جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه بررسی‌های تطبیقی (مقایسه­ای) منجر به شناخت نقاط قوّت و ضعف و هم‌چنین آشنایی با مبانی اشتراک و افتراق نظرات دو متفکر می‌گردد. مقایسه آرای این دو در موضوعاتی خاص، چنانچه از دو فرقه متفاوت از یک دین باشند، امکان روشنگری، تقریب مذاهب یا اتّحاد میان فرقه­های یک دین را افزون می­سازد. آیت‌اللـه خامنه‌ای مرجع شیعی ایرانی و شیخ یوسف القَرضاوی عالم سنّی مذهب مصری، هر دو از اندیشمندان معاصرند که شخصیت علمی، اجتماعی و سیاسی آنان، تأثیر بسیاری در تاریخ جهان اسلام ایجاد نموده است. پژوهش حاضر در پی رسیدن به مبانی اشتراک و اختلاف دیدگاه‌های آن دو و نقد و بررسی آن‌هاست. از این رو با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد تطبیقی چنین به دست آمد که این دو عالم بزرگ دینی در دو مسألة نگاه به انتخابات با توجّه به دو اصل قرآنی «شورا و مشورت» و «وحدت و یکپارچگی» که تقویت حکومت اسلام را در پی دارد و هم‌چنین کیفیت استهلال و اثبات آغاز ماه قمری با یکدیگر اشتراک نظر دارند؛ که البتّه در مورد هر دو دیدگاه، مناقشاتی وجود دارد. از سوی دیگر، در نگاه به مسأله، عصمت، مهدویت، مرجعیت و نیز قضاوت زنان تفاوت اساسی در آرای طرفین مشاهده می‌شود.

به دلیل اهمیت تعالیم الهی قرآن مجید ،انس با قرآن برای دست یابی به سعادت حقیقی ،هم برای افراد وهم برای جامعه اسلامی،بسیار ضروری است.این پروژه تحقیقاتی بر آن است که انس با قرآن در قرآن وحدیث را با تکیه بر بیانات امام خمینی (ره) ومقام معظم رهبری (مدظله) با روش توصیفی _تبیینی معرفی نماید.این تحقیق از 8 فصل شامل فصول زیر تشکیل شده است:اهداف انس با قرآن،مراحل انس با قرآن،عوامل انس با قرآن،موانع انس با قرآن،آثار انس با قرآن،راهکارهای ایجاد وگسترش انس با قرآن.آنچه درباب این موضوع از آیات قرآن،روایات،سخنان امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری (مدظله) قابل دریافت است؛ابتدا تاکید بر اهمیت وضرورت انس می باشد ،که با توجه به اهداف وآثار بیان شده در این موضوع به خوبی آشکار می گردد،و سپس به مراحل انس با قرآن اشاره شده است .این مراحل از جهتی دارای ترتیب طولی می باشند ،به این نحو که پس هر مرحله به مرحله بالاتری وجود دارد،تا آنجا که به عمل به دستورات قرآن منتهی می گردد، و از جهتی همه مراحل در ارتباط وپیوستگی با یکدیگر هستند.در هر یک از این مراحل عواملی دخیلند که سبب تحقق انس با قرآن می گردند؛وموانعی نیز وجود دارند که در آنها اختلال ایجاد نموده ،از تحقق آن جلوگیری می نمایند.راهکارهای بیان شده در سخنان مقام معظم رهبری راه روشنی را برای تحقق انس با قرآن در پیش روی مسئولان ودست اندر کاران این موضوع قرار می دهد.

