جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ابوعلی فضل‌بن حسن طبرسی (468-548) از مفسران و متکلمان بزرگ امامیه در قرن ششم است. تفسیر گرانسنگ و جامع وی مشهور به "مجمع البیان فی تفسیر القرآن" ـ با الهام و استفاده از تفسیر شیخ طوسی ـ با نظم و ترتیبی ستودنی، از تفاسیر کارآمد و ماندگار شیعه است. بحث‌های حجیت، قراءات معانی واژه‌ها و اصطلاحات، نکات نحوی و اعراب کلمات و جملات، بیان علل و اسباب نزول و تفسیر و تأویل آیات سبب شده است همواره به عنوان یک مرجع تفسیری مورد استفادة مفسران قرار گیرد. این مقاله با نگاهی گذرا به زندگی و آثار علمی طبرسی به روش‌شناسی تفسیر او پرداخته، آراء و اقوال علمای شیعه را دربارة اهمیت آن به رشتة تحریر درآورده است.

تحولات سدة اخیر در غرب سبب شده است پژوهش‌های فلسفی وارد مرحلة جدیدی شده، گرایش‌های گوناگون فلسفی سربرآوَرَد. از جمله این شاخه‌ها، معرفت‌شناسی است که به سه حوزة علمی، عرفانی و دینی تقسیم می‌شود. تجربه‌گرایی دینی که از مباحث مهم معرفت‌شناسی است. در قرن نوزدهم توسط "شلایر ماخر" پایه‌گذاری شد و پس از وی توسط شاگردان او و دانشمندان دیگر رشد و گسترش یافت. نویسنده به عوامل و ریشه‌های پیدایش تجربه‌گرایی دینی پرداخته، پنج عامل عمده ـ مکتب رمانتیک، نقادی کتاب مقدس، مکتب نقدی کانت، تعارض علم و دین و مخالفت با الهیات طبیعی ـ در ظهور اندیشة تجربة دینی را مورد بررسی قرار داده است. مقالة حاضر، حاصر گفتارهای استاد محمدتقی فعالی پیرامون "تجربه‌گرایی دینی" است.

برخلاف نظر امامیه، اغلب محدثان اهل سنت معتقدند که تمامی صحابه پیامبر اکرم(ص) عادل‌اند. بنابراین تمام روایات منقول از پیامبر اکرم(ص) توسط صحابه صحیح است. در این مقاله، با استناد به آیات گوناگون قرآن، روایات منقول و مضبوط در جوامع حدیثی اهل سنت و نظرات ائمه معروف اهل سنت، نظریه مذکور رد شده است.

چکیده: آموزش، پایة اصلی تعلیم و تربیت است و شفاف‌سازی اهداف آموزشی، نقش موثری در رشد و گسترش فرهنگ آموزش در همة حوزه‌ها دارد. در این مقاله اهداف تربیتی در سه حیطة شناختی، عاطفی و روانی ـ حرکتی آمده است. سپس آموختنی‌های حیطة شناختی در شش سطح مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده در پی آن است که چهرة مناسبی از آموزش به ویژه آموزش خلاق به خواننده ارائه دهد و در پایان نتیجه می‌گیرد که "فرق است بین یاددادن و یادگرفتن".

شناخت چیستی و ساختار خانواده و مشکلات فراوان آن در جوامع از مهم‌ترین مباحث مورد بررسی پژوهشگران اجتماعی و کارشناسان جامعه‌شناس است، و باتوجه به اینکه نهاد خانواده اصلی‌ترین و در عین حال تأثیرگذارترین نهاد اجتماعی در اکثر جوامع بشری است دقت در مطالعه و تحقیق در این فرایند مهم ما را به هدف ـ خانواده متعالی و ایده‌آل ـ می‌رساند. از آنجا که تأثیر دنیای امروز بر خانواده و در نتیجه بر تک تک افراد بشر، شناخت رمز و رازها، پیچیدگی‌ها و چالش‌های خانواده را امری بدیهی نشان می‌دهد، چگونگی شکل‌گیری نهاد خانواده، آسیب‌های اجتماعی و مصائب خانواده در گذر زمان، آینده‌نگری درباره نهاد خانواده و ... از اهم مطالبی است که ذهن هر پرسش‌گری را به خود معطوف می‌کند، این نوشتار درپی آن است که علاوه بر بررسی نهاد خانواده در طول گذر زمان، تأثیر پیدایش مدرنیسم بر خانواده و چالش‌های موجود در نهاد خانواده را در عصر مدرنیته و انقلاب صنعتی مورد ارزیابی دقیق قرار دهد و در پایان نیز اشاره‌ای دارد به موقعیت و مشکلات نهاد خانواده در عصر ارتباطات و انقلاب الکترونیک.

بررسی و پالایش نظرات اندیشمندان اسلامی پیرامون جایگاه زن در اسلام به ویژه دربرابر موج روزافزون نهضت‌های فمنیستی در جهان معاصر از اهمیتی دوچندان برخوردار است. نویسنده برپایة این مطلب که "هم عقل بشری و هم دین اسلام در برخی امور برابری بین زن و مرد را تأیید نمی‌کنند"، به بحث پیرامون قضاوت زن از نگاه فقهای اسلام ـ به ویژه شیعه ـ پرداخته است. نظریات یگانة دانشمندان مسلمان را در این خصوص بیان کرده، اعتقاد دارد که شرط ذکوریت تحت تأثیر نظریات دیگران وارد مباحث فقه شیعه شده است. نگارنده از سویی بر اجماع علمای شیعه در این باب نیز خدشه وارد کرده است. در آخر نتیجه می‌گیرد که دلایل فقها در مورد منع قضاوت زن از پایة استواری برخوردار نیست.