جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش بر آن است تا با مراجعه به آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام به بررسی خواب و رؤیا بپردازد . پژوهش حاضر برای رسیدن به هدف کلی خود، اهداف ویژه ای شامل: مفهوم شناسی خواب و رؤیا، اقسام آن، حجیت رؤیا و تعبیر آن، آداب خواب و فوائد خواب ورؤیا را به عنوان اهداف جزئی طرح و انتخاب نموده است . با توجه به ماهیت، اهداف و امکانات تحقیق، روش تحقیق توصیفی تحلیلی، برای موضوع انتخاب و پس از تجزیه و تحلیل مطالب در فصل چهارم، نتایج ذیل حاصل شد: خواب، حالتی است که بواسطه ی بالا رفتن بخار رطوبتها در پی سستی اعصاب مغز، حیوان را فرا می گیرد و در نتیجه حواس او را از کار باز می دارد. رؤیا، عبارتست از آنچه که یک انسان خواب رفته، در عالم خواب مشاهده می کند . خواب شامل خواب طبیعی و مصنوعی می باشد که خواب طبیعی پدیده ی رؤیا را به همراه دارد. رؤیا نیز خود دارای اقسامی است. رؤیا از دیدگاه قرآن و روایات شامل رؤیاهای صادقه و کاذبه است و از حیث منشأ دارای چنین اقسامی است: 1 غیبی 2 شیطانی 3 ارضائی 4 حکایی 5 مزاجی 6 ذهنی7 حسی 8 رفتاری 9 رجعی 10 تسخیری. و در نهایت می توان رؤیا را از حیث محتوی شامل رؤیاهای صریح، نیمه صریح و غیر صریح دانست . در بررسی رؤیا از حیث حجیت، حجیت رؤیای انبیاء و معصومین علیهم السلام به طور مطلق اثبات گردید و رؤیای افراد عادی فاقد حجیت دانسته شد . تعبیر رؤیا، تفاوت آن با تأویل، اکتسابی نبودن علم تعبیر از عناوینی است که در بخش تعبیر مورد توجه واقع گشته، همچنین در این بخش عوامل تأثیر گذار بر رؤیا و تعبیر آن بدین شرح مورد بررسی قرار گرفت: 1 علم و دانش 2 ایمان و تقوی 3 رفتار و عملکرد 4 صفات نفسانی 5 قصد و نیت 6 القائات شیطانی 7 مزاج 8 غذا 9 بیماری 10 وضعیت محیط 11 زمان 12 مشغولیت ذهنی 13 بلوغ. از دیگر مسائل مورد بحث در این قسمت، نقش تعبیر در تأویل رؤیا و شرایط معبر نظیر: 1 تهذیب 2 حفظ اصول 3 ترکیب و تألیف اصول 4 پرهیز از دخالت دادن رأی خود در تعبیر 5 آگاهی از علم زجر و فال می باشد . علاوه بر مطالب مذکور، وجوهی نیز برای تعبیر تحت عناوین: 1 تعبیر به قرآن 2 عبیر به روایت 3 تعبیر به امثال 4 تعبیر به معانی و رموز 5 تعبیر به ضد 6 تعبیر به لفظ و واژه 7 تعبیر به اسامی 8 تعبیر به مشابه 9 تعبیر به صفت ذکر شده است . عنوان پایانی تعبیر، مهلت تعبیر رؤیاست . پس از آشنایی با تعبیر به ذکر مطالبی پیرامون آداب خواب پرداخته شده است. این مطالب عبارتند از: پر خوابی، کم خوابی، مکان خواب، زمان خواب که مشتمل بر زمان های مناسب و نا مناسب برای خواب می باشد. طهارت و نظافت، قرائت قرآن و ادعیه، رسیدگی به اعمال روز، نحوه ی خوابیدن و دعا به هنگام برخاستن از خواب، از دیگر آداب خواب می باشند. آخرین مبحث مورد تحلیل در این پروژه، فوائد خواب و رؤیا می باشد که عبارتند از: 1 اثبات وجود روح، تجرد و بقای آن 2 امکان ثواب و عقاب در عالم برزخ 3 بر حق بودن معاد و قیامت 4 درک بهتر مرگ 5 امکان طول عمر 6 دریافت وحی 7 خبر از آینده و پرده برداشتن از غیب 8 امتحان و آزمایش 9 ارشاد و هدایت الهی 10 ارائه پیام و راهنمایی 11 توفیق الهی 12 تعلیم و آموزش 13 ایجاد تحولات مثبت و سازنده در رفتار و کردار انسان 14 بخشش گناهان مؤمن 15 عقوبت جنایتکاران 16 بشارتی از جانب خداوند 17 پی بردن به شخصیت درونی 18 استراحت و تجدید قوا 19 ارضاء خواسته ها و آرامش روحی و روانی 20 درمان بیماری های روحی و روانی 21 جلوگیری از اختلالات عصبی و روانی 22 ساماندهی و طبقه بندی اطلاعات دریافتی روز . محقق در این پروژه با محدودیت هایی چون نداشتن زمان کافی برای بررسی عمیق مطالب و نداشتن تخصص در برخی از علوم مرتبط با این تحقیق، نظیر علم فلسفه و همچنین تکرار مطالب واحد در کتب مختلف و بررسی مسائل سطحی در آن ها، روبرو بوده است . در پایان پیشنهاد می گردد پژوهشگران به بررسی عمیق تر نقش روح در تحقق رؤیا و عوالم سیر روح در هنگام وقوع رؤیا بپردازند، که البته این امر نیازمند سطح علمی بالاتری است .

