جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بررسی تاثیر تفکر عرفانی بر تحولات اجتماعی صفویه از زمان شاه اسماعیل تا سلطان محمد خدابنده

نویسنده:

پدیدآور: حوریه سادات سیدین ؛ استاد راهنما: ملیحه خدابنده ؛ استاد مشاور: احمدرضا متولی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

فهرست منابع فارسی فهرست منابع انگلیسی و زبان های دیگر

چکیده :

عرفان و تصوف در عصر صفویه در ایران رواج پیدا کرد .بر اثر ترویج تفکرات عرفانی ،تغییر وتحولاتی بر زندگی اجتماعی مردم، در این دوران به وجود آمد .نگارنده در این پژوهش بر آن است که به این پرسش پاسخ دهد تفکرات عرفانی چه اثراتی بر تحولات اجتماعی صفویه از زمان شاه اسماعیل تا سلطان خدابنده دارد؟صوفیان به سماع و وجد می پرداختند .توحید خانه ها که محل گردهمایی صوفیان بود،در این دوران رواج پیدا کرد.تعزیه خوانی در عزاداری عاشورا در این دوران رواج پیدا کرد .مراسم عزاداری عاشورا در این دوران توسط صوفیان برگزار می شد.معماری بنای مساجد،خوشنویسی،طرح ونقش قالی های ایرانیان،بر اثر تفکرات صوفیان متحول گردید.همچنین از آن جهت که برخی از صوفیان شاعر بودند از شعر برای بیان اعتقادات خود استفاده می کردند،سبک شعری این دوران اندکی متحول گردید.مثلا واژگان مذهبی در اشعار این دوران تجلی پیدا کرد.همچنین صوفیان از جملات کوتاهتر که از نظر ایشان قاطعیت بیشتری دارد، برای بیان عقاید خود استفاده می کردند.اگرچه غلبه تفکرات عرفانی در دوران حاکمیت صفویه از زمان شاه اسماعیل تا سلطان محمد خدابنده باعث گسترش شرابخواری،رقص سماع وخانقاه در اجتماع آن زمان گردید.اما از طرفی باعث قدرت و نفوذ مذهب تشیع گردید.با بررسی موضع پادشاهان صفویه از زمان شاه اسماعیل تا زمان سلطان محمد خدابنده به این نتیجه می رسیم که پادشاهان این عصر،در ابتدا از قدرت متصوفه در جهت تثبیت موقعیت خود استفاده کردند. اما بعدها به ایشان به عنوان رقیب در دستیابی به قدرت نگریستند.صوفیان رسوم خاص خود داشتند از جمله اینکه به پایکوبی می پرداختند. مراسم سماع و وجد از دسته مسائلی بود که باعث مخالفت علما و فقها بود و علمای شیعه به تالیف کتب و رسالاتی در این زمینه پرداختند.

مشخصات اثر

عنوان :

تعابیر قرآنی به منزله ی نشانگان فرهنگی مشروعیت‌بخش به شاه اسماعیل اول صفوی: مطالعه ی موردی فتوحات شاهی

نویسنده:

علی قاسمی، سعید موسوی سیانی، شیدا جلیلیان

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

مراجع نسخه PDF

چکیده :

