جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این تحقیق راجع به یکی از بزرگترین شبهات وهابیت یعنی توسل بحث شده است، توسل ازموضوعاتی است که همه مذاهب اسلامی آن را از امور اعتقادی خود می دانند؛ تنها فرقه وهابیت آن را انکار کرده‌است، معتقدان به توسل را مشرک و خارج از دین می پندارند. بنیان‌گذار فرقه‌ی وهابیت «محمدبن عبدالوهاب» است، او کسی است که با ادعای احیای توحید و سلفی‌گری همان عقاید و افکار «ابن تیمیه» را در شبه جزیره العرب پیاده کرد. (این فرقه از قرن دوازدهم تاکنون بر جای مانده است) از جمله شبهاتی که مطرح کرداند: لغو و بیهوده بودن توسل به مرده، آیه قرآن برعدم توسل، استمداد و کمک فقط از خداوند که به طور مختصر به این شبهات در این مقاله پاسخ داده شده است.

«اخلاق» در میان معارف اسلام، جایگاه ممتازی دارد و از مهمترین مباحث قرآنی می باشد، در اهمیت و جایگاه اخلاق و مسائل مربوط به آن، همین بس که تزکیه و تربیت انسان از اهداف مهم بعثت رسولان عظیم الهى در طول تاریخ زندگى بشر بوده است؛ چنان چه پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) هدف از بعثت خود را تکمیل مکارم اخلاق معرفى فرمود. قرآن کریم در آیاتى چند به این هدف مهم تصریح فرموده است: » هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الأُمِّیّینَ رَسولًا مِنهُم یَتلو عَلَیهِم آیاتِهِ وَیُزَکّیهِم وَیُعَلِّمُهُمُ الکِتابَ وَالحِکمَةَ وَإِن کانوا مِن قَبلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ«. پیامهای اخلاقی قرآن همه جوانان مسلمان، به پیش برد اهداف تربیتی کمک می کند، که ما در این پژوهش به معرفی بخشی از این پیامها پرداخته‌ایم: پیشینه اخلاق، تعریف، جایگاه اخلاق در قرآن و احادیث، پیام‌های اخلاقی قرآن برای جوانان مسلمان.

فقهای امامیه به پیروی از اهل بیت علیهم السلام همگی معتقدند که «اذان» به تشریع خداوند و با نزول وحی بر رسول الله(9) شروع شده است. در فقره «اشهد انّ علیاً ولیُ الله» در مذهب امامیه دو نظر ابراز شده است: عده ای آن را جزء مستحب می دانند، یعنی مانند قنوت که جزئی از نماز بوده و مستحب است. عده ای نیز آن را مستحب می دانند؛ اما بدون قصد جزئیت، یعنی مستحبی است که جزو اجزای اذان نیست. از مجموع روایات استفاده می شود که شهادت و اقرار به یگانگی خدا و رسالت رسول خدا و ولایت و امامت امیر المؤمنین (7) از یکدیگر جدا نیستند و بین آنها تلازم وجود دارد. علت اینکه فقهای شیعه گفتن شهادت ثالثه، بدون قصد جزئیت را جایز می شمارند، آن است که روایاتی به نحو مطلق می گویند: «هر گاه شهادت به توحید و رسالت دادید، شهادت به ولایت علی بن ابیطالب (7) هم بدهید»، این روایات چون مطلق است، پس شامل اذان هم می شود، چه در اذان و اقامه و چه در غیر اذان و اقامه.