یکی از مدعیان معاصر، به نام «احمد بن اسماعیل بصری»، ادعاهایی مانند یمانی و نوه امام مهدی عج بودن، امامت جهانیان بعد از وفات حضرت مهدی عج و موارد دیگر را به خود نسبت داده و مریدانش با تمسک به معجزاتی که به این فرد نسبت داده شده و با تحریف برخی از روایت ها، در اثبات امامت و حقانیت او با استفاده از استخاره با قرآن و رویا و خواب تلاش دارند.بهره گیری از استخاره و خواب، جهت تشخیص حجت الاهی، علاوه بر عدم دلیل در اثبات، دلایلی بر خلاف آن، وجود داشته و به گونه ای از سوی علمای دین بر بی اعتباری این روش اجماع می باشد. از طرف دیگر، بیان مکان دفن حضرت زهرا ص از جانب این فرد، نه تنها با معنای اصطلاحی معجزه همخوانی ندارد، بلکه روایات معصومین ع خلاف آن را بیان کرده اند.روش این مقاله توصیفی - تحلیلی بوده و به هیچ عنوان نمی توان امامت یک فرد را توسط استخاره با قرآن و رویا اثبات کرد.

«معاد شناسی»، یکی از آثار ارزشمند علامه طهرانی بشمار می‌ رود. دوره کتاب های «معاد شناسی» نگارش سخنرانی های مجالسی است که توسط علامه طهرانی با عنوان معاد برگزار می شده است. معاد یکی از اصول عقاید پنج گانه شیعه است و در این زمینه سخنان زیادی گفته شده و کتب فراوانی نگارش یافته است. ایشان با استفاده از آیات قرآنی و اخبار معصومین علیه‌ السّلام و ادله عقلی و مطالب ذوقی کیفیت سیر و حرکت انسان در دنیا و نحوه تبدل و نشأت غرور به عالم حقائق و ارتحال او به سوی خدا را به نحو وافی وافر مطرح کرده‌ اند. مولف همچنین درباره عالم برزخ، نحوه خلقت فرشتگان، نفخ صور، حشر و نشر مردم در صحرای قیامت، حساب و کتاب، میزان، صراط، شفاعت، بهشت و دوزخ بحث مستوفایی به عمل و در خلال مباحث به داستان‌ های جذاب و شیرینی اشاره می‌ کند. این مباحث در حدود ده مجلد خواهد شد که قسمت معاد شناسی از دوره علوم و معارف اسلام را تشکیل می دهد. اهم عناوین و مباحث جلد اول عبارتند از: حقایق و اعتباریات، زندگی موقت و حیات جاودان، سبب ترس از مرگ، عمر بهترین سرمایه تکامل و تعالی‌، مجانست خواب و مرگ، عمل فرشتگان قبض ارواح و ملک الموت عین عمل خداست، عمل قبض روح و مشاهدات در حال مردن با باطن است.

مقوله رویا به عنوان جزئی از زندگی روحی و معنوی آدمی، ذهن او را همواره به خود مشغول داشته است. این موضوع در شاهنامه نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. با توجه به اهمیتی که رویاها در پیشبرد داستان های شاهنامه و اهداف متعالی تربیتی و دینی و اخلاقی فردوسی دارد، این پژوهش با رویکرد تحلیلی به طبقه بندی رویاهای شاهنامه از نظر ساختاری و محتوایی می پردازد و نقش آنها را در روند شکل گیری داستان ها مورد توجه قرار می دهد. ابتدا رویاها بر اساس نحوه القا به شخصیت ها، به دو گروه مستقیم و غیرمستقیم، تقسیم می شود و سپس از نظر ساختاری در سه حوزه منشا، چهره و نتیجه خواب مورد بررسی قرار می گیرد. از نظر منشا رویا به ایرانی و انیرانی، در بخش چهره خواب، به صریح و کاملا نمادین و نیمه نمادین و در بخش نتیجه خواب به اثرهای روانی و رفتاری تقسیم می شوند.

خواب از جمله احوال اسرارآمیزی است که بیان کیفیت و اسرار نهان آن، دیریاب، بل دست نایافتنی است. تعبیر و تحلیل رویاها از جمله پیچیده ترین و رازآلودترین مسائل و موضوعات بشری است.گزارش رویاها در حکایت های شاهنامه، در ایجاد شوق و امید برای نیل به آرزوها و تهدید و ترس از انجام عملی، در شکل گیری قصه ها، نقش مهم و بسزایی دارد. پهلوانان و شاهان در موقعیت های مختلف، برخی از وقایعی را که در آینده به وقوع خواهد پیوست، در خواب می بینند. این وقایع ممکن است دربردارنده پیام های شادی و جشن و پیروزی، یا خبر از رویدادی ناگوار باشند. بسیاری از شخصیت های برجسته شاهنامه دست کم یکبار در خواب، رویداد پیش از وقوع را دیده اند. به همین دلیل نیاز بررسی چنین پدیده ای در شاهنامه احساس می شود. در این مقاله، کوشش شده است کم و کیف این قضایا در میان شاهان و پهلوانان شاهنامه، تحلیل و بررسی شود.