جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

الشيعة في كتاب بغية الطلب في تاريخ حلب (لابن العديم 588 - 660ق)، گزيده‌اى است با موضوع «شيعه» از كتاب «بغية الطلب في تاريخ حلب»، نوشته عمر بن احمد بن ابى‌جراده حلبى، معروف به «ابن عديم» (588 - 660ق) كه با تحقيق شيخ حسين واثقى، با نام مذكور منتشر شده است. كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و شش بخش است. هريك از بخش‌ها نيز خود مشتمل بر عناوينى است. «بغية الطلب في تاريخ حلب» كه به‌صورت 40، 30 و 10 جلدى منتشر شده، نخستين اثر در تاريخ حلب است. اين كتاب دربردارنده احوال عالمان، حاكمان، سرزمين، مردم و ديگر مسائل جغرافيايى، سياسى، علمى و مذهبى حلب است. محقق كتاب در مقدمه مى‌نويسد: «شهر حلب از بزرگ‌ترين شهرهاى اسلامى و مراكز علمى از قرن اول هجرى تا زمان حاضر بوده است. از قرن دوم، مردان بزرگى از اصحاب امام جعفر صادق (علیه السلام) در اين شهر بوده‌اند كه رجاليون آنها را توثيق و تكريم كرده‌اند، اما در قرن چهارم تشيع در حلب نقش درخشانى داشته است و مبالغه نيست اگر بگوييم در آن زمان مذهب غالب مردم، تشيع بوده؛ چراكه سيف‌الدوله اظهار تشيع مى‌كرد، لذا غالب اهل حلب شيعه شدند. محقق كتاب در مقدمه به كلامى از ابن عديم اشاره مى‌كند كه از آن استفاده مى‌شود كه تشيع تنها مذهب مردم حلب در قرن پنجم هجرى بوده است. وى سپس برخلاف اعتقاد عده‌اى كه نويسنده كتاب را شيعه مى‌دانند، وى را سنى مى‌داند و بر اين موضوع ادله‌اى نيز اقامه مى‌كند. از جمله ويژگى‌هاى اين اثر آن است كه شرح حال عده‌اى از علماى شيعه‌ى اماميه را كه شرح حال آنها سابقاً در هيچ كتاب شيعه و سنى ذكر نشده، مى‌توان در اين اثر يافت.

علویان سوریه به‌دلیل موقعیت سیاسی و اعتقادی از حساس‌ترین جوامع اسلامی به‌شمار می‌روند و گروه‌های زیادی از قبیل اهل‌سنت و وهابیت سعی در نفوذ میان ایشان نموده‌اند. لکن به‌سبب قرابت اعتقادی که با تشیع دارند، به شیعیان نزدیک‌تر هستند. براین اساس شناخت اندیشه‌های کلامی-اعتقادی آنان و شناسایی موارد افتراق یا اتحاد ایشان با امامیه، از مسائل مهم جهان تشیع محسوب می‌گردد. تلاش در جلب نظر علویان و همراه‌ نمودن ایشان با شیعیان اثناعشری، آنان را از گرداب تنهایی و بی‌هویتی و از اتهاماتی که قرن‌ها دامن‌گیر ایشان گردیده، رهایی می‌بخشد. نگارنده درپی این ضرورت، با تأکید و توجه بر آراء علامه سیدمرتضی عسکری - متکلم معاصر شیعی- و محمد علی اِسبر- اندیشمند معاصر علوی سوری- اصول اعتقادی علویان سوریه که همان اصول دین و مذهب است، را مورد بررسی و تفحص قرار داده و سپس درخصوص باورهای مذهبی علویان سوریه داوری نموده است.