مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

‫نگارنده در اين پژوهش، شبهه هايي که برخي از مستشرقين مانند گلدزيهر در باره قرآن کريم و تفسيرآن به شيعيان وارد کرده‌اند؛ نقد و ارزيابي شده و با توجه به مندرجات کتاب "مذاهب التفسير الاسلامي" تأليف گلدزيهر، به برخي از ادعاهاي وي در مورد وجود تناقض در تفاسير شيعه اماميه پرداخته و به آن ها پاسخ داده است. در مقدمه پس از ارائه تعريفي از استشراق و تاريخ آن، اهداف مستشرقان و حجم اقدامات فرهنگي آنان بر ضد دين اسلام و فرهنگ و آموزه‌هاي اسلامي و قرآني بررسي شده است. فصل اول به بررسي حجيت ظواهر قرآن و اقوال پيامبر اسلام(ص) و اهل بيت(، ميزان حجيت قول صحابه در تفسير قرآن، مفهوم تفسير و تأويل و فرق بين آن‌ها، معيارهاي تأويل و بطن قرآن اختصاص دارد. در فصل دوم افزون بر طرح ويژگي‌هاي روش مستشرقين در تفسير قرآن کريم و ديدگاه‌هاي تفسيري آنان؛ روش گلدزيهر به عنوان يکي از مستشرقين قرآن پژوه تجزيه و تحليل شده است. فصل سوم به تحليل و بررسي آراي گلدزيهر درکتاب تفسيري خويش ( که در آن به آراي تفسيري شيعه انتقاد کرده است) پرداخته و پس از انعکاس شبهه هاي وي نسبت به شيعه، عقايد شيعه و ديدگاه‌هاي شيعه در مورد تحريف قرآن کريم؛ پاسخ اين شبهه ها ارائه شده است. شبهه هاي مذکور که درباره قرائات شيعه از قرآن، تأويل شيعه از اين کتاب الهي، موضع‌گيري شيعه در مورد اهل بيت(، ولايت اهل بيت(، به ويژه امام علي(، اعتقاد شيعه در مورد رجعت و ظهور ست؛ مطرح گرديده و به اين شبهه ها پاسخ داده شده است.

خاورشناسان در تمام زمینه ها و ابعاد دین اسلام قلم فرسایی کرده اند ، مطالعات آنها روز به روز ابعاد جدیدی پیدا می‌کند. مهدویت پژوهی تنها یکی از موضوعات پژوهشی آنهاست. با این حال بیشتر پژوهش هایی که در زمینه خاورشناسی سامان یافته ، بر شناخت اهداف و انگیزه های آنان متمرکز بوده است. در این میان پرسشی اساسی بی پاسخ مانده است و آن این است که چرا در بیشتر پژوهش های خاورشناسان نتایج متفاوتی با دیدگاههای اسلامی به دست می‌آید در حالی که منابع مورد استفاده مشترک است؟ پاسخ این به این مسأله در روش پژوهشی آنان نهفته است. در این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است به دنبال این هستیم تا با معرفی و بررسی روش های پژوهشی بکار گرفته شده توسط خاورشناسان در زمینه مهدویت، ارتباط نتایج با روش‌های پژوهشی را نمایان سازیم. بنابراین طبق این پژوهش هانری کربن با روش پژوهشی خود در بررسی مهدویت، در پی آن است تا مبانی و چگونگی پیدایش این تفکر و اندیشه‌ را در متون مقدس و مبانی معرفتی و اعتقادی تشیع بیابد و جایگاه ویژه آن را نشان دهد، با وجود اینکه او با روش پژوهشی خود توانسته است اهمیت و جایگاه مهدویت را بنمایاند ولی بدلیل باطنی نگری خود تنها از یک بُعد به بررسی مهدویت پرداخته است ، در صورتی که این عقیده دارای ابعاد دیگری نیز هست. در عوض مادلونگ با روش تاریخی نگری خود و نیز با استناد به روایت جعلی ، عقیده هم نامی حضرت مهدی(علیه السلام)، وپیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم)، را به زمان قیام مختار و نیز اندیشه غیبت را به ماجرای مرگ محمد بن حنفیه، مربوط می داند، در صورتی که از همان صدر اسلام و نیز در مقاطع مهم و حساس تاریخ ، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم)، ونیز سایر ائمه(علیهم السلام)، براساس آیات و روایات به تبیین اندیشه مهدویت و نیز معرفی خود ایشان پرداخته اند و بطور کامل ایشان را معرفی کرده اند که چه کسی و از چه نسلی هستند. تیموتی آر.فرنیش با به کارگیری روش تطبیقی آن هم بطور ناقص ، بدنبال یافتن ریشه مهدویت شیعی در یهودیت و مسیحیت است، از طرفی او این اندیشه اصیل را وام دار اهل سنت می داند و معتقد است چون نامی از حضرت مهدی(علیه السلام)، در صحیحین نیامده است در نتیجه در این اندیشه تردید ایجاد شده است؛ درصورتی که روایات مهدی در صحیح مسلم وجود داشته است اما حذف شده اند. در نهایت ادوارد براون بدلیل جایگاه ویژه ای که اندیشه مهدویت در اسلام دارد بطوری که مانع اصلی رسیدن دولت های استعمارگر بخصوص انگلیس به اهداف شوم خود می باشد، با برگزیدن روش وقایع نگارانه و نیز با استفاده از مخفی کاری و دگرگونی ارزش ها درصدد تخطئه دین اسلام و اندیشه مهدویت و در نهایت تبلیغ باب و بهائیت برآمده است.