با توجه به تأکیدهای رهبر معظم انقلاب اسلامی دربارۀ تربیت نسل تمدن‌ساز توسط معلمان عزیز و توصیه‌های معظم له بر تربیت ناب اسلامی برای رسیدن به تمدن و شکوفایی نوین اسلامی، در این نوشتار به توصیه‌ها و راهکارهای عملی و انگیزشی ایشان در تربیت نسل تمدن‌ساز می‌پردازیم. از منظر ایشان تربیت نسل تمدن‌ساز مستلزم اموری است که بدون آن تربیت چنین نسلی قابل تحقق نیست؛ اموری چون نهاد آموزش و پرورش، برنامه، متون آموزشی لازم، کیفیت آموزش، معلم و الگوسازی متناسب. خروجی چنین سیتمی نسل خودساخته‌، دارای هویّت ایرانی _ اسلامی، دانا، دانشمند، کارآمد، ماهر، آشنا با سبک زندگی اسلامی و سنّت‌های ایرانی است؛ وجود یک چنین نسلی لازم است تا بتواند آن تمدّن را بسازد. تحقق چنین تمدّن فراگیری، مستلزم تربیت و توسعه نسلی با ویژگی‌های فوق است. ما در این تحقیق به روش استنادی و جمع‌آوری داده‌ها به توصیف مؤلفه‌های تحقق و تربیت نسل تمدن‌ساز از نگاه رهبری پرداخته‌ایم. منبع ما در این نگارش سایت معظم له بوده است

یکی از دغدغه‌های اساسی جامعه اسلامی، مسأله زن و نگاه قرآن به جنس زن است. مقام زن، در اسلام و قرآن، مقامی منحصر به فرد است که مشابهی در هیچ یک از دیگر ادیان ندارد. قرآن نیز به عنوان کامل‌ترین و عالی مضامین‌ترین کتاب تربیتی، وظایف و حقوقی را برای زنان مطرح می‌کند که باید به صورت الگویی مدون در اختیار زنان قرار بگیرد؛ اما حرکت در مسیر الگوی مطلوب و رسیدن به مقصد نهایی، بدون استفاده از کلام بزرگان دین، امری غیرممکن و خطاپذیر می‌باشد. لذا در این پروژه سعی شده است که الگویی رفتاری و عملی از قرآن با بهره‌گیری از چشمه فیض و راهبری‌های داهیانه ولی امر مسلمین، حضرت آیه الله خامنه‌ای زندگی مطابق با ارزش‌های اسلامی، برای جامعه زنان تنظیم و در قالب سه بخش: الگوهای رفتاری در خانواده، در اجتماع و الگوهای اقتصادی ارائه گردد و در انتها به این نتیجه رسیدیم که قرآن برای زنان در زمینه‌های اصلی و اساسی زندگی الگوهایی بی نقص و سازنده و عاری از خطا ترسیم نموده است که در هر زمان و مکان قابل ارائه و اجرا است. روش تحقیق و تحلیل داده‌ها در این پروژه بر اساس تفاسیر مطرح معاصر و بالأخص تفسیر المیزان و تفسیر نمونه و بیان مقام معظم رهبری است و جامعه آماری فقط آیاتی است که مربوط به زنان و زنان الگو و یا آیاتی است که بتوان از آن‌ها الگویی برای جامعه زنان استخراج کرد.

