جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهصائب تبریزی بزرگ‌ترین شاعر قرن یازدهم هجری و سرآمد شاعران سبک هندی است. مسلمان بودن او و اعتقادات اسلامی او و نیز تأثیرپذیری شعر او از قرآن، نهج‌البلاغه و سایر منابع دینی و چگونگی بهره‌گیری او از اصول و فروع دین در خلق مضامین شاعری ضرورت انجام این پایان‌نامه را نمایان می‌سازد تا با بررسی کاربرد اصول و فروع دین در هزار غزل اول از غزلیات صائب تبریزی میزان تأثیرپذیری شاعر از مبانی اسلامی نشان داده شود. هدف از این پژوهش یافتن شاخص‌های اصول و فروع دین در 1000 غزل از غزلیات صائب تبریزی با تعیین بسامد هر یک به‌صورت رسم جدول و نمودار می‌باشد.صائب به طور چشمگیری به اصول و فروع دین توجّه داشته و از میان اصول دین میزان پرداختن به معاد و توصیفات قیامت در این هزار غزل در دیوان صائب بسیار گسترده ومتنوع است تا جایی که در شعر او به نام و نشانه‌های قیامت و نیز مواقف قیامت اشاره شده است و در تمامی ابیات یاد شده با عنوان معاد که زمینه‌ها و عوامل مختلف این امر در آنان ذکر شده است، شاعر به روش‌های زیبایی زمینه‌هایی که موجب ورود به بهشت یا دوزخ می‌شوند را عنوان کرده است.از میان فروع دین حج و مناسک آن بسیار مورد توجّه صائب قرار گرفته است. همچنین شاعر در نمونه‌های اصول و فروع دین از آرایه‌هایی مانند تشبیه، استعاره، تضاد و مراعات نظیر نیز استفاده کرده است که به ترتیب موارد به کار رفته تشبیه به نسبت سایر موارد پرکاربردتر و مراعات نظیر کم‌کاربردتراست.این گفتار می‌تواند در شناخت بهتر شعر صائب و نیز فهم برخی از اعتقادات و اندیشه‌های این شاعر بزرگ سودمند باشد و باریک‌اندیشی‌های صائب را با مفاهیم دینی نشان دهد.