جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یاران مسلمان پیامبر را صحابه می نامند؛ اینان کسانی هستند که صحبت رسول خدا صلی الله علیه و آله را درک کرده و بدیشان ایمان آورده اند. اینان یکی از طرق نقل سخن و سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله به شمار می روند. از طرف دیگر به جهت مصاحبت با رسول خدا صلی الله علیه و آله، در میان مسلمانان دارای منزلت و شأن هستند؛ به طوری که برخی با انتساب سخنی به رسول خدا آنان را همچون ستارگانی هدایت گر معرفی کرده اند که پیروی از هر یک از آنان باعث هدایت، رستگاری و نجات اخروی خواهد شد (أصحابي كالنجوم بأيّهم اقتديتم اهتديتم؛ اصحاب من به سان ستارگان هستند به هر كدام اقتدا كنيد هدايت خواهيد يافت). تاریخ و سیره مسلمانان صدر اسلام تناقض رفتاری و اختلاف بسیاری بین آنان به نمایش گذارده است از همین رو برخی از دانشمندان اسلامی در صحت انتساب سخن «ستارگان هدایت» به رسول خدا تردید کرده و آن را ساختگی می دانند. کتاب «رسالة في حديث اصحابي كالنجوم» اثر آیت الله سید علی حسینی میلانی به اثبات دروغ بودن اين حديث مي پردازد؛ چرا که رفتار برخی از صحابه با هدایتگری آنان سازگاری ندارد.

در برخی از کتاب های اهل سنت روایتی است که رفتار و اعمال خلفا را توجیه می کند و یا به اعمال و رفتار مغایر با احکام اسلامی آنها را صورت شرعی می دهد. این روایت چنین است: عليكم بسنتي و سنة الخلفاء الراشدين؛ به سنت من و سنت خلفاى راشدين تمسك جوييد! از آنجایی که از اين حديث به عنوان دستاويز برخی از اعمال مغایر با احکام اسلامی و سند توجيه كننده رفتار خلفا و امرا بهره بردارى شده، آیت الله سید علی حسینی میلانی در کتاب «رسالة في حديث عليكم بسنتي و سنة الخلفاء الراشدين» به بررسی این روایت پرداخته است، تا نشان دهد که این روایت، ساختگی است و از سوی موالیان معاویه جعل و منتشر شده است.

«الامام المهدی علیه السلام» تالیف نویسنده معاصر سید علی حسینی میلانی است که به زبان عربی در موضوع مهدویت به رشته تحریر درآمده است. کتاب، با مقدمه مهم مؤلف آغاز شده است. وی در این مقدمه پیرامون موضوع امام مهدی علیه السلام مطالبی را ذکر نموده و شرح داده است. از جمله مطالبی که در مقدمه ذکر شده نظرات نقد دیدگاه‌ ها و شبهات «ابن تیميه» پیرامون حضرت مهدی علیه السلام است. نویسنده، در پایان مقدمه ذکر کرده که هدف از بیان نمودن بحث امام مهدی علیه السلام در این اثر بیان عقیده ما شیعیان در مورد آن حضرت و دفع شبهات مختلف از او می‌ باشد. متن کتاب در سه فصل ارائه شده است: فصل اول مشتمل بر چهار مطلب است؛ مطلب اول در بیان این مطلب است که حتما برای این امت امام مهدی علیه السلام وجود دارد. مطلب دوم پیرامون احادیث متواتر در مورد امام مهدی علیه السلام است. مطلب سوم در این مورد است که مهدی علیه السلام از اهل بیت است. مطلب چهارم، اختصاص به این مطلب دارد که امام مهدی علیه السلام فرزند امام حسن عسکری علیه السلام است. فصل دوم، در مورد اخبار معارضی است که پیرامون حضرت مهدی علیه السلام وجود دارد. فصل سوم، پیرامون سوالات و شبهاتی است که در مورد حضرت مهدی علیه السلام بیان شده است.

در برخی از کتاب‌ های اهل سنت روایت‌ هایی در مناقب خلفای سه‌ گانه آمده است. نکته‌ جالب توجه در این روایات اینکه این اسامی، به ترتیب (ابوبکر، عمر و عثمان) در این روایات ذکر شده‌ اند. آیت الله سید علی حسینی میلانی در کتاب «رسالة في الاحاديث الواردة في الخلفاء على ترتيب الخلافة»، با بررسی و نقد این روایات نشان داده است که بسیاری از روایات این چنینی جعلی و ساختگی هستند.

