جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فَدَک فِی التّاریخ کتابی به زبان عربی نوشته سید محمد باقر صدر (متوفای ۱۳۵۹ش). وی در این اثر، به مسئله تاریخی فدک پرداخته و مطالب آن را در پنج فصل گردآوری کرده است. مؤلف در این بخش‌ها، سرگذشت فاطمه زهرا(س) پس از درگذشت پیامبر اسلام (ص)، گوشه‌هایی از سخنان وی و گفت‌وگوهایش با خلیفه اول درباره میراث انبیاء را مطرح و نیز تاریخچه جغرافیایی و سیاسی فدک وارزش مادی و معنوی این سرزمین را بیان کرده است. کتاب فدک فی التاریخ کتابی تحلیلی است و نویسنده آن تلاش کرده است کتاب را بی‌طرف بنویسد و تحت تأثیر گرایش‌های فرقه‌ای و مذهبی قرار نگیرد. به نظر شهید صدر، نویسنده کتاب، ماجرای فدک اختلاف بر سر مالکیت فدک نیست، بلکه موضوعی کاملا سیاسی است؛ بنابراین او در این کتاب به ابعاد سیاسی این واقعه پرداخته است. کتاب در پنج فصل تدوین شده است: - بر صحنه قیام (عَلی مَسْرَحِ الثّورَة):شهید صدر در این فصل، حرکت حضرت زهرا پس از رحلت پیامبر (ص) را قیامی بزرگ می‌داند که با تمام وسعت خود در تاریخ ثبت شده و در ادامه به شرح صحنه‌های این قیام می‌پردازد. - معنای حقیقی و رمزی فدک (فَدَك بِمَعْناهَا الْحَقيقی وَ الرّمْزی): این فصل دربردارنده مشخصات جغرافیایی فدک و تاریخچه سیاسی آن بوده و درباره رد و بدل شدن آن میان خلفا و خاندان اهل‌بیت سخن می‌گوید. - رقابت سیاسی خلفا با حضرت علی (تاريخُ الثّوْرَة): شهید صدر رقابت سیاسی خلفا با حضرت علی(ع) و نقش آنان در زمینه‌سازی برای خلافت امویان را توضیح می‌دهد. - گوشه‌هایی از کلام فاطمه زهرا (قَبَسات مِنَ الْكَلام الْفاطِمی): تجزیه و تحلیل بخش‌هایی از خطبه حضرت زهرا - ارزیابی نهایی ماجرا (مَحْكَمَةُ الْكِتاب) استناد حضرت زهرا به قرآن برای دفاع از ولایت.

در برداشتی عام از معنای لغوی واژه «حزب» میتوان حزب را یک پدیده کهن دانست که اختصاص به هیچ تمدنی نداشته، بلکه از آنجا که تأسیس اجتماع و هر جامعه ای (از جمله جامعه اسلامی) به نوعی وجود داشته است. اما همزمان با لیبرال دموکراسی غربی، حزب در ادبیات سیاسی مفهوم نوینی پیدا کرد. بعد از شکل گیری احزاب نوین در جوامع اسلامی، چیستی، چرایی، چگونگی و مشروعیت حزب در اندیشه سیاسی اسلامی همواره مورد مناقشه متفکران سیاسی اسلامی بوده است.در این مقاله تلاش شده تا با واکاوی مفهوم لغوی و اصطلاحی حزب در ادبیات سیاسی کهن، اسلامی و غربی، و بررسی مبانی آنها، و ارائه یک مفهوم نوین و جهان شمول از حزب، در نهایت جایگاه حزب از منظر کلامی، فقهی و فلسفی اسلامی تبیین گردد.نگارنده، با توجه به فراهم بودن مقتضیات شرعی و عقلی برای وجود احزاب در درون مبانی اسلامی، وجود حزب و آزادی عمل آنها را در درون جامعه اسلامی مثبت ارزیابی کرده است. هدف و روش این پژوهش، بررسی فرضیه مطرح شده با بهره گیری از منابع اسلامی و با روش توصیفی ـ تحلیلی میباشد.

برقراری عدالت در جامعة اسلامی، که شامل امنیت و رفاه اساسی نیز میشود، در کنار رشد اقتصادی جامعه اسلامی و تأمین زمینه های رشد معنوی برای آحاد شهروندان، وظیفه ای کلیدی برای دولت اسلامی میباشد. هرچند بحث عدالت، در جامعة اسلامی، از جمله بحث های رایج است، اما تاکنون در زمینة مفهوم روشن و اصول عدالت، کمتر تحقیق جامعی صورت گرفته است.قلمرو کاوش مقاله حاضر، محدود به چیستی و ماهیت عدالت در میان انسان ها و برشمردن اصول عدالت از منظر قرآن و سنت میباشد. بدین منظور، عدالت به حمل اولیذاتی و به حمل شایع صناعی تعریف میشود. جزء مشترک همه مصادیق عدالت، جانب نداری و حکومت قانون است. علاوه بر این، انوع عدالت، یعنی عدالت صیانتی، کیفری و توزیعی، دارای جزیی اختصاصی نیز میباشد که آن را از سایر انواع آن متمایز مینماید. این مقاله به شرح و شمارش اصول این سه نوع عدالت میپردازد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.