تحقیق و بررسی در مورد «عدالت اجتماعی» حایز اهمیّت بسیار است، چون از راه شناخت »عدالت» ماهیت دین اسلام روشن می شود. «عدالت به معنای قرار دادن اشیا در جایگاه بایسته آنها است» و می توان دین اسلام را به همین تعریف بیان کرد، چون دین اسلام به هدف برقراری عدالت به وجود آمده‌است. خداوند متعال می‌فرماید: «لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط » بلکه میتوانیم جلوتر برویم و اقرار کنیم که عدالت، هدف آفرینش است: «بالعدل قامت السماوات و الارض». عدالت تنها راه ایجاد نظم و حل مشکلات جامعه هست به این سبب است، می‌بینیم که دین اسلام به آن خیلی اهمیّت می دهد و در همه اقدامات، عدالت مشروط شده است. «عدالت»، یکی از اصول دین اسلام است، یکی از شروط امامت و رهبری سیاسی امت است و عدالت مهمترین شرط مرجعیت دینی است. عدالت به دو قسم: عدالت فردی و اجتماعی تقسیم شده‌است. در این بحث به تبیین هرکدام از آنها پرداخت می شود و نظریات موجود را بررسی می‌کند، در ادامه با راه اسلام برای ایجاد عدالت در جامعه و روش مبارزه با اقداماتی که ضد عدالتند آشنا خواهیم شد.

بحث اصالت وجود و ماهیت، از زمان مطرح شدن آن توسط میر داماد (ره) و ملا صدرا (ره)، همواره محل نزاع صاحبان اندیشه بوده است، به تبع این نزاع‌ها با گذشت زمان تفسیر‌های مختلف و مباحث جدیدی از اصالت وجود و ماهیت شکل گرفته است. اگر منظور از اصالت عینیت و سنخیت باشد، آیا می توان هم وجود و هم ماهیت را اصیل دانست(؟) و اینکه آیا وجود و ماهیت در مصادیق با هم متحدند(؟) آیا ماهیت خودش از سنخ وجود است، یا این که سنخاً به حسب تقرر ماهویش با وجود متفاوت است(؟). در این گفتار سعی شده است، تا به این پرسش ها پاسخ داده شود و به بررسی دو تفسیر ذیل از اصالت وجود و اعتباریت ماهیت پرداخته شود. 1. «الموجود موجود بالذات و الماهیه موجوده بالعرض»، ماهیت نه مصداق خارجی دارد و نه واقعیت خارجی؛ این همان تفسیری است که بیشتر از فرمایشات علامه طباطبایی و بعضی از شاگردان این بزرگوار مطرح می شود. 2. «الموجود موجود بالذات و الماهیه الموجوده موجوده بالذات»، ماهیت هم مصداق خارجی دارد و هم واقعیت خارجی. به ظاهر می توان گفت که این تفاسیر گوناگون شاید به عبارت خود مرحوم آخوند باز‌گردد.

براساس شواهد موجود، اصل جریان تکفیر و مخالفت با «توسل» و «زیارت»، از یادگاری‌های اموی‌هاست. افراد مثل مروان اموی و کارگزار جنایتکار آنان، حجاج ثقفی، از پیشگامان این تفکراند؛ امّا با ظهور ابن‌تیمیه، این جریان جان تازه‌ای گرفت، تا آنجا که برخلاف سیرۀ هفتصد سالۀ مسلمین، هرگونه سفر برای زیارت قبرمطهر پیامبر اکرم (ص) را، بدعت و شرک اعلام کرد و با معصیت پنداشتن این سفر، فتوا برقتل زائران صادر نمود. با ابراز این اندیشه‌های بی‌سابقه، توسط ابن‌تیمیه، علمای بیدار اسلام و پاسداران حریم دین، به پا خاستند و اندیشه‌های مسموم وی را، با دلایل متقن و مستحّکم، به چالش و نقد کشیدند. در این قیام همگانی علیه ابن تیمیه، علمای مذهب شافعی، نقش ویژه‌ای دارند. هم اکنون این نوشته، ضمن نگاهی به تاریخ «جریان تکفیر»، «شناخت نامۀ ابن تیمیه»، دیدگاهای عالمان بزرگ و صاحب نام «مذهب شافعی» را پیرامون افکار و اندیشه‌های ابن‌تیمیه، منعکس می‌نماید.