جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحقیق حاضر به این موضوع می‌پردازد که: آیا طبق قوانین فقه اسلامی و حقوق موضوعه کشور عراق می‌توان قیمومیتی برای زن در محیط خانواده و اجتماع در نظر گرفت یا نه؟ و آیا قیمومیت خانوادگی و اجتماعی فقط با مردان است؟ و آیا قیمومیت نداشتن زنان در محیط خانه، یا اجتماع دلیلِ بر ضعف و منزلت آنان است؟ نگارنده برای پاسخ، به سراغ آیات قرآن، روایات معصومین و ادله فقهای امامیه رفته و نوشتار خود را در سه فصل تدوین و ارائه کرده است. وی در فصل اول به مفاهیم حق، اقسام حق، قیمومیت، شرع، حکم شرعی، و مصادر و منابع شرعی نزدِ شیعه و اهل سنت می‌پردازد و معانی قوانین وضعی (حقوق موضوعه) و مصادر تشریع آن ها و قوانین طبیعی در عصر حاضر را ارائه می‌کند. نگارنده در فصل دوم به بررسی قیمومت زنان از منظر شرع مقدس اسلام در دو محور محیط منزل و جامعه می‌پردازد. وی در محور اول با استناد به آیه ولایت بین مومنین و مومنات و آیه طلاق، روایات نبوی در باره زن و شوهر و مسوولیت‌ها و وظایف آنان و ادله فقهی، عدم چنین قیمومیتی را برای زن در منزل اثبات می‌کند و آن را مخالف سنت پیامبر اسلام دانسته و اصول عملی را نیز معارض با عدم ولایت زوجه در منزل قلمداد می‌کند. در محور دوم نیز با بهره گیری از همان ادله عدم قیمومیت زن در اجتماع را با وجود حیات شوهر اثبات کرده و منصب اجتماعی زن را نیز منافی با قیمومیت او بر مردان می‌داند. در فصل سوم نیز نویسنده با توجه به مقررات وضعی دولت عراق در سال های اخیر به بررسی قیمومیت زن در خانه و جامعه براساس این قوانین اشاره کرده و آن ها را در زمان حکومت دولت بعثی عراق و پس از سقوط دولت بعث با هم مقایسه کرده و موارد قیمومیت زن را بررسی می‌کند.

این پایان نامه به مقایسه دیدگاه‌ها و روش‌های کلامی علاّمه حلّی و سیدمرتضی(علم الهدی) در باره ماهیت عصمت و عصمت پیامبران الهی و ائمه معصوم? با یکدیگر می‌پردازد و نحوه استدلال آن ها با رویکردی تطبیقی بررسی می‌کند. نگارنده تفسیر خاصّ هر یک از این دو عالم بزرگ شیعی را از آیات و روایات در باره مفهوم و ابعاد عصمت و تنزیه انبیای الهی و ائمّه هُدی از هرگونه اشتباه، خطا و گناه را با هم تطبیق کرده و روش شناسی آن ها در این مبحث و مشترکات و ممیزات دیدگاه‌هاشان را ذکر می‌کند. نوشتار حاضردر سه فصل و یک مدخل ارائه شده است. نگارنده درمقدمه کلیاتی از جایگاه کلامی سیدمرتضی (علم الهدی) و علاّمه حلّی، دیدگاه کلّی قرآن، تورات و اِنجیل را در مقوله پیامبران الهی و معصوم بودن آنان و مفهوم عصمت در کتاب و سنّت را بررسی می‌کند. در فصل اوّل آرای کلامی سیدمرتضی در باره مفهوم عصمت، استدلال عقلی و نقلی مبنی بر ضرورت عصمت برای انبیای الهی، دور بودن پیامبران از گناه و معصیت، بَری بودنِ آنان از گناهان بزرگ قبل از نبّوت و گناهان کوچک پس از نبّوت، اقسام و مراحل عصمت، معنای گناه بزرگ و کوچک و مفهوم ترک اولی برای پیامبران بیان گردیده است. نویسنده در همین زمینه به روش تفسیری سیدمرتضی و برداشت‌های وی از آیات قرآن کریم مبنی بر عصمت پیامبران و استخراج قواعد و برهان های مربوط به عصمت اشاره کرده و اطلاق معصیت بر انبیا را در آیات از دیدگاه وی صحیح نمی‌داند. در فصل دوم با اشاره به مباحث مطرح شده در زمینه عصمت توسّط علاّمه حلّی، تعریف عصمت، ادله عقلی و نقلی مبتنی بر عصمت، اقسام و مراتب عصمت، افعال انبیا و معصوم دانستن آن ها از گناه و سهو و توجیه گناهان نسبّت داده شده به پیامبران الهی در قرآن و احادیث را از منظر ایشان بیان می‌کند. نویسنده در فصل سوم به مقایسه دیدگاه‌های این دو متکلّم و فقیه بزرگ شیعه می‌پردازد و مشترکات و ممیزات مباحث آنان را در این زمینه شرح می‌دهد. وی تفسیر خاصّ هر یک از این دو اندیش مند مشهور در تنزیه انبیا و ادلّه اثبات عصمت برای آنان را بررسیده و قاعده لطف در مقوله لزوم عصمت انبیا که علاّمه حلّی آن را ارائه کرده است تبیین می‌سازد.