جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زبان، مهم ترین ابزار تعامل اجتماعی است، به طوری که در زندگی انسانی هیچ رفتار ارتباطی به اندازه ارتباط کلامی وسعت و تاثیر ندارد، و هیچ پدیده ارتباطی به این اندازه با زندگی انسان عجین نیست. اهمیت این موضوع هنگامی آشکار می شود که از دیدگاه تعلیم و تربیت و با رویکرد اسلامی به آن بپردازیم. این مقاله از نوع تحقیقات کیفی است که با استفاده از رویکرد وصفی ‐ تفسیری به دنبال دستیابی، استخراج و بیان مبانی ارتباط کلامی در تعلیم و تربیت از دیدگاه اسلامی است. از این رو با توجه به استفاده از تفسیر متن و تحلیل گفتار سعی شده از میان متون مورد نظر مبانی با قابلیت کاربرد بیشتر مطرح شود؛ ولی می توان به: 1. مبنای تاثیر دل بر گفتار، 2. مبنای تاثیر گفتار بر دل، 3. مبنای تاثیر اندیشه بر گفتار، 4. مبنای تاثیر گفتار بر اندیشه، 5. مبنای تاثیر گفتار بر عواطف دیگران، 6. مبنای سلطه گری گوینده بر شنونده اشاره داشت.

هدف از این پژوهش، بررسی متون حدیثی در زمینه عوامل موثر در انحرافات جنسی کودکان و نوجوانان و راه های پیشگیری از رفتارهای نابهنجار جنسی است. در این تحقیق با استفاده از روش هرمنوتیک و روش اجتهادی، متون آیات و احادیث معصومان (ع) در زمینه شیوه های تربیتی پیشگیری از رفتارهای جنسی نابهنجار در نوجوانان و جوانان،‌ بررسی گردیده و به تفصیل و تحلیل محتوای آنان پرداخته شده است.در متون دینی به منظور پیشگیری از انحرافات جنسی و پرورش رفتارهای سالم جنسی در بین کودکان و نوجوانان، به والدین به عنوان نزدیک ترین افراد به آنان، آموزش هایی داده شده است. در این آموزش ها به دو دسته عوامل خانوادگی و محیطی (اجتماعی و فرهنگی) توجه ویژه شده است. در مورد دسته اول رفتارهای پوششی در خانواده، عفاف کلامی و جلوگیری از بیان کلمات سخیف جنسی هنگام خشم و ناراحتی نسبت به کودکان و نسبت به یکدیگر (بین پدر و مادر) و حجاب اتاق خواب و مراقبت های ویژه در مورد کنجکاوی های کودکان و نوجوانان در مسایل جنسی، تنزیه محیط زندگی از تحریکات جنسی،‌ پرهیز والدین از رفتارهای کلامی و غیرکلامی نابهنجار جنسی در مقابل کودکان، از جمله آموزش ها در این زمینه است. در مورد دسته دوم سالم سازی محیط مدرسه، سالم نگه داشتن ارتباطات همگنان به دور از شکستن هنجارها، مراقبت های اجتماعی فرهنگی درباره مطالعه و دیدن مجلات، ماهواره، اینترنت، پاکسازی جامعه از الگوهای ناسالم اجتماعی که می تواند آسیب هایی را در جهت رشد ناسالم جنسی در بین کودکان، نوجوانان و جوانان به بار آورد؛ از جمله آموزش ها در زمینه عوامل محیطی است.

مشاهده متن توجه به حواس انسان، به عنوان نقطه آغاز تفکر او، نقش مهمی در تعلیم و تربیت دارد، زیرا پایه تعلیم و تربیت بر شناخت است و شناخت را نمی توان منفک از حواس دانست. در این میان، دریافت های بصری به علت تفوق بر حواس دیگر در ارتقای کمی و کیفی یادگیری فرد موثر است. به دلیل آنکه حواس پرورش یافته انسان را در شکوفایی تفکر و توسعه شناخت از جهان توانمند می سازند و شناخت عمیق تر و اصیل تری را برای او مهیا می کنند، پی گیری این موضوع در متون اصیل اسلامی می تواند افق های تازه ای را پیش روی محققان تعلیم و تربیت قرار دهد. در این راستا، بیانات امیرالمومنین علی علیه السلام به عنوان منبع اصیل اسلامی بسیار راهگشاست. بررسی مساله مذکور، ما را به ده منظر دلالت می دهد که می توانند به عنوان مدل های تقویت مشاهده در تعلیم و تربیت ارائه شوند. مدل های یاد شده در دو دسته کلی مشاهده در آیات طبیعی و مشاهده در روابط انسانی تبیین شده اند. علاوه بر آن، آثار و نتایج تربیتی ویژه ای که بر هر دسته مترتب می باشند نیز مورد اشاره قرار گرفته اند.

