جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از آنجا که پیشرفت‌های مردمی و جمعی بشر در سایه اجتماعات، حاصل می‌شود لذا مکاتب فکری انسانی و نیز شرایع آسمانی خصوصا اسلام بر این مهم پای فشرده‌‌اند. در گام اول، هر انسانی باید جامعه‌پذیر باشد یعنی بتواند خود را با جامعه وفق داده و قوانین و ملزومات جامعه خود را بپذیرد. لذا این پژوهش با هدف بررسی عوامل و موانع جامعه‌پذیری و نیز راه‌کارهای مقابله با موانعِ این امر مهم با تکیه بر قرآن و جامعه‌شناسی سامان گرفته است.در اهمیت و کارکرد جامعه‌پذیری باید گفت که در سایه این فرآیند، شخصیت افراد شکل گرفته و کمال می‌یابد، و هدف اسلام نیز رساندن آنان به کمال است. علاوه بر آن، فرد با شیوه‌های پذیرفته شده زندگی اجتماعی آشنایی پیدا می‌کند و می‌آموزد که نیازهای خویش را به شیوه‌های قابل قبول جامعه برآورد، و مهارت‌هایی را که برای زندگی در جامعه ضروری است، کسب می‌کند، و با دیگران نیز به‌گونه موثری ارتباط برقرار می‌کند.این فرآیند مهم توسط نهادها و عواملی مانند: خانواده، آموزش و پرورش، همسالان، محیط، فرهنگ، دین و رسانه‌های جمعی به وقوع می‌پیوندد، که البته هرکدام از آن‌ها آسیب‌هایی نیز دارد. علاوه بر این نهادها، عواملی چون: ایمان و عمل شایسته، مهربانی، تواضع، تعاون، صداقت، وفای به عهد، گذشت، سخاوت و مشورت در تحقق این امر موثر هستند. پس از این‌که امر جامعه‌پذیری محقق شد، می‌توان در جامعه آثاری چون: محبت، آرامش، اتحاد، عدالت، مدارا، احترام،استفاده از تجربیات دیگرانو پیشرفت را مشاهده نمود. اما مسیر رسیدن به این پیشرفت همیشه هموار نبوده، بلکه با موانع مختلفی پوشیده شده است، موانعی که در دو بخش فردی_اخلاقی و فرهنگی_ اجتماعی قابل مشاهده است. عواملی مانند: کم‌رویی، پرخاشگری، خودبینی، سخن‌چینی، سوءظن، تکبر، حسد، کینه و نفاق جزء موانع فردی، اخلاقی است و عواملی چون: اختلاف و تفرقه، تجاوزگری و فرهنگ منحط جزء موانع فرهنگی، ‌اجتماعی می‌باشد. از طرف دیگر، عواملی چون: اصلاح میان مردم، نظارت اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر، پرورش آگاهی و بصیرت اخلاقی، تکریم شخصیت، ایجاد روحیه‌ی قانون‌پذیری و درمان هر کدام از موانع اخلاقی، خنثی‌کننده و راه-کار این موانع می‌باشند.

‫در اين پژوهش، با رويکردي تطبيقي و از منظر فقه اماميه و حنفيه، مجازات تبعيد، همچنين مشروعيت و مستندات فقهي اين مجازات در اسلام بحث و بررسي گرديده و حد يا تعزير بودن تبعيد و حکمت و آثار آن پژوهش شده است. نويسنده در سه فصل به مستندات فقهي و دلايل مشروعيت تبعيد از منظر فقهاي اماميه و حنفيه پرداخته است. در فصل اول ضمن اشاره به اقسام عقوبت و مجازات در فقه اسلامي و مفهوم لغوي و اصطلاحي آن؛ عقوبت (مجازات) حد و تعزير و قصاص و دلايل آن‌ها از قرآن و سنت استخراج شده است. تبيين مفهوم نفي (تبعيد) در لغت، اصطلاح و فقه اماميه و حنفيه و حکمت آن و محاسن چنين عقوبتي از منظر آنان پايان بخش فصل اول است. نويسنده در فصل دوم پس از ترسيم دلايل مشروعيت نفي (تبعيد) و موجبات آن، به عنوان يک قسم از مجازات اسلامي براي برخي از افراد اخلال‌گر اجتماعي و تبيين دلايل قرآن کريم، سنت و اجماع در اين زمينه؛ مواردي از جمله زناي غير محصنه، محاربه، کشتن فرزند، مثله کردن مرده، وطي کردن با حيوان، قيادت و سرقت را از موجبات تبعيد خوانده و دلايل قرآني و روايي آن را ذکر نموده و ديدگاه‌هاي فقهاي اماميه و اختلاف نظر آن ها را در اين مورد ارائه کرده است. دلايل مشروعيت تبعيد و موجبات نفي (تبعيد) از ديدگاه فقه حنفيه، بررسي دلايل قرآني، روايي و اجماع در باره مشروعيت تبعيد از منظر آنان، اختصاص مجازات تبعيد براي ارتکاب گناهاني مانند زنا، قطّاع الطريق (راهزني) و محاربه از ديدگاه حنفيه، مدت زمان تبعيد، نحوه تنفيد مجازات تبعيد نزد اماميه و حنفيه، موجبات عفو کردن مجرم از مجازات تبعيد از ديدگاه فقه اماميه و حنفيه مطالب فصل سوم اين پژوهش را تشکيل مي‌دهد.

