جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در روزگار حاضر که فلسفۀ اسلامی در سودای حضور در عرصۀ جهانی است، اگر خواستار آن باشد تا به آینده بیندیشد و به قصد تحول در علوم انسانی بنگرد، لازم است پیش از پرداختن به مسائل روزگار حاضر، به نفس معاصرت بیندیشد. دکتر طالب زاده می گوید که گفت وگوی فیلسوفان اسلامی با هگل آزمون معاصرت فلسفه اسلامی است.

در اين پايان نامه مطالب و سوالاتي همچون آيا امكان تبديل مفاهيم مابعدالطبيعي به مفاهيم علمي وجود دارد؟ ؛ در صورت امكان ، ضرورت و فايدة بكارگيري چنين مفاهيمي چيست؟ ؛ جايگاه و نحوة تأثيرِ مبادي مابعدالطبيعي در نظريه هاي علمي و رياضيات ؛ مبادي مابعدالطبيعي بسط كيهان متناهي به جهان نامتناهي؛ مبادي مابعدالطبيعي نظرية مجموعه ها و نظرية اعداد ترامتناهي مورد بررسي و پاسخ قرار گرفته است.

در پیشگفتار کتاب «گفتگویی میان هگل و فیلسوفان اسلامی»، اثر تازه دکتر سیدحمید طالب زاده آمده: این نوشته می‌کوشد تا باب تازه‌ای برای گفت‌وگو میان فیلسوفان اسلامی و هگل فیلسوف شهیر عصر جدید بگشاید. گفت‌وگو میان هگل و فیلسوفان اسلامی چه اهمیت و مزیتی دارد؟ 1. هگل فیلسوف مابعدالطبیعه است، وی مابعدالطبیعه را که از زمان افلاطون آغاز شد و تا قرن نوزدهم تداوم یافت به کامل‌ترین صورت آن عرضه داشته است. 2. هگل فیلسوفی است که معاصرت را می‌توان در اندیشه او بازشناخت. فیلسوفی که مدرنیته را به خودآگاهی رسانید. تا جایی که همه تحولات بعدی جامعه مدرن در ارتباط با این خودآگاهی رقم خورده است. 3. بیان فلسفی هگل مدرسی و استدلالی است. وی مابعدالطبیعه را به شیوه فیلسوفان بزرگ غرب همچون ارسطو و کانت عرضه داشته است و از این لحاظ با سهولت بیش‌تری می‌توان با وی گفت‌وگو کرد. 4. هگل فلسفه را صورت نهایی و عقلانی دین می‌داند و فلسفه‌ای را که با دین مقابله کند فلسفه نمی‌خواند. 5. اندیشه هگل از آبشخور عرفان مسیحی سیراب شده است. وی با مایستر اکهارت و یاکوب بومه، عارفان مسیحی آشنایی عمیق داشته و فلسفه را با عرفان یگانه می‌داند. 6. هگل امروز نیز به واسطه تحقیقات ژرف مارتین هیدگر و سپس به واسطه تعلق خاطر جامعه‌شناسان فرانسوی به هگل که بیش از همه از درس‌گفتارهای الکساندر کوژو سرچشمه می‌گیرد، محل توجه فراوان است تا جایی که پژوهندگان اندیشه هگل در آمریکا، کانادا، استرالیا و حتی در حوزه بریتانیا بر یکدیگر سبقت می‌جویند. و این گواه اهمیت فراوان هگل در تفکر فلسفی روزگار حاضر است. بنابراین، گفت‌وگوی فیلسوفان اسلامی با هگل به معنای درست کلمه آزمون معاصرت فلسفه اسلامی و مواجهه با اندیشه غربی است که هگل نماینده تام‌الاختیار آن است. این نوشته درصدد تطبیق میان آراء هگل و فیلسوفان اسلامی نیست. در این نوشته رأی هیچ فیلسوفی بر دیگری تحمیل نمی‌شود. بنای این نوشته تفسیر آراء هگل برحسب آراء فیلسوفان اسلامی نیست. همچنین مقصود از این نوشته نقد آراء فیلسوفان اسلامی در سایه اندیشه هگل نیست. این نوشته‌ای در میان است. می‌کوشد تا به معاصرت بیندیشد و راهی برای تفکر جستجو کند. این راه البته بدون استمداد از اندیشمندان بزرگ میسر نیست. کتاب «گفتگویی میان هگل و فیلسوفان اسلامی؛ صیرورت، دیالکتیک و ایده آلیسم» اثر دکتر سیدحمید طالب‌زاده در 270 صفحه به قیمت 20 هزار تومان به همت انتشارات هرمس منتشر شد.

