آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هرگاه تقصیر زیان دیده ( یا اقدام او در موردی که تقصیر شرط نیست ) در وقوع خسارت وارد بر او دخالت داشته باشد ، این امر موجب می شود که او از جبران آن بخش از خسارت ، که منتسب به تقصیر ( یا اقدام ) او بوده است ، محروم شود ؛ مشروط بر اینکه بتوان خسارت ایجاد شده را به هر قابل انتساب دانست . در فرضی که اقدام زیان دیده در نتیجه تقصیر عامل زیان صورت گرفته است ، این امر تاثیری بر مسئولیت عامل زیان نداشته و او مسئول جبران تمام خسارت وارد بر زیان دیده است . تقسیم مسئولیت بین زیان دیده و عامل زیان ، به صورت تساوی است ؛ هر چند میزان تاثیر هر کدام و نیز درجه تقصیر هر یک متفاوت باشد .

اين رساله جامعي است وجيز در تحقيق مسئله جبر و اختيار كه اختلافي بين عدليه و اشاعره است - رساله بدين نمط ترسيم شده كه پس از تحرير محل نزاع 17 برهان عقلي و 18 دليل از آيات بر اثبات مذهب عدليه نگاشته سپس ادله جبريون را ذكر و رد نموده - يكي از علماء اهل سنت هند رساله اي بر رد اين رساله نبشته و قاضي نورالله شوشتري كتاب النور الانور في مسئلة القضاء و القدر را در دفع اشكالات و رد آن و تاييد اين رساله نگاشته است. (مهدي ولايي) آن را بخواهش سلطان خدابنده نگاشته است. رساله جامعي است درخصوص مسئله جبر و اختيار که مورد اختلاف عدليه و اشاعره مي باشد و حضرت علامه 17 دليل عقلي و 18 برهان نقلي ازآيات قرآن کريم بر اثبات نظريه شيعه اماميه در اين باب آورده و پس از آن به ذکر ادله جبريون پرداخته و يک يک آنها را رد نموده است. اين كتاب چاپ شده است. (فاضل) نام كتاب «استقصاء البحث و النظر» نيز آمده است. وي آن را براي اولجايتو خدابنده مغولي (جلوس 703مرگ716) به هنگامي نگاشت كه مغولان تشيع را بر تسنن ترجيح دادند. ليكن سابقه ذهني جبرگرائي تسنن در ايشان مانع آن مي شد. پس علامه اين كتاب را در حل اين معضل الجايتو ساخت. و چون يك هندي سني بر اين كتاب جوابي نگاشت قاضي نور الله شوشتري (956-1019) پاسخي در رد آن هندي نگاشت و آن را «النور الأنوار و النور الأزهر» ناميد. يكسال پس از تأليف اين كتاب قاضي را زير شلاق خاردار كشتند (ذريعه ج2ص31ش122 و ج24ش1952) اين كتاب در نجف 1354همراه با «انقاذ البشر من الجبر و القدر» چاپ شده است (ذريعه ج2ش1612) (علينقي منزوي) از علامه حلي است كه بنام سلطان محمد خدابنده نوشته و در آن از قضا و قدر بروش شيعي گفتگو نموده و اشعريان و معتزليان را رد كرده است (ذريعه 2/32). نام اين رساله در ديباچه چنين آمده و در خلاصه (ص25) از آن به «استقصا النظر في القضاء القدر» ياد شده است اين رساله با انقاذ البشر من الجبر و القدر سيد مرتضي در نجف بسال 1354 بچاپ رسيد. (دانش پژوه) رساله اي استدلالي است در نفي جبر و تفويض. مؤلف در اين رساله استدلالات عقلي و نقلي اين مسئله را به درخواست سلطان محمد الجايتو خدابنده طرح کرده است. قد ألفه للشاه خدابنده لما سأله بيان الأدلة الدالة علي أن للعبد اختياراً في أفعاله و أنه غير مجبور عليها (خادمي، محمد علي) آغاز كتاب: بسمله. الحمدلله الحكيم الغفار القديم القهار العظيم الستار ... اما بعد فانه لما كان السلطان ... او لجا يتوخدا بنده محمد مالك وجه الارض ... سألني بنظر الادلة الدالة ان للعبد اختيار في افعاله و انه غيره مجبور عليها ... انجام كتاب: و الفرق بين الصورتين ثابت. و لتكن هذا آخر ما نورده في هذا الكتاب و الله الموفق للصواب، و اليه المرجع و المآب. و الحمدلله ... [فهرست مجلسي 12/16و13/149و14/224و41938 و 11/250؛ الذريعة 2/31 و 32؛ فهرست مرعشي 7/362 و 27/216 و 29/458؛ التراث العربي 1/207؛ کتابخانه جامع گوهرشاد 3/1268؛ الهيات مشهد 2/86؛ فهرست آستان قدس 4/15 و 1/206؛ كتابخانه ملي 11/19و 16/185و 13/270 و 18/204؛ ف عربي مشار ص 49؛ عكسي مركز احياء ميراث 5/122 و 1/266؛ مجلس شورا 2/410 و 12/16 و 13/149و 11/250 و 14/225 و 14/237 و 15/306 و 38/419و2/4322و13/4954 و 28/76؛ عكسي مرعشي 2/400؛ ادبيات تهران 1/27؛ دانشكده حقوق تهران 244؛ مكتبه العلامة الحلي، سيد عبدالعزيز طباطبائي ص 49؛ فيلم دانشگاه 1/671 و 1/776؛ دانشگاه تهران 8/714 و 16/137 و 16/498؛ مرعشي 34/692 و7/274؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 2/233؛ اهدائي به آستان قدس ص 280؛ نشريه 5/647؛ نسخه پژوهي 3/74؛ تراثنا س6ش/3 112؛ كشف الحجب 24و44؛ هدية العارفين 1/284؛ مشار عربي 49؛ رايانه آستان قدس] شرح و حواشي: النور الانور و النور الازهر في تنوير خفايا رسالة القضاء و القدر شوشتري، نورالله بن شرف الدين (956-1019) اجالة الفكر في فضاء القضاء و القدر فاضل هندي، محمد بن حسن (1062-1137)