تأسیس دولتی شیعه مذهب در جامعه‌ای که اکثریت آن دل در گرو مذهب تسنن داشت و سلطان سلیم عثمانی نیز سودای بازآفرینی خلافت اهل سنت را داشت، میتوانست زمینه‌ساز بحران در مبانی مشروعیت دولت صفوی شود که پس از شکست در نبرد چالدارن، عمیق‌تر نیز می‌گردید. در این شرایط، مورخان وابستهی به دربار صفوی دریافتند که بازیابی چهره ی قدسی رهبر طریقت صفوی و توجیه مشروعیت سیاست مذهبی و نظامی شاهاسماعیل، تنها در صورتی به تثبیت حاکمیت دولت صفوی می‌انجامد که با خاطرهی جمعی ایرانیان سنی‌مذهب سازگار باشد، و اعتبار خود را از آن بگیرد. در واقع، تاریخنویسان به حلقه ی مشترکی از نشانگان فرهنگی نیاز داشتند که روایت تاریخی پیروزی ها و شکست های شاه اسماعیل را با تعابیر دینی اهل سنت ایران، پیوند زند. نگارندگان با ترسیم نظم گفتمانی شرق جهان اسلام، پس از حملات مغول، و مطالعه ی موردی فتوحات شاهی، در پی توضیح ماهیتِ این نشانگان فرهنگی برآمدند. کاربست این رهیافت ما را بدین نتیجه رهنمون ساخت که تعابیر قرآنی، همان نشانگان فرهنگی مشترکی بود که میان خاطره ی جمعی ایرانزمین و روایت فتوحات شاهی از تأسیس دولت صفوی، پیوند می‌زد. بر این اساس، امینی هروی از حاکمیت چندصد ساله ی قرآن و سنت بر ذهن و ضمیر اهل سنت ایران، برای توجیه خشونت مذهبی و نظامی شاهاسماعیل و گذار به نظم سیاسی جدید، نهایت بهره را برد. بدین‌ترتیب ضمن تخلیه ی تعابیر قرآنی از دلالت‌های معرفتی خود و با برجستهساختن دلالت‌های ایدئولوژیکی مانند عدالتمحوری، اتصال به خاندان نبوت و امامت، کفرستیزی و نماینده ی خواست الهی بودن شاه صفوی، مشروعیت این دولت را تضمین کرد.

صفحات :

از صفحه 43 تا 67

مشخصات اثر

عنوان :

جستاری تاریخی در اصالت مقبره حر بن یزید ریاحی

نویسنده:

ابراهیم صالحی حاجی آبادی، ابراهیم سرپرست سادات، رضا رمضانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

چکیده :

مجموعه رویدادهای مربوط به واقعه عاشورا، نیازمند پژوهش و بازخوانی است. مقاله حاضر با محور قرار دادن پرسشی درباره اصالت تاریخی مقبره حر بن یزید ریاحی(۶۱ه.ق) به بررسی دو دیدگاه در این زمینه می‌پردازد. برخی از محققان، مستند به برخی گزارش‌های تاریخی بر این باورند که طایفه حر پس از حادثه عاشورا، جسد مطهر او را در مکانی که به عنوان مقبره ایشان معروف است، به خاک سپردند و از نبش این قبر به وسیله شاه اسماعیل(۹۳۰ه. ق) و سیره مردم برای زیارت حر به عنوان گواه درستی ادعای خود یاد می‌کنند. در مقابل این دیدگاه، برخی دیگر بر این باورند که جسد مطهر حر به همراه دیگر شهدا در قبری دسته جمعی و در روضه حسینی به خاک سپرده شده است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به این نتیجه رسیده است که به استناد منابع کهن و معتبر، حر بن یزید در روضه حسینی و همراه دیگر شهدا، به خاک سپرده شده است

صفحات :

از صفحه 79 تا 98

مشخصات اثر

عنوان :

مقتطفات من موسوعة حياة المحقق الكركي وآثاره

نویسنده:

محمد الحسّون

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf

مشخصات اثر

عنوان :

تاریخ ادیان و مذاهب در ایران

نویسنده:

عباس قدیانی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

فرهنگ مکتوب,

کلیدواژه‌های اصلی :

2. فرق sects , تاریخ ادیان , ب. ادیان، فرق و مذاهب (آثار پر استناد) , تفسیر شیعه امامیه , کتب ادیان و مذاهب , تاریخ طبری , سیره ابن هشام

کلیدواژه‌های فرعی :

فرق و مذاهب اسلامی , تاریخ ادیان , تاریخچه فرق و مذاهب , کتب فرق و مذاهب ,

چکیده :

