جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بازتاب قرآن و حدیث در اشعار شیخ نجم ‌الدّین رازی

نویسنده:

زهرا براتیه؛ قربانعلی ابراهیمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

مراجع نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی

چکیده :

دوره‌ای که نجم الدین رازی در آن می‌زیسته، دوره‌ای است که ادب فارسی از حیث تأثیرپذیری از قرآن و حدیث و ادب عربی در اوج و شکوفایی است. بی‌گمان «مرصاد العباد» و دیگر آثار جاودانه شیخ نجم‌الدین رازی، عارف برجسته قرن هفتم هجری، باید از مظاهر تجلّی معارف اسلامی و ادب عربی در شعر فارسی محسوب گردد. نجم الدین رازی به مخازن غنی و سرشار قرآن و حدیث شوقی وافر داشت و از احادیث منقول از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) در جهت بیان مقاصد خود بهره جسته است. او در ضمن طرح و شرح آموزه‌های عرفانی خود، گهگاه اشعاری نیز سروده و جهت تلطیف بحث، در لابه‌لای مطالب جای داده است. مطالعه در این اشعار نشان می‌دهد که اگرچه این اشعار، به لحاظ زیبایی‌های شعری، در حدّ متوسط است، امّا تجلی قرآن و حدیث در آن هویداست. وی به شدّت تحت تأثیر قرآن کریم بوده و از گنجینه احادیث نبوی نیز بهره کافی داشته است.

صفحات :

از صفحه 189 تا 204

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل عرفانی داستان هیوط آدم از دیدگاه میبدی نجم الدین رازی و حافظ

نویسنده:

معصومه محمدی، امیر عباس علیزمانی، حسن ابراهیمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

متن ناقص پایان نامه

چکیده :

چکیده در دین اسلام بخصوص در عرفان، انسان از جایگاه والایی برخوردار است و انسان شناسی از مباحث بسیار مهم و پیچیده آن محسوب می گردد بطوریکه انسان بعنوان آیینه تمام نمای خداوند و عالم صغیر مطرح می شود عرفا با تکیه بر قرآن و تفسیر و تاویل آ یات آن و بخصوص با تامل در داستان آدم (ع) به این انسان شناسی دست یافته اند. و نزد آنها آدم (ع) به عنوان نماد نوع انسان مطرح شده است. در این رساله داستان آدم و هبوط او در سه کتاب کشف الاسرار و عد?الابرار و مرصاد العباد و دیوان حافظ مورد بررسی قرار می گیرد. کشف الاسرار بعنوان اولین تفسیر قرآن به زبان فارسی و با داشتن حجم وسیعی از تفسیر آیات قرآن حائز اهمیت است. مرصاد العباد نیز بعنوان یکی از کتب مدون صوفیه با داشتن جامعیتی از مباحث عرفانی از کتب مهم و مورد مراجعه مریدان قلمداد می شده است. و دیوان حافظ با داشتن غزلهایی بسیار نغز و زیبا از جمله مهمترین کتب نظم فارسی به شمار می آید. حافظ با داشتن میراث عظیمی از کتب عرفانی فارسی از جمله کشف الاسرار و مرصاد العباد به جهان بینی خاص خود دست یافته است . ماجرای آفرینش و هبوط آدم در کشف الاسرار به صورت وجود سرّ و رازی میان آدم وخداوند و بر اساس عشق میان آنها- آیه « یحبهم و یحبونه» (مائده/54)- تفسیر شده و آدم (ع) به عنوان «صدف اسرار ربوبیت» شناخته شده است . در مرصادالعباد نیز آدم (ع) با داشتن جنبه روحانی و نفسانی و ظلمانی و نورانی از سایر آفریدگان متمایز شده است و آیینه تمام نمای خداوند و محل تجلّی و ظهور انوار الهی قرار گرفته است . در دیوان حافظ نیز داستان آدم (ع) و هبوط او به صورت عشق میان انسان و خدا مورد توجه قرار می گیرد و آدم با داشتن امانتی از عشق، در حالیکه در مرز میان فرشته و حیوان قرار گرفته، نمادی ازانسان تلقی شده است. حافظ همواره در اندیشه هبوط و رنج دوری و جدایی از معشوق ازلی خویش است و این رنج و اندوه زمینه بسیاری از غزلیات او را تشکیل می دهد. او همواره در اندیشه بازگشت به موطن حقیقی خویش است و از اسارت و غربت در دنیای خاکی در فغان است. کلید واژه: آدم، فرشته، عشق، هبوط، گناه، ملامت.

مشخصات اثر

عنوان :

طریق کمال از نظر گاه نجم الدین رازی

نویسنده:

زرین تاج پرهیزکار، تورج عقدایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

چکیده :

وجه بارز اندیشه صوفیان، اعتقاد به تکامل است؛ هرچند زمینه این نظریه در دستگاه های مختلف فلسفی و عرفانی وجود دارد، لیکن نوع تبیین آن فرق می کند. در قلمرو اسلام با پیدایش اخوان الصفا که مشربشان آمیزه¬ای از اندیشه های ارسطویی و نوافلاطونی بود، گامی تازه در فرضیه تکامل برداشته شد. صوفیه که اساس تفکر خود را در خصوص آفرینش بر تعالیم اسلام استوار کرده است، چنین فرضیه هایی را با عقاید اسلامی به گونه ای که متهم به کفر نشود، در هم آمیخت. نمونه بارز این اندیشه ها را در سخنان مولوی می بینیم: از جمادی مردم و نامه شدم و ز نما مردم ز حیوان سر زدم نجم رازی نیز نفس انسانی را بالقوه مستعد آیندگی می داند و راه رسیدن به آن را به جز ابزار اصلی(شور و شوق و عشق) که تنها با سلوک در جاده شریعت و طریقت و حقیقت دست می دهد، می داند.

صفحات :

از صفحه 23 تا 36

مشخصات اثر

عنوان :

شرح واقعه «لن ترانی» در اندیشه عرفا

نویسنده:

رضا حسینی اسحاق نیا، حسین زحمتکش

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,

کلیدواژه‌های اصلی :

رؤیت خدا , میقات , لن ترانی , اندکاک جبل , صعق , افاقه , تفسیر عرفانی , اصطلاحنامه عرفان

کلیدواژه‌های فرعی :

سلوک عرفانی , تجلی الهی , حضرت موسی (ع) , قرآن کریم , سالک ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

امام خمینی

چکیده :

واقعه «لن ترانی» یکی از رویدادهای کم بدیل تاریخ قدسی است که قرآن نیز در سوره مبارکه اعراف بدان اشاره کرده است. این جریان به نحوه ملاقات حضرت موسی (ع) با خداوند یکتا در طور سینا می پردازد. قرآن این داستان را تنها در دو آیه به کوتاهی مطرح کرده است، اما ذهن پرتلاش و جوال عرفای سوته دل نتوانسته به سادگی از کنار آن بگذرد. تفسیر باطنی، رمزی و اشاری تنها دستاویز عرفا برای درک فحوای «لن ترانی» بود که به تبع، دامنه سخن به واژه پردازی، تشریح و تبیین مفاهیم اساسی عرفان اسلامی نیز کشیده شده است. آنچه در این نوشتار به اختصار بدان پرداخته می شود، گونه رویکرد عرفانی و اندیشه تاویل گرا و اشاره محور در جریان تفاسیر عرفانی و باطنی به این واقعه سترگ است که تاکنون در اوراق تاریخ پرتپش آموزه های تفسیری عرفانی، آبشخور تعالیم و تفکرات بسیاری بوده است. میقات الهی، مکالمه خداوند یکتا و موسای نبی، لن ترانی، اندکاک جبل، صعق موسی و افاقه و توبه او در فحوای این ماجرای شگرف مستور است.

صفحات :

از صفحه 15 تا 42

مشخصات اثر

عنوان :

مقایسه اندیشه های عرفانی خواجه یوسف همدانی و شیخ نجم الدین رازی در کتاب رتبه الحیات و مرصاد العباد

نویسنده:

علی محمد مؤذنی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

پاسخی به اهل سياست در نگاهی واقعی به رياضت و انزواطلبی در عرفان اسلامی

نویسنده:

عبدالرضا مظاهری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

تاویل عصیان و توبه آدم (ع) در اندیشه عرفای اسلامی

نویسنده:

سیدحسن سیدترابی ,یحیی رمضانی پارگامی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,

کلیدواژه‌های اصلی :

گناه , آدم (ع) , تاویل ذوقی , قرآن , اصطلاحنامه عرفان , مقام توبه , عصیان آدم (ع)

کلیدواژه‌های فرعی :

