جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تمامی آثار هنری، افکار و تخیل موریس بارس را باور می کنند. در عرصه هنر، بیش از هر چیز، پیام های انسانی، اجتماعی و عقیدتی که هنرمند با هنر خود سخاوتمندانه در اختیار عموم قرار می دهد، توجه بارس را جلب می کند. به این ترتیب، او همواره در پی آن هنری است که با روحیات هنری خودش سازگار باشد، افکار و عقاید منسجم اش را از هم نپاشد و او را از راه و روش خویش به بیراهه نکشاند. از این رو، هنر از دیدگاه بارس نه تنها روشی برای کشف و شناخت روحیات فردی و دسته جمعی است، بلکه می تواند همچون دست آویزی برای رسیدن به جاودانگی مطرح شود. در این مقاله، سعی بر آن است تا کلیه آثار موریس بارس را درباره هنر، به ویژه هنر نقاشی، مطالعه و بررسی کنیم تا بتوانیم انعکاس مستقیم نقاشی های برخی از هنرمندان نامدار اروپایی را بر افکار و آثار این نویسنده قرن بیست فرانسه بیابیم، اثر الهام بخش آن ها را نزد او برجسته تر نمایان سازیم و در نهایت، باری دیگر، به ارتباط میان رشته های مختلف هنری تاکید کنیم.

این نوشته بر آن است تا مفهوم فرم و فرمالیسم و بازتاب آن در هنرهای تجسمی را به مثابه شاخه ای بنیادین از جنبش مدرنیستی بررسی کند. در این راستا روش نقادی فرمالیستی کلمنت گرینبرگ نظریه پرداز و منتقد معاصر تحلیل گردیده است. فرمالیسم به تعبیر گرینبرگ عبارت است از نظریه ای که ویژگی های فرمی اثر را مهم ترین رکن مقوم آن قلمداد کرده و درون مایه اثر را پیامد تحقق فرم محسوب می دارد. بدین اعتبار در نظر وی درون مایه هر اثر تابعی است از عناصر فرمی. گرینبرگ برداشت خود را با استناد به نقد قوه حکم کانت توجیه نمود. کانت برای هنر عرصه ای مستقل و متفاوت از حوزه های دیگری چون علم و اخلاق در نظر گرفت و همین امر سبب ترویج شعار «هنر برای هنر» در هنر فرمالیستی شد. این نگاه کانت، بنیاد زیباشناسی گرینبرگ را در عرصه هنر شکل داد و از این رو گرینبرگ نقد فرمالیستی را که به تعبیر او ریشه در مدرنیسم داشت، با تکیه بر ویژگی خودآئینی و خودپایندگی صورت بندی کرد. نکته حائز اهمیت این است که گرینبرگ در نوشته های خود نقد سومکانت را کاربردی نموده و آن را به مثابه پایه فلسفی مدرنیسم به طور کلی و فرمالیسم به طور اخص تلقی کرده است. در این نوشتار مؤلفه های مهم مرتبط با فرم و فرمالیسم در نقد سومکانت و تاثیر آن بر برداشت گرینبرگ بررسی شده و نوآوری های وی درگستره نقادی هنر و به ویژه نقاشی تحلیل گردیده است. هم چنین علت اهمیت یافتن فرم و نفوذ فرمالیسم در حوزه نقد هنری معاصر و تاثیر راهبرد گرینبرگ به عنوان پیشاهنگ این فرایند در رهیافت های هنرمندان مدرنیست تبیین شده است.