نخستین مذاهب انواع بت پرستی‌های مصنوعی و طبیعی بوده‌اند که بت‌های مصنوعی با سیمای بشری به مثابه آخرین و تکامل یافته‌ترین مذهب بت پرستی بوده‌ و در عین حال مذاهب توحیدی هم از بطن بت پرستی‌ها سر بر آورده است. تاریخ ایران آکنده از اختلاط و اتفاق میان عقاید و آرا و دین و دولت است. اردشیر اول، سرسلسله ساسانیان، می‌خواست یک جامعه ملی - دینی در ایران بنا کند، لذا در هر ایالت یک رئیس روحانی را پذیرفت. سختگیری و خشونت این رهبران دینی و کشتار مسیحیان به شورش مردم در ارمنستان و پیدایش آیین‌های مانوی و مزدکی در برابر یکه‌تازی دین حاکم انجامید. این رویه در آینده‌ای نه چندان دور پایان کار شاهنشاهی ساسانی و استقرار اسلام را در ایران رقم زد. مردمی که در فلات ایران زندگی می‌کنند...دو بار توانستند کیش جهانی پدید آورند. یکبار در مورد مهر پرستی و بار دیگر در مورد مانیگری...

مشخصات اثر

عنوان :

اندیشه غالیانه در طریقت صفوی

نویسنده:

حسین میرجعفری، مرتضی دهقان نژاد، حمید حاجیان پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

کلیدواژه‌های اصلی :

غلات شیعه , اندیشه غالیانه , تاریخ تصوف , صوفیان صفویه , صفویان , طریقت صفویه , تصوف اردبیل

کلیدواژه‌های فرعی :

حمله مغول , تساهل مذهبی , امامت , مهدویت , اهل بیت(ع) , الوهیت خدا , اردبیل , قزل باشیه , قفقاز , آناتولی , فرهنگ ایرانی شیعی , قرن هفتم , کردستان ایران , فلسفه فیثاغورث , وحدت وجود , تناسخ , نصیریه (غلات شیعه) , پیر (عرفان) , تاریخ آسیای صغیر , تاریخ ایران (بعد از اسلام) , مغول , جنبش های صوفیانه , اندیشه غزا ,

چکیده :

این پژوهش درصدد یافتن پاسخ هایی برای این سوالات است که اندیشه دینی در طریقت صوفیانه اردبیل قبل از تشکیل دولت صفوی چگونه بوده است؟ رویکرد شیوخ صفوی به اندیشه غالیانه تحت تاثیر چه عواملی صورت گرفته است؟ چرا جنبش های قرون هشتم و نهم هجری دارای ماهیتی غالیانه هستند؟ عناصر مشترک فرقه های غالیانه در این دوران چیست؟ در بررسی رویکرد دینی در طریقت صفوی، از سقوط دستگاه خلافت و پیدایش خلاء دینی و سیاسی به دنبال تهاجم مغول در قرن هفتم هجری سخن به میان آمده است. اثرات تهاجم مغول در قوت یافتن پایگاه های معنوی و رشد تصوف، در فاصله قرن هفتم هجری تا تشکیل دولت صفوی در قرن دهم هجری، مهم خواهد بود. طریقت های صوفیانه تحت تاثیر شرایط زمانی دچار چرخش های فکری درونی شدند و با رویکرد به اندیشه های غالیانه متوجه حصول به قدرت سیاسی گردیدند. این امر نقطه مشترک جنبش های صوفیانه در قرون هشتم و نهم هجری است. نکته این است که صفویان برجسته ترین عامل جنبش های صوفیانه و غالیانه این دوران بودند که موفق به تشکیل دولتی فراگیر شدند.

صفحات :

از صفحه 93 تا 116

مشخصات اثر

عنوان :

شاه اسماعيل صفوي

نوع منبع :

مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf نسخه متنی

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید