جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫چکيده : اين پايان نامه، برگردان از عربي به زبان اردوي کتاب القصص القرآني تأليف آيت ‌الله سيدمحمّدباقرحکيم و تحليل داستان هاي قرآن کريم و ويژگي‌هاي آن است که قصّه‌هاي پيامبران اولوالعزم در کتاب خدا را تجزيه و تحليل قرآني و روايي مي‌کند. کتاب مذکور در پنج فصل و در دو باب تهيّه تنظيم شده است. در باب اوّل ابتدا ويژگي‌هاي قرآن کريم به ويژه خصوصيات قصّه‌هاي قرآني و اهداف عمومي آن مطرح شده و اَغراض قرآن و اهداف تربيتي و اخلاقي داستان هاي قرآني و جنبه‌هاي اجتماعي و تاريخي آن ها تبيين گرديده، سپس به بررسي ظواهر و حکمت تکرار برخي داستان ها و اختصاص داشتن قصّه‌هاي پيامبران به منطقه خاورميانه پرداخته شده است. آن گاه روش شناسي بحث درباره داستان هاي قرآن و استخراج مفاهيم مهّم تربيتي، اجتماعي و اخلاقي آن ها، تفسير قصّه‌هاي قرآن و تحليل مضمون قصّه ادامه مي‌يابد و نگارنده چندين نمونه از قصّه‌ها از جمله حکايت حضرت آدم و خلقت و خلافت الهي او را بررسي مي کند. در باب دوم، قصّه‌هاي پيامبران اولوالعزم جداگانه وارسي و تحليلي از داستان حضرت نوح، ابراهيم، موسي، عيسي، پيامبر اسلام واحوال اقوام مربوط از لِحاظ اعتقادي، اخلاقي، سياسي، اجتماعي وشخصيتي اين پيامبران تجزيه و تحليل قرآني مي شود. اختلاف روش‌ها و پيام‌هاي مربوط به قصّه‌هاي پيامبران اولوالعزم، ملاحظاتي عمومي درباره آن ها و معرّفي مدارک و مُستندشان از ديگر مندرجات اين پايان نامه محسوب مي شود.

‫این رساله، پایان نامه‌ای است در باب نقاط ضعف و نکوهشهای ذاتی انسان که در دو بخش جدا آیات بیان کننده نقاط ضعف و آیات نکوهش کننده انسان پرداخته است. بررسی این آیات می‌تواند به ما نشان دهد که آیا از نظر قرآن، انسان موجودی است که آغشته با ضعف خلق شده است یا خیر؟ و از آنجا که ظاهر آیات آغشته بودن انسان با ضعف را نشان می‌دهد پس در صورت منفی بودن جواب سؤال، این گونه آیات را چگونه باید توجبه کرد؟ در این پایان نامه به بررسی نقاط ضعفی چون ضعف در کودکی و پیری، مرگ، سقوط به افسل سافلین، خسران، ضعف در غریزه جنسی، زندگی انسان در سختی، فقر انسان، خونریزی و فساد، عجله، حب شهوات، بی‌تابی و حرص، زینت اعمال و وسوسه نفس اماره که قرآن همه آنها را صورت عام در مورد همه انسانها بیان کرده است پرداخته شده و سپس بعد از بررسی هر نقطه ضعف بحث تربیتی پیرامون آن مطرح شده است. همچنین در فصل چهارم به نکوهشهای قرآن از همه انسانها پرداخته شده و نکوهشهای قرآن تحت عنوان شرک، کفر و کفران، طغیان، کم ظرفیتی، بخل، غرور، فخر فروشی، مجادله کردن جهل، فراموشی گذشته، یأس و ناامیدی، آرزوهای بلند، میل به بی‌بند و باری و ظلم مطرح شده و پس از بررسی آیات مربوط به هر عنوان، نکته‌ای تربیتی نیز مطرح شده است. اما از آنجا که آیات این دو فصل انسانها را به صورت عام ضعیف دانسته و نکوهش کرده‌اند و ممکن است این سؤال پیش آید که پس در این صورت در انسانها شر ذاتی است که قرآن این چنین همه را نکوهش می‌کند و حتی صراحتاً گاهی شروری را خلق شده با انسان معرفی می‌کند، در فصلی جدا تحت عنوان «آیا شر در انسان ذاتی است؟» به برسی پاسخ به این شبهه پرداخته شده و آمده است که نکوهشهای مطرح شده مربوط به انسانهای تربیت نایافته است که از استعدادهای خود استفاده غلط می‌کنند و نکوهشهای قرآن مربوط به طبیعت گرایی انسان‌ها است نه طبیعت آنها. منابع مورد استفاده در این رساله به علت قرآنی بودن بحث بیشتر تفاسیر بوده‌اند اما در کنار آنها از کتابهای نوشته شده درباره انسان و نیز کتب حدیثی بهره برده شده است. کلید واژه‌ها: انسان، الناس، بنی آدم، بشر، عبد، نفس، فطرت، تربیت، نکوهش، مذمّت قرآن.