آیا علم یکسره رها از ارزش‌ها است؟ در این رساله تلاش ما بر این بوده است که به موازات و بر اساس تغییر نگرش‌مان به علم، پاسخی منفی به این پرسش ارائه کنیم. برای این منظور، بحث خود را با پاسخ مثبت پوزیتیویسم منطقی به این پرسش شروع کرده و در طول مسیر به پاسخ منفی نزدیک شده‌ایم. پاسخ مثبت مذکور با نگریستن به علم به دیده مجموعه‌ای از گزاره‌ها، دستکم بر دو پیش‌فرض و مبنای فلسفی استوار است. یکی «دوگانگی واقعیت و ارزش» و دیگری نگاه انباشتی و پیوسته به تاریخ علم. بنابراین مسیر پاسخ رساله به پرسش مذکور از نقادی این دو گذشته است. سپس تلاش شده است تا از ایده «علم مثابه مجموعه‌ای از گزاره‌ها» فراتر رفته و در آن به دیده گونه‌ای رخداد انسانی نگریسته شود. این چرخش نگرش، زمینه فلسفی لازم را برای تأکید بر گران‌باری علم از ارزش‌ها و تدقیق معنای آن فراهم ساخت. واژگان کلیدی: رهایی ارزشی علم، دوگانگی واقعیت و ارزش، تحویل‌گرایی،ارزش‌های معرفتی، ارزش‌های غیرمعرفتی.

آرتور شوپنهاور فیلسوف همدردی است و اخلاق وی اخلاق همدردی است. او دلالتی اخلاقی و متافیزیکی به همدردی می دهد که در سنت فلسفی غرب نظیر ندارد. توصیف وی از اخلاق از متافیزیک و بدبینی او نشأت می گیرد. او بر این عقیده است که همدردی منشأ همه افعالی است که دارای ارزش اخلاقی هستند، هر عشقی همدردی است و همدردی ویژگی برجسته افرادی است که از سرشت اخلاقی خوب برخوردارند. وی بر طرقی تأکید می کند که این احساس رؤوفانه، با کنارگذاشتن موضع طبیعی خودخواهی، با توجه خاص به سعادت خود فرد، با برانگیختن انسانها به اینکه توجهی مشابه به سعادت دیگران داشته باشند، روابط بین افراد را تغییر می دهد. شوپنهاور در آثار خود بر مبنای متافیزیک اراده خود به تحلیل همدردی می پردازد و با این ادعا که «از همان منبعی که هر خوبی، عاطفه، فضیلت و شرافت سرشتی نشأت می گیرد، نهایتاً انکار خواست یا اراده‌ی زندگی نیز نشأت می گیرد»، آن را با نظریه اش در باب انکار اراده‌ی زندگی پیوند می دهد. اما از نظر شوپنهاور این امر چگونه می تواند رخ بدهد؟ به عبارت دیگر، چگونه فیلسوف اراده ای که مدعی بود که خودخواهی موضع طبیعی در همه افراد انسان است، فضیلت اخلاقی مبنایی را در همدردی می یابد؟ و چگونه در تفکر فلسفی وی می توان اخلاق و متافیزیک را چنان به هم پیوند زد که اخلاق به اصطلاح متافیزیکی وی بتواند راهی برای رستگاری ابدی از سرشت شریرانه اراده باشد؟ در رساله حاضر به این پرسش ها و پرسشهای دیگری از این دست پاسخ داده خواهد شد.

فاقد چکیده