هدف از این پژوهش بررسی کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران از منظر سازوکارهای فقه سیاسی امامیه است. کارآمدی از مسائل حیاتی این نظام بوده و تحقق همه جانبه اهداف والای انقلاب اسلامی، ارتباط کارآمدی با مشروعیت، وجود مشکلات عینی در عرصه های مدیریتی کشور و مطرح شدن الگوی حکومت دینی در سطح بین المللی، بیانگر اهمیت آن می باشد. با توجه به ابتنای نظام جمهوری اسلامی بر مبانی دینی، پژوهش حاضر در پاسخ به این پرسش که «کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران چگونه است و فقه سیاسی امامیه چه سازوکارهایی برای تحقق آن دارد؟»، می کوشد با روش توصیفی- تحلیلی و تجویزی، این فرضیه را مورد بررسی قرار دهد که؛ «کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران نیازمند رویکردی جامع به عوامل ایده ای، ساختاری، کارگزاری و رفتاری در فرایندهای داخلی و محیط پیرامونی آن است و فقه سیاسی امامیه در این زمینه از دو دسته سازوکارهای بینشی- ارزشی مانند فلسفه، کلام و اخلاق سیاسی و سازوکارهای احکامی- رفتاری همانند اجتهاد، حجیت عقل و مقتضیات زمان و مکان، برخوردار می باشد.» نگارنده ضمن تبیین ماهیت عملکردی نظام های سیاسی و شناسایی ابعاد، عوامل وشاخصه های کارآمدی نظام جمهوری اسلامی با استفاده از رهیافت سیستمی جامع نگر، از منظر تئوریک به تحلیل سازوکارهای فقه سیاسی امامیه بر اساس منابع فقه سیاسی، نظرات فقهای شیعه، بویژه امام خمینی(ره) و آیت الله خامنه ای پرداخته، ظرفیت و نحوه تاثیر گذاری این سازوکارها را در تحقق کارآمدی نظام اسلامی بررسی می نماید. نتایج این پژوهش نشان می دهد: ماهیت نظام مند نظام سیاسی و فقه سیاسی، نیازمند مدلی علمی، مبتنی بر شاخصه های بومی است تا با رویکردی جامع به همه عناصر ایده ای، ساختاری، کارگزاری، رفتاری و نظام های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و بین المللی پیرامون نظام سیاسی، پاسخگوی همه ابعاد کارآمدی نظام جمهوری اسلامی باشد. کاربست رهیافت سیستمی جامع نگر در فقه سیاسی نیز به معنای در نظر گرفتن همه ابعاد معرفتی، بینشی و ارزشی اسلام، و تمامی سازوکارهای احکامی رفتاری، با نگرش حکومتی به همه شئون و مسائل داخلی و پیرامونی نظام اسلامی در استنباط احکام الهی و در راستای وصول به مقاصد عالیه شریعت و تحقق حیات طیبه می باشد. در چنین شرایطی فقه سیاسی امامیه از توانایی پاسخگویی به نیازهای مدیریتی معاصر برخوردار و کاربردهای مهم در راستای کارآمدی نظام جمهوری اسلامی دارد. میزان کارآمدی سیاسی نیز تابعی از میزان شناخت و پایبندی اعتقادی و عملی به این سازوکارهاست.

حقیقت سبک زندگی اسلامی، درک صحیح بایدها و نبایدهای قرآنی و روایی و به‌کارگیری آن‌ها در فرایند زندگی است، امّا غرب در صدد تغییر این فرهنگ و ترویج آن با الگوی دلخواه خود است؛ ازاین‎رو رهبر انقلاب مبانی زندگی صحیح اجتماعی را متفاوت از غرب می‌داند و سبک زندگی اسلامی را رعایت آداب و رسوم صحیح اجتماعی و معارف اخذشده از قرآن، سیرۀ پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع) به شمار می‎آورد. این مقاله به دنبال ارائۀ راهکارهای توحیدمحور در اندیشه رهبر انقلاب جهت نیل به تمدن نوین اسلامی و تأمین سعادت دنیوی و اخروی است. یافته‎های پژوهش در قالب راهکارهای عقیدتی و در ابعاد گوناگون، شامل ‎اصلاح نگرش‎ها و بینش‎های توحیدی در ساختار فردی و اجتماعی (دین‎شناسی، معنویت‎گرایی، آخرت‎گرایی، الگوپذیری، توجه به شعائر دینی، دعا و مناجات، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، ازدواج و حجاب) می‎شود. روش تحقیق، کیفی و با شیوۀ تحلیل گفتمان، داده‌بنیاد و پرداختن به تحلیل محتواست و جامعۀ آماری آن نیز به بررسی برخی از آثار شفاهی (دیداری و شنیداری) رهبر انقلاب از سال 1368 تا 1402 می‎پردازد.