تفسیر کشف الاسرار (میبدی) , عشق , تقدیر , کمال جویی , عارفان (مسلمان) , تجلی رحمت خدا ,

چکیده :

از دیدگاه عرفای اسلامی، پاک بودن از «گناه» و «عصیان» از آغاز آفرینش تا پایان آن، کار فرشتگان و است و آلوده به معصیت بودن در همه عمر مختص شیطان و توبه و بازگشت از عصیان و گناه پیشه آدم (ع) و انسان هاست. گفتمان عصیان و توبه حضرت آدم نیز یکی از موضوعات خواندنی و پر رمز و راز عرفان اسلامی است و عرفا و شعرای بزرگ عارف مسلک با استناد به آیات و روایات و احادیث منقول از پیامبر و اقوال جانشینان و تابعین آن حضرت به تاویل عرفانی آن پرداخته اند. این موضوع در مکتب عرفان ذوقی جلوه های گوناگونی به خود گرفته است. عرفا حماسه عصیان و توبه آدم (ع) را از زمینه های نیل به کمال جویی انسان دانسته و با تعابیر شاعرانه و عارفانه در پی تاویل آن برآمده اند. از جمله مولانا عصیان و توبه آدم (ع) را در مسیر تکامل وی به طور خاص و عامل ترقی بشر به طور عام تعبیر کرده است. این مقاله در پی آن است که تعابیر این بزرگان را به پیشگاه قرآن ببرد و با سنجه این دفتر الهی و وحی نامه مصون و محفوظ آسمانی بسنجد.

صفحات :

از صفحه 101 تا 117

مشخصات اثر

عنوان :

ارکان پنج گانه اسلام از دیدگاه عین القضاة همدانی

نویسنده:

خدابخش اسدالهی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,

کلیدواژه‌های اصلی :

ارکان پنج گانه اسلام , عین القضاة الهمدانی , باطن اسلام , ظاهر اسلام , باطن عبادت , ظاهر عبادت

کلیدواژه‌های فرعی :

کشف المحجوب , اعتقاد به توحید , نور محمدی (ص) , توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) , قرآن , سوره حمد , شهادت ( گواهی ) , روزه , نماز , حج (اعم ) , وضو , زکات , آداب طهارت , آداب نماز , کتاب مرصاد العباد , دعوت الهی , رکن شهات , رکن نماز , نماز خدا با بنده , نماز بنده با خدا , رکن زکات , رکن روزه , روزه ظاهر , روزه باطن , زندگی روحانی , رکن حج ,

چکیده :

ارائه دین اسلام به شکلی نو، پویا و جذاب همواره منتهای تلاش و کوشش اندیشمندان و صاحب نظران جهان اسلام بوده است. در این میان، نقش عارفان بزرگ مسلمان به ویژه «عین القضاة همدانی» که به واسطه تجربیات ذوقی و شهودی و با توسل به آیات، احادیث و روایات اسلامی، حقایق و دقایق مهم و برجسته ای برای دین مبین اسلام قائل اند، شایان توجه است. این تحقیق که به روش کتابخانه ای و اسنادی تدوین شده، پس از مقدمه، به پنج قسمت با پنج مولفه اصلی تقسیم شده است. در مولفه «شهادت»، سالک توصیه می شود «لا اله» را واگذارد و به حقیقت «الا الله» برسد. در مولفه «نماز»، ضمن تقسیم آن به «نماز خدا با بنده» و «نماز بنده با خدا» تاکید شده که در نماز نوع دوم، بنده با شروطی نظیر توجه به نیت، تامل در اسرار فاتحه الکتاب، طهارت ظاهری و باطنی به راز و نیاز با معبود بپردازد. در مولفه سوم نیز «زکات» به گنج رحمت الهی تعبیر شده که از سوی پیامبران الهی به خاصان می رسد. در رکن «روزه» هم، تنها روزه جان و معنی به حق تعالی اختصاص یافته و افطار آن نیز لقا الله معرفی شده است. در رکن پنجم نیز، تاکید شده که حج راستین از هر گونه جهات مبراست و راه حق نیز در یک قدمی دل قرار دارد. نهایت اینکه، طبق تعالیم عین القضاة، مومنان ضمن رعایت ظاهر شرع، با توجه و غور در باطن اعمال، باید تسلیم قلبی و ایمان کامل خود را به معبود نشان دهند و به گونه ای او را ستایش کنند که گویی او را می بینند.

صفحات :

از صفحه 51 تا 70

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید