جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

صحیفه سجادیه از مهم‌ترین میراث مکتب اهل بیت(ع) است. امام سجاد(ع) با استفاده از تعابیرکنایی و ظرفیت آن، مباحث کلامی از جمله صفات خداوند را در دعاهای این صحیفه ارجمند عرضه نموده‌اند. این مقاله تأثیر مفاهیم کنایی در تبیین صفات خداوند در صحیفه سجادیه را می کاود و نشان دهد که کدام یک از اغراض آن کاربرد بیشتری دارند. داده‌ها برای دستیابی به لایه‌های درونی و عمیق مفاهیم، با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند. یافته های تحقیق نشان می دهد که استفاده از مفهوم کنایه در صحیفه سجادیه سبب مجسم نمودن مفاهیم انتراعی صفات، ایجاد تکاپوی ذهنی برای درک حقیقت و سهولت دستیابی مخاطبان به لایه های زیرین معنا می گردد و از مجموع 123 کنایه در صحیفه سجادیه، 12 مورد آن درباره صفات ثبوتیه ذاتی و فعلی و خبری خداوند است.

کلام اهل بیت عصمت و طهارت به عنوان عالمان و معلّمان قرآن و عِدل آن، برترین و مُتقن ترین راهنمای بشر در مسیر سعادت است، لکن انسان در این مسیر اصیل، ناگزیر از بهره‌مندی و به کارگیری رهنمودهای الهی انبیاء، اوصیاء و معصومین بوده، با استعانت از آن دستورالعمل‌های راهگشا، طیّ طریق بندگی نموده، به مراتب والای انسانی و اخلاقی نائل می‌گردد.از آن میان، ادعیه ماثور از ائمه هدی از جمله دعاهای منسوب به امام سجّاد(ع) در صحیفه سجّادیه، از جایگاهی ویژه در این منظومه تعالی بخش برخوردار بوده، تامّل و تدقیق در آن، مستمسکی مطمئن و حبل‌ُالمتینی موثّق در این مسیر است؛ لذا جهت کشف رهنمودهای الهی آن امام همام در ادعیه مذکور در باب "روابط چهارگانه انسانی"(رابطه انسان با خدا، خود، خلق و خلقت)، به بررسی کمّی و کیفی آنها با روش تحقیقی "تحلیل محتوای کمّی و کیفی" به عنوان یکی از بهترین شیوه های متن پژوهی و مطالعات میان‌رشته‌ای پرداخته و پس از احصاء آمارها و دسته‌بندی یافته‌ها و داده‌ها، به تحلیل محتوایی آن کلمات روح‌بخش رسیده، با تبیین ارتباطات مذکور، به میزان ارج و اهمّیت هر یک از آن عوامل اصیل و اثرگذار در کمال و تعالی انسانی و نسخه‌ای کارآ و کامل در تعیین سرنوشت ابدی نوع بشر دست یافته‌ایم.