جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

وصیت از سنت‌های مؤکد اسلام است که گاه به اقتضای شرایط حتی شکل وجوب به خود می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین مباحثی که درباره صدر اسلام مورد اختلاف مسلمانان است، وصایت امام علی} می‌باشد. وصایتی که در امت‌های پیشین نیز بوده است. چنین وصیتی درباره اولیای الهی معنایی ویژه می‌یابد که همان خلافت و حکومت بعد از پیامبران می‌باشد. با مراجعه به منابع حدیثی اهل سنت به‌ویژه صحیح بخاری و صحیح مسلم می‌توانیم به درکی اجمالی از وصایت امام علی} برسیم که قاعدتاً بایستی موردقبول اهل سنت هم باشد. بنا به روایاتی که در صحاح سته آمده است، در بدو و ظاهر امر پیامبر, مطلقاً وصیتی ننموده‌اند؛ اما با بررسی دقیق‌تر روایات معتبر صحیحین، وصایت امیرمؤمنان علی} برخلاف ادعای اهل سنت، اثبات می‌شود و بالاتر اینکه تعدادی از صحابه و نزدیکان پیامبر,، به‌عمد تلاش برای منع پیامبر, از وصیت و مخدوش کردن وصایت امام} داشته‌اند.

دو کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم از جایگاه رفیعی در میان اهل سنت برخوردار است؛ اما در آنها متأسفانه روایاتی راجع به پیامبر اکرم, نقل شده که به‌هیچ‌عنوان با قرآن و روایات معتبر فریقین سازگاری ندارد. در این روایات آمده است که آن حضرت تحت تأثیر سِحر و قوه خیال بوده و در بخشی از این روایات پیامبر اکرم, را فراموش‌کار، فحش دهنده، لعنت کننده بر مسلمانان و مؤمنان و همچنین آزاردهنده به آنان معرفی کرده است. این مقاله ضمن طرح این روایات به بررسی و نقد آنها می‌پردازد.

در این مقاله به برخی از روایاتی که در شأن و مناقب امام علی بن ابی طالب} در منابع معتبر اهل سنّت مانند صحاح ستّه آمده، از جمله: حدیث «یوم الدّار»، حدیث غدیر و حدیث منزلت و ... را مورد بررسی قرار می دهیم. صحاح ستّه عنوان سرآمد کتب حدیثی اهل سنّت است که در نزد آنان پس از قرآن کریم، مهم ترین منابع دینی آنان به شمار می آید. دو عنوان از این کتاب ها، صحیح و بقیه عنوان سُنن است؛ اما به همة آنها تسامحاً صحاح می گویند. هر چند در برخی موارد از کتاب های دیگر اهل سنّت نیز استفاده شده است. اگرچه در این کتاب ها تمام فضایل حضرت علی} آورده نشده است، ولی در مواردی که اشاره دارد، آن چنان فضایل حضرت می درخشد که گویا دریایی از فضایل در آن نهفته است و احتیاج به شناگر ماهر دارد که از آن دریا بهرة لازم را ببرد.

سجده بر زمین که مصداق بارز آن سجده بر تربت سیدالشهدا} در نماز است. از سوی اهل سنت مورد اشکال واقع شده و شیعیان برای این عمل در معرض اتهام قرار گرفته‌اند. این شبهه در حالی است که بر اساس منابع معتبر حدیثی و تاریخی شیعه و اهل سنت، پیامبر اسلام, بر زمین سجده می‌کرده و مسلمانان را از سجده کردن بر پارچه و غیر زمین در نماز منع کرده است. هم‌چنین سجده بر خاک و زمین پاک سیره و رفتار عملی صحابه پیامبر, در عصر رسول‌الله, و بعد از رحلت وی, بوده است. این پژوهش درصدد است به این شبهه به‌صورت مبسوط و مستدل پاسخ داده و سیره پیامبر, و صحابه را در مورد سجده بر زمین به اثبات برساند.

تبرک به اشیای با برکت و آثار اولیای الهی، به‌ویژه تبرک جستن به آثار رسول گرامی اسلام, نزد مسلمانان، از امور بدیهی است. در قرآن کریم از مایه خیر و برکت بودن صاحب برکات، زیاد سخن به میان آمده است و در جای‌جای منابع حدیثی شیعه و اهل سنت به این موضوع، حکم و آثار آن پرداخته شده است. تنها فرقه‌ای که تبرک به آثار انبیا و صلحا را قبول ندارند و بدعت می‌شمارند، وهابیان هستند. از آنجایی که عمده‌ترین دلیل واهی آنها احادیث و روایات است، در این گفتار اثبات مشروعیت مسئله تبرک، از منظر منابع روایی اهل سنت و رد مستندات حدیثی وهابیان، مورد بررسی قرار گرفته است

متعه یا ازدواج موقت، همواره در طول تاریخ اسلام، میان شیعه و اهل سنت مورد نزاع و کشمکش بوده است و هرکدام جهت اثبات ادعای خود، دلایلی را مطرح کرده‌اند. آنچه به روشن شدن این مسئله کمک می‌کند، دیدگاه صحیح اصحاب پیامبر, و مسلمانان صدر اسلام است؛ زیرا آنان به دلیل همراهی و معاشرت با رسول خدا، مشروعیت یا عدم آن را به‌خوبی درک کرده‌اند. نوشته را که فراروی خویش دارید، ازدواج موقت از منظر اصحاب رسول‌الله, را مورد بحث و بررسی قرار داده است و در پایان ضمن اثبات و مشروعیت متعه، دلایل مخالفان آن و مدافعان خلیفه دوم را نیز به نقد کشیده است.

ساخت بنا و مسجد بر قبور یکی از مسائلی است که امروزه وهابیت با آن به مخالفت پرداخته و شبهاتی را در این باره وارد کرده است. هرچند تلاش‌های علمی زیادی در این مورد از سوی دانشمندان صورت گرفته؛ اما این پاسخ‌ها به‌طور کامل در بین جامعه جا باز نکرده است. مقاله حاضر با روشی توصیفی و تحلیلی روایات و آیات مربوط به این مسئله را مورد بررسی قرار داده است. آیات بیانگر جواز ساخت بنا و مسجد را بر روی قبور اولیاء الله و علاوه بر آن سیره مسلمین می‌باشد؛ اما روایاتی در صحیحین موجود می‌باشد که با برداشت غلط از آن باعث مخالفت در این مسئله شده، که در این تحقیق به آنها پاسخ گفته شده است.

سنت اسلامی با بعثت پیامبر اسلام, آغاز شده و در نگاه شیعه بعد از رحلت وی, توسط امامان معصوم} ادامه یافته و از قرن دوم به بعد با تدوین و نگارش اندیشوران، بویژه مشایخ ثلاثه، ماندگار شده است. اما در جهان اهل سنت، بعد از یک سده منع تدوین، عالمان به گردآوری سنت روی آورده اند. در قرن سوم برای غربالگری و تفکیک سنت صحیح از سقیم محدثانی قیام کرده اند که در رأس آنان دو محدث نامدار محمدبن اسماعیل بخاری و مسلم بن حجاج نیشابوری صاحبان دو اثر جامع «صحیحین» قرار دارند. در این تحقیق به جایگاه این دو اثر نزد مسلمانان پرداخته شده است.