جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب، دربردارندة شرح‌حال «هراکلیتس» (470-541 ق. م) از فیلسوفان یونانی قبل از «سقراط» است. فلسفة هراکلیتس ریشه در دو اصل «دوست داشتن» و «حکمت» دارد که در کتاب به هر دو اصل پرداخته شده است. از سویی در کتاب نظریة «لوگوس» هراکلیتس نیز تشریح شده؛ چرا که بدون فهم آن نظریه، نمی‌توان اندیشه‌های مابعدالطبیعه وی را درک کرد. همچنین به اندیشه‌های وی دربارة تغییرحال در جهان، معارضه امتداد، وحدت نظام اشیا و... نیز اشاره شده است.

اثر حاضر، کوششی در جهت بازشناسی اندیشه‌های «هراکلیتوس»، فیلسوف یونانی قرن پنجم قبل از میلاد مسیح، براساس پاره‌های به جا مانده از اوست. «هراکلیتوس» در میان فلاسفه، به فیلسوف تاریک مشهور است. نگارنده، پس از معرفی منابع دست اوّل و دست دوم مورد استفاده، مختصری پیرامون برگردان‌های فارسی موجود از پاره‌های هراکلیتوس توضیح می‌دهد. در ادامه، زندگی‌نامة هراکلیتوس را شرح می‌دهد. فصل هفتم اثر، به صورت‌بندی اندیشه‌های این فیلسوف اختصاص دارد. تأثیرات هراکلیتوس از زرتشت و تأثیرات او بر کسانی چون افلاطون، هگل، نیچه، پوپور و... در فصل ششم مورد مطالعه قرار گرفته است. فصل پایانی نیز، به ذکر پاره‌های هراکلیتوس و برگردان‌های آن اختصاص یافته است.

ترجمه ماشینی : برتراند راسل (۱۹۷۰-۱۸۷۲) فیلسوف، ریاضی‌دان، برنده جایزه نوبل ادبیات، فعال صلح‌جوی خستگی‌ناپذیر می‌دانست که چگونه در طول زندگی خود بازتاب منطق‌دان و عمل قرن را با هم ترکیب کند. این حجم کوچک از مقالات فلسفی (عرفان و منطق، عقل و شهود، وحدت و کثرت، زمان، خیر و شر) که در آغاز جنگ جهانی اول نوشته شده است، یکی از اولین آثار مهم نویسنده آینده دانش بشری است. .

چکیده ماشینی: مقدمه ای بر متافیزیک - مارتین هایدگر چیزی که بی فایده یا بی فایده است هنوز هم قدرت دارد، شاید تنها قدرت واقعی. آنچه در مسیر زندگی روزمره طنین مستقیم ندارد، می تواند با روند توسعه عمیق تاریخی ملت ارتباط تنگاتنگی داشته باشد و حتی مراحل این تحول را پیش بینی کند. آنچه خارج از زمان یا جلوتر از آن است، زمان خاص خود را خواهد داشت. این دقیقاً حقیقت فلسفه است. بنابراین، هیچ راهی برای تعریف دقیق رسالت فلسفه وجود ندارد؟ بنابراین، نمی‌توانیم تعیین کنیم که از آنها چه انتظاری باید داشته باشیم. در هر مرحله از رشد خود، در هر مرحله از توسعه خود، قانون خاص خود را به همراه دارد. تمام آنچه در مورد فلسفه می توان گفت این است: چیزی است که نمی توانید باشید یا چیزی که نمی توانید به آن برسید. همه سؤالات اساسی و اصیل فلسفی در واقع سؤالاتی نابهنگام هستند، یا به این دلیل که فلسفه به دلیل ماهیت خود همیشه بر زمان خود مقدم است یا به این دلیل که اکنون را با گذشته خود پیوند می دهد، همانطور که همیشه بوده است. فلسفه همیشه نوعی دانش باقی می ماند، نه تنها به این دلیل که با عصر حاضر سازگار نیست، بلکه برعکس، به این دلیل که معیارهای خود را بر عصر خود تحمیل می کند.

