جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫حوزه علميه از ديرباز مظهر پويايي دين مبين اسلام و مذهب تشيع بوده و درطول زمان خدمات شاياني به بشريت داشته و دارد ، در سالهاي أخير وضعيت حوزه علميه در كشور ما از نظر آزادي فعاليت، امنيت و رفاه بهبود يافته است اما به جهاتي از نظر ايفاي نقش، پيشرفت لازم در آن به چشم نمي‌خورد، مهمترين عامل پيشرفت و موتور محرك حوزه، تعليم و تربيت است، از طرفي تحصيل در حوزه با فراگيري علوم مربوط به زبان قرآن آغاز مي‌شود و دستيابي طلاب به درجات عاليه فقاهت و مرجعيت تنها از اين رهگذر ميسّر است . در آموزش عربي مركز مديريت حوزه خراسان در طول دو دهه‌ي أخير دو نظام آموزشي سالي – واحدي و سالي – و پايه اي را تجربه نموده، اما نتيجه‌ي درسهاي عربي آن چندان رضايت بخش نيست، نظر به اينكه إدامه‌ي وضعيت موجود، در آينده‌ي نزديك ما را با بحران علمي - هويتي و ناتواني از پاسخ به نيازهاي جهاني مواجه مي‌كند ، در اين نوشتار سعي شده ، با استفاده از معارف ناب مكتب وحي و بر اساس تجارب بدست آمده، دو هدف دنبال شود: 1. هدف حداقلي : شناسايي آسيب‌هاي موجود در مراحل آموزش دروس عربي حوزه و إرائه راهبرد و راه‌كارهاي لازم و ممكن جهت رفع اين آسيب‌ها 2. هدف حداكثري : ايجاد زمينه طراحي و إرائه مدلي جديد براي نظام آموزشي حوزه علميه. در اين مقاله علمي چرخه‌ي آموزش دروس عربي در نُه مقصد مورد آسيب‌شناسي قرار گرفته و در قبال هر آسيب راهبرد و راهكاري ارائه شده است. نگارنده در مقدمه به تبيين مسأله تحقيق و هويت آسيب شناسي و مباني برنامه‌ريزي درسي پرداخته‌ است، مسأله تحقيق اين است كه: «آسيب مركزي در آموزش عربي حوزه و راهبرد و راهكار رفع آن چيست ؟» و قاعده‌ي آسيب شناسي عبارت است از: « ايجاد تغيير در متغيرهاي اصلي آموزش عربي حوزه از وضعيت موجود به وضعيت مطلوب با استفاده از راهبردها و راه‌كارهاي پيشنهادي تا يك الگوي جامع آموزش عربي متناسب با زمان و ديگر شرائط حاكم بر حوزه‌هاي علميه را نتيجه دهد.» سعي شده برنامه‌هاي ارائه شده بر اصول برنامه ريزي اسلامي استوار گردد . در مقصد اول به توضيح مشكلات كلي آموزش عربي و در مقصد دوم به بيان آسيب و راهكار در تشخيص نيازها، در مقصد سوم به تبيين وضعيت فعلي و بايسته‌ي اهداف دروس عربي ودر مقصد چهارم به ذكر ويژگيهاي علم آموزان و لزوم رعايت تفاوتهاي فردي آنها پرداخته‌ايم. متون درسي در مقصد بعدي آسيب شناسي شده؛ در مقصد ششم زمان بندي دروس و در مقصد هفتم مشكلات مدرّسين عربي مورد بحث قرار گرفته، در مقصد هشتم روشهاي تدريس و در مقصد نهم روش ارزشيابي تحصيلي آسيب شناسي شده و راهبرد و راهكار لازم پيشنهاد شده است. در خاتمه‌ي اين نوشتار سعي شده مطالب مقاصد نه گانه جمع بندي و يك الگوي آموزشي براي تدريس دروس عربي حوزه پيشنهاد گردد و در نهايت تفاوت الگوي پيشنهادي با الگوي جاري آموزش عربي بطور تطبيقي بيان شود.