اين پرسشها در خصوص حكم مومن عاصي. حكم بوسيدن درب هاي مشاهد مشرفه است. «فاضل، محمود» [مدرسه نواب37]

پاسخ پرسش سلطان محمد خدابنده (703-716ق) درباره حكمت نسخ احكام الهي است. از اين پرسش و پاسخ نسخه ديگري نيافتم. «حكيم» [مجلس شورا 1/250/29؛ ]

دانستن مصطلحات حدیثی و آشنایی با حال جرح و تعدیل روات، در استناد به روایات نبوی6، دو شاخصه مهم است که بدون آن، استناد به روایات و عمل کردن به آنها امکان­پذیر نیست. ناصر بن عبدالله قفاری یکی از علمای وهابی عصر حاضر، شیعه را فاقد این دو ویژگی دانسته و می­گوید: شیعیان از گنجینه روایات نبوی6 بهره­ای نبرده ­اند؛ چراکه اولاً، رجال شیعه در قرن چهارم (ه­ق) تأسیس شده و گزارشات آن در کشف حال روات تأثیری ندارد؛ ثانیاً، تقسیمات روایی شیعه در قرن هفتم (ه ­ق) توسّط علامه حلّی4 برای فرار از اشکالات ابن ­تیمیه تأسیس شده و تا قبل از این، متقدمین شیعه به هر روایتی عمل می ­کردند؛ در این مقاله، در جواب خواهیم گفت که اولین کتاب رجالی شیعه در نیمه اول قرن اول هجری توسط عبیدالله بن ابی‌رافع نگاشته شد. شیخ طوسی در فهرست خود از این کتاب به­نام «تسمیة من شهد مع امیرالمؤمنین7 فی الجمل و الصفین و النهروان من الصحابة» یاد کرده و سند خود را بدان ذکر نموده است. علم­الحدیث شیعه نیز از حیث تالیف کتاب مستقل، حداقل 200 سال بر سایر مذاهب مقدّم بوده و از حیث تفکیک روایات صحیح از غیر آن نیز، قرائن نشان می ­دهد، این کار در میان شیعیان، قبل از زمان امامین صادقین:، همواره رایج بوده است؛ در نتیجه، شبهاتی که وی بر اساس این اشکالش مطرح کرده وارد نیست.