هدف پژوهش حاضر دستيابي به راه‌حلهای کاربردی برای حل مسئلة هنجارشکنی جامعه‌ با بهره‌گیری از غايت‌شناسي تربیت عقلانی هراکلیت، فیلسوف پیشاسقراطی یونانی است. این پژوهش از نوع کیفی است که از روش استنتاج عملی فرانکنا بهره برده است. در این راستا، ابتدا آثار بجامانده از هراکلیت بررسی شد و مباحث مرتبط با موضوع استخراج گردید. در مرحلة بعد، بمنظور دستيابي به هدف غایی و اهداف واسطه‌‌يي تربیت عقلانی، یک باید آغازین بعنوان مقدمة قیاسی اول در نظر گرفته شد و سپس مبتنی بر یک گزارة واقعنگر فلسفی بعنوان مقدمة دوم قیاس عملی، نتيجة قیاس عملی که همان غایت تربیت عقلانی با اندیشة لوگوس‌محور هراکلیت است، استخراج گرديد. در انتها بر اساس این هدف غایی و مبناهای فلسفی دیگر، اهداف واسطه‌يي تربیت عقلانی هراکلیت استنتاج شد و مبتنی بر این یافته‌ها، راهکارهایی برای ایجاد فرهنگ هنجارپذیری در جامعة ایران مطرح گردید. نتایج پژوهش نشان میدهد که غایت تربیت عقلانی از دیدگاه هراکلیت، اتصال به لوگوس (عقل کلی) و شناخت آن است تا انسان بتواند قواعد و اصول عقل کلی را کشف كند و مطابق با آن حرکت نمايد و به کمال برسد. بر همین اساس میتوان گفت شناخت قوانین، نخستین هدف در راستاي حل مسئلة هنجارشکنی و سوق دادن بسمت جامعة آرمانی بر مبنای قوانین است. همچنین بر پاية اهداف واسطه‌يي تربیت عقلانی هراکلیت این نتیجه بدست می‌آید که برای ایجاد شناخت و عمل مطابق با هنجار، باید تربیت عقلانی در سه بُعد شناختی ـ شامل خودشناسی و درک و فهم اجتماعی ـ راهبردی ـ شامل مرجع¬مداری ـ و اخلاقی ـ شامل مبارزه با امیال و تخلق به اخلاق نیکو ـ حاصل شود تا بتوان بر مسئلة هنجارشکنی فائق آمد.

دریافت مفهوم وحدت و تلاش برای بازگرداندن کثرات عالم به امری وحدت‌بخش در فلسفه، تلاشی دیرینه است که سابقه آن را می­توان تا فلسفه یونان باستان به‌ویژه در فلسفه هراکلیتوس پی گرفت. وحدت در اندیشه او با آنچه پیشینیان او از وحدت دریافتند، متفاوت است. نگاه او به «آرخه» گذری است از ماده به امر غیر مادی؛ مظهر این امر «لوگوس» است. لوگوس، وحدت‌بخش امر مادی و غیر مادی و کلّ هستی است. در جهان اسلام نیز نظریه وحدت وجود مورد توجه عرفا و در رأسشان ابن­عربی بوده است؛ اما ملاصدرا اولین فیلسوفی است که این نظریه را به ‌صورت استدلالی و عقلانی در نظامی فلسفی عرضه می­کند. هراکلیتوس و ملاصدرا تلاش می­کنند تصویری وحدت وجودی از عالم هستی نشان دهند. نظرات هر دو فیلسوف در عین اختلاف، دارای نقاط اشتراک نیز می­باشند. این مقاله در صدد بررسی مبانی وحدت وجود در اندیشه این دو فیلسوف است و به مقایسه نقاط اشتراک و اختلاف این دو اندیشمند می­پردازد.

این مقاله درباره ثبات معرفت در فرایند تغییر به بحث می‎پردازد و می‏کوشد به مناقشات وارد بر ثبات معرفت در فرایند تغییر عالِم، تغییر معلوم و نیز تغییر هر دو پاسخ گوید. درحقیقت این پژوهش در پی حل مسئله‎ای است که نخست آن را هراکلیتوس با بیان اینکه «همه چیز در سَیَلان است» و «در یک رودخانه نمی‌توان دو بار شنا کرد»مطرح کرد و سپس کراتیلوس، از پیروان او، با این جمله که«در رودخانه حتی یک بار هم نمی‌توان شنا کرد»، بر سخن هراکلیتوس مُهر تأیید نهاد. در پی آن، سوفسطاییان و شکاکان از سخن هراکلیتوس عدم ثبات معرفت را نتیجه گرفتند و از آن در جهت ترویج شکاکیت و نسبی‏گرایی بهره گرفتند. دربرابر، سقراط و افلاطون بر ثبات معرفت پای فشردند و در تثبیت آن بجد کوشیدند. گرچه راه حلی که آنها ارائه کردند، مورد قبول ارسطو واقع نشد و سرانجام خود به طریقی دیگر، حل مسئله را پیگیر شد؛ ولی راه حل او و دیگر راه حل‏هایی که متعاقباً برای حل مسئله ارائه شده است، هم‎اکنون نیز در چالش است. نویسنده، در این مقاله، پس از ارزیابی راه حل‎های ارائه‌شده، راه حل مسئله را به گونه‎ای دیگر پی می‏گیرد. این راه حل، نخست از طریق بازاندیشی درباره مفهوم «ثبات» آغاز می‏شود و سپس «ثبات معرفت» در همه فروض تغییر در گونه‎های ادراک تبیین می‏شود.