جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این نوشتار، در پی واکاوی دو اثر از دو زبان مختلف و از دو دوران مختلف تاریخی هستیم که بحث آنها یکی از دغدغه های دائمی بشر یعنی رویارویی با شر است: فردوسی از سویی و شکسپیر از سوی دیگر. ابتدا از نظرگاهی ساختارگرایانه به بررسی دو اثر خواهیم نشست و همسانی ها و تفاوت های زبان شناختی و ادبی متون را بر می شمریم و نشان می دهیم که دو اثر در سطح گفتمان روایت ساختاری مشابه دارند و از منظر نشانه شناسی نیز وجوه مشترک فراوانی به طور غیرمستقیم در هر دو اثر وجود دارد، آنگاه متن را از نظرگاه هرمنوتیکی تاویل می کنیم. آنچه در اینجا اهمیت ویژه ای دارد، نگاهی است که به شکلی متفاوت به مقوله ادبیات تطبیقی انجام می شود و آن وجود یک جبر زمانی در خلق آثار هنری است که در آن، مساله تکرار زمانی بیشتر توجه می شود تا مساله برخوردهای بینافرهنگی دو ملت، تکراری که کم و بیش از مسائلی سرچشمه می گیرد که دغدغه های دائمی بشر در زندگی اش بر روی زمین است و تفسیرهای دگرگونه و متفاوت آدمی در پاسخ دهی به آنها و عدم دستیابی به این مهم.در این مقاله، دو اثر و جهان های آنها در روندی که به آن اشاره شد، ردگیری می شود و در بخش های پایانی مقاله، درباره نگاهی ازلی/ابدی (کیهانی) به مقوله های مطرح شده در زمان جاودانه آن بحث می شود.

در رمان بازتاب دق، که ناباکف به سال 1947 نوشت، نویسنده استبداد و فشار حکومتی را زیر سوال می برد و در پوشش استعاری- تفسیری انتقاد از حاکمیتی زورگو می کند که در راس مملکتی قرار دارد و ترجمه و مترجم را به خدمت استبداد خود در می آورد. بدین ترتیب هملت، اثر ادبی معروف شکسپیر به خاطر مقبول قرار گرفتن در نزد قدرتمندی خودکامه، مورد شکنجه و عذاب مترجم قرار می گیرد و ماهیت اصلی اش را از دست داده و تبدیل به متنی کاملا تحریف شده می گردد. ناباکف با بازی با کلمات نشان می دهد که چگونه ترجمه فقط یک عامل برقراری ارتباط بین مردم نیست بلکه کاری است زیبا شناختی در برگردان گفتمان یک نویسنده که نیاز به تعهد مترجم دارد.