلامیة مثل الإیمان بدعوة الرسول (ص) و الیوم الآخر. تمثل الأصوات اللغویة فی الأبنیة القرآنیة معادلا موضوعیا للمعانی المطروحة فیها، یراعی تفاوت الحالات الإنسانیة، و یناسب مستویات المتلقین. هناک اهمیة بالغة للخصائص الصوتیة و اللفظیة لسور تلک الأجزاء لتأدیة المعانی التی تکمن فی تناسب الأصوات و دلالاتها. فقد ترعرع هذا البحث المستفیض من خلال المنهج الوصفی- التحلیلی فی خصائص الصوت القرآنی فی سورتی النجم و القمر و یبین خصائص الأصوات القرآنیة و دلالاتها فی هاتین السورتین. و النتائج تدل علی تناسب تام بین عدد تواتر الأصوات فی هاتین السورتین مع دلالاتها، و إیصال المعنی علی نحو بدیع و عجیب. و هذا هو ما یسمی بالإعجاز الصوتی فی القرآن الکریم.

اهتم الشعراء المعاصرون کأسلافهم بموضوع الشهادة و الشهید اهتماما بالغا و طبعا بعد اندلاع الحروب فی البلاد العربیة و القیام بالثورات و تضحیات الأبطال المسلمین، حیث إن عددا غفیرا من الشعراء، یشارکونهم کل یوم فی هذه الثورات و التضحیات بکل ما یمکنهم علی التعبیر عن هذه المکانة، من التصویر و الرمز و الاستلهام و الحوار و غیره و عن طریق إذکاء نار الکفاح المتأججة فی صدور الثوار و إثارة نخوة الرجولة فی القلوب، للثأر و الانتصاف من الظلم و الطغیان و تخلید سیرهم و بطولاتهم و سردها للأحیاء الباقین، لتکون قوة حرکیة فاعلة تفعل فعلها فیهم.و بهذا کل یوم، تشیع رائحة انسانیة للشهادة من شعر هؤلاء الشعراء الذین عالج کل منهم هذا الموضوع من زاویة خاصة، راسما من الشهداء لوحات و مشاهد شعریة رائعة، محتضنة حکایاتهم، زاخرة بالمعانی و المضامین القیمة، متنوعة فی الأسالیب و القوالب، فإذا الشهید فیها، نجم ساطع أو مصلح ملهم أو رمز للثبات فی الأمور الوطنیة الخطیرة أو حی لاینبغی رثاءه أو....

تاملات ادیبان و شاعران درباره موضوعات ماورایی، چه بسا شعر آن ها را به سوی عرفان و زهد می کشاند. این تاملات درباره مرگ به عنوان شریک همیشه همراه زندگی و زاویه نگاه آنان، از مباحثی است که در وجوه متنوع ادبیات جهانی جایگاه قابل توجهی را به خود اختصاص داده است. با وجود آن که این موضوع از تجارب مشترک و بالقوه جوامع انسانی به شمار می رود، اما به سبب نزدیکی و ارتباط تاریخی دو ملت ایران و عرب و وجود بارقه هایی از اندیشه های نزدیک شونده در میان آنان، موجب پرداختن این مقاله به مقایسه میان سنایی شاعر ایرانی و ابوالعتاهیه شاعر عرب در زمینه زهد و مرگ اندیشی شده است. این مقایسه هم به دلیل مشابهت دوران های زندگی این دو شاعر و نیز تاثیرپذیری ژرف آنان از عوامل ماورایی و روحی و انقلابی است که در وجود و شعر آن ها حاصل می آید. علاوه بر آن که تاثیر انقلاب روحی و درونی آن ها را می توان در ساختار شعری و مایه های اصلی اندیشه آن ها و واکنش های کمابیش مشابه جست و جو کرد.

موج سوم بیداری اسلامی سراسر جهان اسلام را فرا گرفته است. برخی منتقدین بر این باورند که قرن 21 نه تنها قرن انقلاب ها بلکه قرن انقلاب های اسلامی می باشد. اگرچه الگوی همه این انقلاب ها یکسان نیست اما ریشه های مشترکی در میان آنها یافت می شود که برگرفته از اسلام است. با ظهور انقلاب اسلامی در ایران که مبتنی بر اسلام و شکل گیری حکومت دینی برآمده از مردم است، گفتمان تمدن نوین اسلامی ایرانی به عنوان یک الگو در حال عرض اندام در منطقه و مناسبات بین المللی می باشد و انقلاب اسلامی ایران تبدیل به عینیت و موجودیتی شده که الهام بخش کشورهای مسلمان است. این مهم، نتیجه شکل گیری پدیده تمدنی جدید است که ما نام آن را تمدن نوین اسلامی ایرانی نهاده ایم.