کتاب « مقالتان فی الغدیر» رویکردی است روایی به مسأله غدیر و بررسی مفاد حدیث غدیر از جهت سند و دلالت. در این پژوهش روایاتی از اهل‏بیت (علیهم السلام) درباره واقعه غدیر، آیات نازل شده درباره غدیر، حدیث مشهور پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در غدیر و مفهوم مفاد این حدیث شریف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نگارنده با توجه به آیات مربوط به غدیر و مندرجات حدیث غدیر به تبیین شخصیت و جایگاه ویژه حضرت علی (علیه السلام) و اثبات امامت و ولایت آن حضرت می‏پردازد و به بحث درباره اهمیت و خصوصیات غدیر و آداب روز غدیر می‏پردازد. وی تشکیک در دلالت و سند را مطرح و رد نموده است.

احادیث بسیاری در مناقب و فضایل اهل بیت علیهم السلام از زبان و بیان رسول خدا صلی الله علیه و آله در کتب حدیثی نقل شده است. برخی از این روایات مشهورند و با عناوین مشخص شناخته می‌ شوند مثل حدیث منزلت، حدیث سد الأبواب، حدیث مباهله و... اما وقتی به برخی از کتب اهل سنت مراجعه می‌ کنیم احادیثی را می‌ یابیم که با همین الفاظ احادیث مشهور و دارای عنوان هستند اما با اسامی برخی از صحابه. نویسنده کتاب «رسالة في الاحاديث المقلوبة في مناقب الصحابة» حضرت آیت الله حسینی میلانی (دام ظله)، ابتدا به بررسی احادیثی که در شأن اهل بیت علیهم السلام اشاره دارند، پرداخته و از کتب اهل سنت شاهدی بر تطبیق این احادیث بر اهل بیت علیهم السلام نقل کرده است. سپس در پی پاسخ به این سؤال بوده که این احادیثی که برای برخی از صحابه نقل شده‌ اند و در الفاظ و محتوا گاهی هم سنگ روایات مناقب اهل بیت پیامبر قرار می‌ گیرند، روایاتی صحیح هستند و یا تحریف گران در این عبارات دست برده‌ اند؟ ایشان برای نمونه چهار حدیث مشهور را بررسی کرده است از جمله حدیث منزلت، حدیث مباهله، حدیث سد الأبواب، حدیث سروران اهل بهشت. شیوه نویسنده بدین گونه بوده است که ابتدا سند و صحت حدیث مورد نظر را برای اهل بیت علیهم السلام از کتب اهل سنت استخراج کرده و آنگاه صورت تحریف شده روایت را نقل و بررسی کرده است. شایان ذکر است که بخش چهارم کتاب، نمونه‌ هایی از احادیث ساختگی را در شأن ابوبکر، عمر و عائشه نقل کرده است که خود علمای اهل سنت بر جعلی بودن آنها گواهی داده‌ اند. آیت الله سید علی حسینی میلانی در پایان کتاب ضمن اشاره به نقد و بررسی حول این چهار حدیث، از پژوهشگران و اهل تحقیق می‌ خواهد تا احادیثی را که برخی از پیشینیان به صحت آنها حکم داده‌ اند، بازنگری کنند. چه بسا احادیث فراوانی دچار تحریف و دستبرد شده باشند. چرا که دوران تعصب و تقلید کورکورانه به سرآمده است.

آن گاه كه عمر بن خطاب دو حكم حلال خدا را تحريم كرد امير مؤمنان على عليه السلام; آن پاسدار شريعت پاك و حامى سنّت گرامى پيامبر در برابر آن موضع گيرى كردند. كتاب «رسالة في المتعتين» نوشته آيت الله سيد علي حسيني ميلاني در دو بخش به بررسی و نقد حکم تحریم متعه حج و ازدواج موقت توسط عمر بن خطاب و موضع گيري امير مؤمنان على عليه السلام در برابر آن مي پردازد.