کلام امامیّه از قرن هفتم به بعد به‌‌آرامی با شخصیّت‌هایی مانند خواجه طوسی و علامه حلّی تعاملات گسترده‌تری با فلسفه پیدا کرد. این ارتباط و حتّی اختلاطِ کلام و فلسفه سبب شده است که برخی، کلام این دوره را به طور مطلق کلام فلسفی بخوانند. در این مقاله، با بررسی اندیشه‌های علامه حلّی به طور خاص، نشان داده شد که ایشان در بخش الهیات بالمعنی الاخص در اختلافات اصلی کلام و فلسفه، مانند تبیین صفت قدرت و اراده، اغلب مباحث متفرّع بر حسن و قبح عقلی، مانند مباحث اصلی عدل، نبوّت، امامت و معاد جسمانی بر مواضع کلامی پافشاری کرده و در الهیات بالمعنی الاعم نیز در مواردی مانند انکار یا اثبات جزء لایتجزّی، حقیقت نفس، هیولی، ماهیّت زمان، حدوث و قدم عالم نظرات متکلّمان را پذیرفته و به نقد اندیشه‌های فلسفی پرداخته و در مواردی همچون کاربرد اصطلاحات امکان و وجوب و علّت و معلول، با وجود پذیرش ادبیات و اصطلاحات فلسفی، تغییراتی در مفاهیم داده است که با اندیشه‌های اصلی علم کلام در تعارض نباشد. بنابراین بهتر آن است که کلام علامه حلّی را تجلّی اختلاط و رقابت کلام و فلسفه بدانیم، نه فلسفی شدن علم کلام.

این كتاب، كتاب مختصر و مفیدى است كه دربردارنده مباحث اصول دین و عمده مباحث كلامى است و از هشت فصل تشكیل شده است: فصل اول كه شامل هفت مبحث مى شود و درباره امور عامه است و داراى بحث‌ هایى مانند وجود و عدم، امكان و وجوب، قدم و حدوث مى باشد. فصل دوم كه آن هم هفت مبحث دارد و درباره جواهر و احكام آن‌ ها است. فصل سوم داراى بیست مبحث است و در مورد اعراض بحث مى كند. فصل چهارم، شانزده مبحث دارد و راجع به اثبات واجب الوجوب و بررسى صفات ثبوتى و سلبى حق تعالى است. فصل پنجم، هفت مبحث دارد و درباره عدل الهى است و شامل بحث‌ هاى مربوط به حسن و قبح عقلى، افعال عباد، تكلیف، لطف، آلام، ارزاق، آجار و اسعار مى باشد. فصل ششم درباره نبوت است و چهار مبحث دارد: لزوم بعثت انبیا، عصمت انبیا، اثبات نبوت حضرت محمد صلى الله علیه و آله و كرامات. فصل هفتم شامل چهار مبحث و راجع به امامت مى باشد و به بحث‌ هایى در مورد لزوم نصب امام، عصمت امام، اثبات امامت امیرالمؤمنین و سایر ائمه معصوم علیه السلام مى پردازد. و بالأخره فصل هشتم درباره معاد است و چهار بحث دارد و شامل مطالبى مانندِ حقیقت انسان، صحت عدم بر عالم، استحقاق ثواب و توبه است.
آغاز كتاب: بسمله ، الحمد لله المتوحد بالجلال المفترد بالكمال . انجام كتاب: إلي رحمة ربه رب العباد و شفاعة نبيه محمد و آله الأمجاد ]الذريعه 1/63 ، مكتبة العلامة الحلي ، سيد عبدالعزيز طباطبائي 25-26: ملي ، تهران 10/630 ؛ مجلس شورا 25/394 ؛ ملي 10/630 ؛ ايضاح المكنون 1/10؛ هدية العارفين 1/284؛ تاسيس الشيعه 398؛ معجم التراث الكلامي 1/100[