جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در توحيد. (احمد منزوي) آغاز كتاب: بهترين عمل خيري كه مقبول اهل خير و فلاح باشد حمد ذات عالميست كه بفيض اقدس و بقدس خود اعيان موجودات را انجام كتاب: فمن اراد الاخذ فعليه التمسك و السلوك و صلي الله علي اكمل الانبياء و افضل الاولياء ... اجمعين [مجلس شورا 16/366؛ فهرستواره منزوي 9/85]

در آغاز مي گويد: اينها پرسشهايي ست كه از گذشتگان به ديگران رسيده است. اكنون به پاسخ آنها مي پردازم. پرسش و پاسخ هاي فلسفي - كلامي است. (احمد منزوي) [دائرة المعارف بزرگ اسلامي 3/19]

قصيده از شمس الدين ابوالحسن علي بن محمد بن سليمان شهيد اوشي است و شرح از احمد بن علي بن محمد خشني. شرح همان متن قصيده بدء الامالي است ولي منسوب به ديگري (شمس الدين ابي الحسين علي بن محمد بن سليمان الشهيدي الاوشي) «دانش پژوه» متن از سراج الدين ابوالحسين علي بن محمد بن سليمان شهيدي اوشي. «منصور» شرحي است بر ارجوزه لاميه «بدء الامالي» در توحيد با اشاره به بعضي از اعتقادات، از سراج الدين ابالحسين علي بن محمد بن سليمان اوشي (575)، تقديم شده به وزير الممالك شها الدين احمد «اشكوري، صادق» آغاز كتاب: بسمله. الحمدلله الازلي الواحد الاحد الموصوف ذاته بالقدم. . اما بعد فيقول. . احمد بن علي بن محمد الخشني. . لما کانت القصيدة اللامية التي جمعها. . شمس الدين يقول العبد في بدء الامالي لتوحيد بنظم للئالي انجام كتاب: و ان الدهر ادعوه و نسعي لمن بالخير يوما قد دعالي . . قوله کونوا عن هذا العبد اراده المصنف نفسه. الابتهال التضرع المآل المرجع. [مجلس سنا 1/274 در فهرست بانكپور (10: 24تا 27س513تا 516) از چند شرح و حاشيه اين متن ياد شده است و نيز در فهرست مونيخ (ش147) و فهرست شيراني (2: 231) و بروكلمن (1: 429 و ذيل 1: 764)؛ فهرست سپهسالار 5/221؛ مجلس شورا 43/121]

در برابر پرسش کسی که نامش در پیشگفتار کوتاه نیامده، و در فهرست کتب مشایخ نام او سید ابوالحسن گیلانی آمده است. دربارۀ اینکه اگر ایمان و کفر در لوح محفوظ ثبت است، پس چرا باید کافر را تکلیف کنند، با اینکه از پیش سرنوشت او روشن است. تاریخ نگارش در انجامۀ نگارنده 8 ج 2/1223ق آمده است. آغاز: حمدله. صلاة. و بعد، فیقول العبد المسکین احمد بن زین‌الدین الاحسایی، انه قد ارسل الی مسألة و هو من غوامض الاسرار، و لکن یجب علی قبل الشروع. انجام: فاذا اطلق الف سنة من ادبه ما ذکرنا. و الحمدلله رب العالمین... و کتب احمد بن زین‌الدین فی الثامن من جمادی‌الثانیة سنة الثالث و العشرین من بعد المأتین و الالف... و الحمدلله رب العالمین.

شرحي است استدلالي بر قصيده «بدء الامالي» سراج الدين أوشي (575). اين شرح نسبتاً مختصر و فقط بجهت توضيح قصيده نوشته شده است. (سيد احمد اشكوري) متن از سراج الدين علي بن عثمان اوشي فرغاني است در 66 بيت سروده 659 (محمد تقي دانش پژوه) شرح قصيده بدء الامالي از علي بن عثمان اوشي فرغاني (575ق) است. به گفته مؤلف شرح كوتاهي است مناسب حال ادني و اعالي. «حكيم» و هو شرح علي قصيدة «بدء الامالي» في التوحيد، لابي الحسن سراج الدين علي بن عثمان الاوشي الفرغاني، نظمها سنة 569هجري. (عواد، كوركيس) [مرعشي 6/73و 37/44؛ فهرس مخطوطات مكتبة الاوقاف العامة‌ في الموصل 6/109و 2/28 و 3/154؛ كشف الظنون 2/1090؛ نشريه 11/284 و 11/509 و 11/590 و 11/614؛ شورا 2/68/40؛ 1/201/29؛ 1/202/29معجم التاريخ التراث الاسلامي3/2181-2182؛ بروكلمان ج 8-7 ص307]