در زمینه قراءت قرآن به‌صورت غناء آراء مختلفی از سوی فقهاء، مفسران و صاحب‌نظران علوم قرآنی ابراز شده است. در این تحقیق قراءت غنائی در اندیشه امام خامنه‌ای به‌عنوان فقیهی نواندیش که در عصر حاضر با نگاهی عمیق و دقیق به مسائل موسیقی و غناء پرداخته‌اند، مسئله موردبحث است (مسئله پژوهش)، که با روش تحلیلی- نقلی فقهی قرآنی صورت می‌گیرد (روش تحقیق). یافته این تحقیق عبارت است از: تقسیم غناء به دو قسم عام و خاص و نیز حلال و حرام. گونه‌شناسی سه‌گانه صوت انسان. دلالت نداشتن روایات بر حرمت مطلق غناء. پذیرش داوری عرف در تشخیص مصداق غناء. دخیل نبودن اهل فسق، آلات موسیقی، مواد صوت و طرب در تحقق مفهوم غناء. حرمت قراءت غنائی به شکل غناء محرم. جواز تغنّی در قراءت قرآن به معنی متعارف بدون صدق غناء حرام. خروج تخصصی قراءت غنائی از حکم حرمت، نه تخصیص آن (نتیجه پژوهش).

سنت‌های الهی، قوانین بنیادین، ثابت و فراگیری هستند که بر جهان آفرینش حاکم‌اند. شناخت این قواعد، ضمن کمک به هدایت مردم، زمینه تحلیل دقیق‌تر جوامع انسانی و تدبیر بهتر حرکت آن‌ها را فراهم می‌کند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در بسیاری از مباحث تفسیری خود به این موضوع مهم پرداخته است لذا پژوهش حاضر درصدد است تا موضوع سنت‌های الهی را در آثار تفسیری ایشان بررسی کند. این پژوهش با روش تحلیل مضمونی صورت پذیرفته؛ لذا داده‌های پژوهش، پس از نمونه‌گیری هدفمند، طی سه مرحله، کدگذاری و تحلیل شده است. نهایتاً یافته‌های پژوهش ذیل سه کلان مقوله «ویژگی‌های سنت‌های الهی»، «مصادیقی از سنت‌های الهی» و «نتایج و ثمرات شناخت سنت‌های الهی» دسته‌بندی شده و شبکه مضامین سنت‌های الهی در دیدگاه تفسیری رهبر انقلاب ارائه شده است. ازجمله سنت‌های الهی استخراج شده در این پژوهش می‌توان به سنت‌های «پیروزی نهایی حق بر باطل»، «نصرت اهل ایمان»، «مجازات»، «آزمایش» و ... اشاره کرد.

پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است که جهاد فرهنگی با تأکید بر فرهنگ انتظار، چه بستری را جهت رسیدن به وضعیت مطلوب در جامعه، از منظر مقام معظم رهبری ایجاد می‌کند؟ این سؤال به دنبال این تفکر ایجاد شد که در اندیشه مقام معظم رهبری، جهاد فرهنگی، به دنبال تحول و اصلاح از وضع موجود برای رسیدن به وضع مطلوب است؛ زیرا این رویکرد هم در فرهنگ انتظار و هم در جهاد فرهنگی دیده می‌شود. پژوهش بر این فرضیه استوار است که جهاد فرهنگی از منظر مقام معظم رهبری، سه شرط اساسی دارد: اولاً، باید جهاد باشد؛ در آن یعنی تلاش و کوشش است. ثانیاً، در مقابل دشمن صورت می‌گیرد. لذا، هر موضوع فرهنگی که دشمن حساس می‌شود و یا درصدد تخریب آن است، در حوزه جهاد فرهنگی می‌گنجد. ثالثاً، باعث رشد شود. لذا، جهاد فرهنگی، حرکت فرهنگی به همراه رشد و فعل و انفعال را در ذهن، مغز و جان و عواطف انسان به وجود می‌آورد.