‫چکیده الکترونیکی در پیوستها موجود می باشد

---

‫ه‍دف‌ پ‍ژوه‍ش‌: ب‍ررس‍ی‌ و م‍ق‍ای‍س‍ه‌، ن‍ظرات‌ و ع‍م‍ل‍ک‍رد ام‍ام‌ ع‍ل‍ی‌ (ع‌) و ح‍ق‍وق‌ ب‍ی‍ن‌ ال‍م‍ل‍ل‌ م‍ع‍اص‍ر در راب‍طه‌ ب‍ا م‍ب‍ان‍ی‌ و م‍ش‍روع‍ی‍ت‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ روش‌ پ‍ژوه‍ش‌ ب‍ا اس‍ت‍ف‍اده‌ از م‍ن‍اب‍ع‍ی‌ چ‍ون‌ ک‍ت‍ب‌، م‍ج‍لات‌ و روزن‍ام‍ه‌ ه‍ا از روش‌ ت‍ح‍ل‍ی‍ل‍ی‌، ت‍وص‍ی‍ف‍ی‌ و ن‍ظری‌ اس‍ت‍ف‍اده‌ ش‍ده‌ اس‍ت‌ طرح‌ پ‍ژوه‍ش‌: م‍طال‍ب‌ ای‍ن‌ رس‍ال‍ه‌ در ۳ ب‍خ‍ش‌ گ‍ن‍ج‍ان‍ی‍ده‌ ش‍ده‌ اس‍ت‌. ب‍خ‍ش‌ اول‌ م‍ب‍ان‍ی‌ ن‍ظری‌ م‍ش‍روع‍ی‍ت‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ از دی‍دگ‍اه‌ ف‍لاس‍ف‍ه‌ غ‍رب‍ی‌ و اس‍لام‍ی‌، ب‍خ‍ش‌ دوم‌ م‍ب‍ان‍ی‌ م‍ش‍روع‍ی‍ت‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ از دی‍دگ‍اه‌ ح‍ق‍وق‌ ب‍ی‍ن‌ ال‍م‍ل‍ل‌ م‍ع‍اص‍ر و ب‍الاخ‍ره‌ ب‍خ‍ش‌ س‍وم‌ م‍ش‍روع‍ی‍ت‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ از ن‍ظر ام‍ام‌ ع‍ل‍ی‌ (ع‌) م‍ی‍ب‍اش‍د ن‍ت‍ی‍ج‍ه‌ ک‍ل‍ی‌: م‍ب‍ان‍ی‌ م‍ش‍روع‍ی‍ت‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ در ح‍ق‍وق‌ ب‍ی‍ن‌ ال‍م‍ل‍ل‌ م‍ع‍اص‍ر ب‍ر اص‍ول‌ ب‍ن‍ا ن‍ه‍اد ش‍ده‌ اس‍ت‌ ب‍ا ب‍ررس‍ی‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ ام‍ام‌ ع‍ل‍ی‌ (ع‌) و در ن‍ظر گ‍رف‍ت‍ن‌ ت‍ف‍اوت‌ زم‍ان‍ی‌ در م‍ی‌ی‍اب‍ی‍م‌ ک‍ه‌ اه‍م‌ ای‍ن‌ اص‍ول‌ از ق‍ب‍ی‍ل‌ ح‍ق‌ م‍ش‍ارک‍ت‌، ح‍اک‍م‍ی‍ت‌ ق‍ان‍ون‌ (ش‍رع‌) آزادی‌، ب‍راب‍ری‌، ب‍رادری‌، ع‍دال‍ت‌ و ام‍ن‍ی‍ت‌ ب‍رای‌ ه‍م‍ه‌ م‍ردم‌ و ب‍طور ی‍ک‍س‍ان‌ م‍ح‍ق‍ق‌ ب‍وده‌ اس‍ت‌.