مقاله حاضر به بررسی رویکرد جامع نگر و محدود نسبت به دین و تاثیر آن بر دانش تعلیم و تربیت می پردازد. ابتدا دو رویکرد جامع و محدود نسبت به دین مورد بررسی قرار گرفته اند. از آنجا که در هر رویکرد اختلافاتی نیز میان طرفداران آن وجود دارد، لذا طرفداران رویکرد جامع به سه دسته با نامهای الف: دایره المعارفی، ب: اجتهادی ج: گزیده گو؛ تقسیم شده اند. طرفداران رویکرد محدود نیز به سه دسته با نامهای الف: آخرت گرا، ب: داوری و تهذیب، ج: دخالت غیر مستقیم تقسیم شده اند. سپس به بررسی نقش دین در تولید دانش تعلیم و تربیت بر اساس هر کدام از این دیدگاهها پرداخته شده است.

این نوشته، افزایش اثربخشی آموزه های دینی را در چارچوب پاسخ گویی به مفاهیم زیباشناسی، نمادهای هنری، تربیت هنری و ارتباط آن ها با تربیت دینی بررسی نموده است. این مطالعه با روش علمی- مروری و با استفاده از مبانی دینی، ادبیات، هنر و زیباشناسی به شکل پژوهش تلفیقی به تجزیه و تحلیل سوالات پژوهش و نهایتا استنتاج یافته های تحقیق پرداخته است.این تحقیق نشان داد که 1. اوج مفهوم زیباشناسی به زیبایی مطلق یعنی خداوند بر می گردد و گرایش به زیبایی ریشه فطری داشته و بر این اساس هنر و خلق آثار هنری جلوه بارز زیبایی است. 2. یکی از مولفه های مرتبط با تربیت هنری و زیباشناسی، مفهوم نمادها است. نمادها به شکل بیان نمادین و در قالب رنگ، شکل، صدا و به اشکال عینی- تمثیلی و ذهنی در آیات قرآن در معنایی غیرظاهری مثل ایمان، صبر و گذشت به کار رفته اند. 3. استفاده از هنرهای بصری مثل رنگ، گل و زیبایی های طبیعت، در تلفیق با هنرهای دیگر می تواند در تربیت دینی موثر باشد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مفاهیم دینی رضا و توکل به خدا به منزله متغیر مستقل، به شیوه گروهی بر کاهش اضطراب به عنوان متغیر وابسته در دختران دانش آموزان سال اول دبیرستان، منطقه 9 شهر تهران انجام گرفته است. ابزار مورد استفاده در این تحقیق پرسش نامه اضطراب کتل بوده است. از میان 200 دانش آموز، 60 دانش آموز که نمره اضطراب آنها در پرسش نامه اضطراب کتل 4 و بالاتر از 4 بوده است به طور تصادفی انتخاب و به گروه های آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت 12 هفته (هر هفته یک جلسه 60 دقیقه ای) تحت تاثیر متغیر مستقل قرار گرفته اند، درحالی که گروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. در این مرحله پس آزمون انجام شد و داده ها با بهره گیری از آزمون آماری T بین نمره های به دست آمده از تفاضل پیش آزمون و پس آزمون میزان اضطراب دو گروه آزمایش و گواه تجزیه و تحلیل آماری شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین میانگین های اضطراب کلی، اضطراب پنهان و اضطراب آشکار دو گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد (P=0.05). بدین گونه که میانگین تفاضل نمره های اضطراب کلی، اضطراب پنهان و اضطراب آشکار گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بیشتر بود. یعنی گروه آزمایش میزان بسیار زیادی کاهش اضطراب در مقایسه با گروه گواه داشته است.