جایگاه امامت در دیده مسلمانان هم سنگ جایگاه و مقام نبوت است با این تفاوت که امام نبی نیست؛ از همین رو، همچنانکه نبی و رسول را خدا انتخاب می کند، باید امام و جانشین نبی نیز به انتخاب و انتصاب خداوند باشد. از آنجایی که دست بشر به وحی کوتاه است، رسول با اتصال به منبع وحی، در سیره و سخن خود امام را معرفی می کند و یا متن قرآن، چنین شخصی را می شناساند. اما برخی از مسلمانان، شیوه‌ ای دیگری را برای مشخص کردن امام مطرح کرده‌ اند. آنان با بیان اینکه به مشاوره اهمیت زیادی داده شده است، پس می توان برای انتخاب امام و رهبر هم بدان تمسک جست؛ نظریه «شورا» را برای انتخاب جانشین رسول خدا و تعیین امام مطرح کردند. آیت الله سید علی حسینی میلانی در کتاب «نقش شورا در امامت»، به بیان خاستگاه این نظریه پرداخته و نارسایی آن را برای تعیین امامت جامعه نشان داده است. ایشان که کتابش را در سه بخش تنظیم کرده در بخش اول به اثبات الهی بودن انتصاب و تعیین امام پرداخته و با استناد به حدیث نور، امامت امیرالمؤمنین علیه السلام را از زمان آفرینش دانسته است. در بخش دوم کتاب به بررسی چگونگی انتخاب ابوبکر و عمر برای خلافت دست یازیده و عدم تطبیق نظریه شورا را بر خلافت این دو گزارش کرده است. بخش سوم، زمان مطرح شدن نظریه شورا بررسیده است؛ در بخش چهارم کوشیده ابعاد جزئی و مسائل پوشیده جریان شورا را آشکار سازد.

كتاب حاضر نوشته آيت الله سيد علي حسيني ميلاني درباره حديث يوم الدار، نص حديث، راويان حديث از اهل سنت، تحريف حديث، دلالت حديث بر امامت امير مومنان علي عليه السلام و ديدگاه ابن تيميه و ديگران در مورد آن مي باشد. آن گاه كه آيه «و انذر عشيرتك الاقربين» نازل شد و پيامبر مأمور به اعلان رسمى دعوت شدند، خويشاوندان خود را در خانه حضرت ابوطالب عليه السلام جمع نموده، آنان را به اسلام دعوت كرده و فرمودند: «فأيّكم يبايعني على أن يكون أخي و وزيري؟» كدام يك از شما با من بيعت مى كند تا برادر، وزير و خليفه و جانشين من بشود؟ هيچ كس به جز اميرالمؤمنين على عليه السلام پاسخ نداد. تا اين كه پيامبر در حضور همه در خطاب به حضرت امير فرمود: تو برادر، وزير، وصى و جانشين من هستى. اين واقعه در بين محدثان به حديث «يوم الدار» معروف است و بسيارى از بزرگان حديث آن را نقل كرده اند; اما ابن تيميه در اين باره مى گويد: اين حديث در نزد حديث شناسان دروغى بيش نيست و هيچ عالم حديث شناسى نيست مگر اين كه مى داند كه آن دروغ و جعلى است. بنابراين، يا تمام علماى اهل سنت كه مى دانسته اند اين حديث دروغ و جعلى است و در عين حال آن را در كتاب هاى خود نقل كرده اند فاسق مى باشند و يا اين كه تمامى آنان عالم و حديث شناس نبوده اند.

يكي از احاديث بى پايه بخارى حديث ساختگى، خواستگارى حضرت على عليه السلام از دختر ابوجهل است. طبق اين حديث: اميرالمؤمنين عليه السلام در عهد رسول خدا صلى الله عليه و آله و در زمان حيات فاطمه زهرا سلام الله عليها از دختر ابوجهل خواستگارى كرد. اين حديث، در واقع در سرزنش امير مؤمنان على عليه السلام است و شأن و منزلت ايشان را زير سؤال مى برد; به همين جهت مؤمنان به هيچ عنوان چنين حديثى را باور نمى كنند. چگونه ممكن است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله چنين سخنانى را بر زبان جارى كرده باشد و حال آن كه از آغاز اسلام تا هنگامه رحلتش، به بيان و ترويج فضايل و مناقب امير مؤمنان على عليه السلام در ميان مردم مى پرداخت؟ كتاب «رسالة في حديث خطبة علي بنت ابي جهل» نوشته آيت الله سيد علي حسيني ميلاني به نقد و بررسي اين حديث مجعول مي پردازد.