جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مکتب‌ انسان‌ ساز اسلام‌ ،براساس‌ تعالیم‌ والای‌ قرآن‌ کریم‌ و سیرة‌ رسول‌ وحی‌ (ص‌) و در مقام‌ دینی‌سمحه‌ و سهله‌، اختلاف‌ بین‌ امّتها و مذاهب‌ را امری‌ طبیعی‌ و جایز و آن‌ را از مقتضیّات‌ حکمت‌ بالغة‌الهی‌ دانسته‌ و پیروان‌ خویش‌ را از مجادله‌های‌ خصومت‌ بار با دیگر طریقتها بر حذر داشته‌ است‌. باوجود این‌، گاه‌ اختلاف‌ قولی‌ و فعلی‌ امّتها، بدلیل‌ انحراف‌ از معیار حقیقت‌، دستمایة‌ نوعی‌ عصبیّت ‌خشونت‌ بار و احیاناً جنگ‌ و خونریزی‌ شده‌ است‌ و هر گروهی‌ با توسّل‌ به‌ استدلال‌ و برهان‌، خود رامحک‌ و معیار تمام‌ حقیقت‌ دانسته‌ و دیگران‌ را به‌ بدعت‌ و الحاد و کفر متّهم‌ کرده‌ است‌. در این‌ میان،‌عارفان‌ روشن‌ بین‌ و صاحب‌ بصیرت‌، با تکیه‌ بر آموزه‌های‌ دین‌، با تکیه‌ بر شعار >الطّرق‌ الی‌ الله‌ بعددنفوس‌ الخلایق‌< مقصود و مقصد هم‌ طریقتها را یکی‌ دانسته‌ و آنان‌ را به‌ مدارا و تسامح‌ و تساهل‌ فراخوانده‌ و کوشیده‌اند آرمانشهری‌ جهانی‌ بنیان‌ نهند که‌ همة‌ مردم‌ با هر باور و اعتقادی‌ بتوانند با یکدیگردر کمال‌ صلح‌ و آرامش‌ زندگی‌ کنند. این‌ مقاله،‌ در پی‌ آن‌ است‌ به‌ پاره‌ای‌ از اصول‌ و مفاهیم‌ آموزه‌های‌عرفان‌ اسلامی‌ در اتّحاد و اتّفاق‌ طریقتها اشاره‌ کند.

یکی از مسایل مهم که در میان سایر مسایل اخلاقی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است بطوری که وجود آن در فرد و جامعه باعث پیشگیری از بسیاری از مفاسد و مشکلات اخلاقی، اجتماعی،سیاسی، فرهنگی و ... شده و تقویت و گسترش آن ضامن رشد و تکامل همه جانبه فرد و اجتماع می باشد بحث غیرت است. در این پژوهش ابتدا غیرت به صورت عام بررسی و با محوریت آیات قرآن و روایات اهل بیت ( ع) و کتابهای اخلاقی، مباحث متنوعی مطرح شده است. نگارنده، بعد از مقدمه، به تعریف واژه غیرت در لغت و اصطلاح پرداخته و به منظور تبیین هر چه بهتر این مفهوم، واژه های هم سو با آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم به اقسام غیرت و مواضع آن، در فصل سوم به ارزش و جایگاه غیرت در آیات و روایات، در فصل چهارم به نشانه های غیرتمندان و وظایف آنها و در فصل آخر به عوامل تزلزل غیرت، آفات بی غیرتی، درمان بی غیرتی و نیز آثار و برکات غیرت و راههای گسترش آن در جامع پرداخته شده است. نتایج به دست آمده از بررسی ها نشان می دهد که: 1-علی رغم تصور اشتباهی که در ذهن عامه مردم نقش بسته است غیرت منحصر در غیرت ناموسی نیست بلکه دامنه گسترده ای را در تمام امور اعم از جان، مال، ناموس، دین، میهن و ... شامل می شود. 2-غیرت اگر در جای خود به کار رود منشأ برکات فراوانی چون عفت و پاکدامنی، جلوگیری از فساد، تحکیم بنیان خانواده، رهایی از یوغ استعمارگران رسیدن به استقلال در تمام زمینه ها و در نهایت عزت و سربلندی است.