جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
علمی سولا, محمدکاظم ( دانشیار گروه فلسفه، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 93
تاثیر و تاثر فلسفه و اساطیر یونان
نویسنده:
پدیدآور: حامد تشکر ؛ استاد راهنما: محمدکاظم علمی سولا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
اهمیت نقشی که اسطوره در تاریخ فلسفه بر اندیشه‌ی عموم متفکران داشته است بر کسی پوشیده نیست. از سوی دیگر فلسفه نیز به‌نوبه‌ی خود تأثیر قابل توجهی بر اسطوره داشته است. پژوهش در این تأثیر و تأثری که میان فلسفه و اسطوره در سیر تحول فلسفه و نیز در تطوّر تفاسیر اساطیر وجود داشته است، می‌تواند در فهم هر دو سوی این تأثیر و تأثر راه‌گشا باشد. پایان‌نامه‌ی حاضر، در راستای تبیین این تعامل میان اسطوره و فلسفه به کندو‌کاو این رابطه‌ی متقابل پرداخته و به‌ویژه بر سویه‌ی تأثیر فلسفه بر اسطوره که کمتر مورد تحقیق پژوهشگران قرار گرفته است، تأکید می‌ورزد که بحثی بدیع در این زمینه می‌باشد؛ و بر این باور است که فلسفه به دو گونه این مهم را محقق کرده است: گاهی با خلق اسطوره‌هایی نوین همچون برخی اساطیری که افلاطون آفریده است و گاهی با تفسیر همان اساطیر کهن یونانی به‌نحوی که با معنای آغازین آن‌ها تمایزی آشکار داشته و موجب تعمیق معنای اولیه‌ی آن‌ها شده است.
مشخصات اثر
جایگاه جبر و اختیار در تناسخ چهار دین بزرگ هند (هندویییزم، جینیزم، بودیزم، سیکیزم)
نویسنده:
پدیدآور: سمیه فاروقی ؛ استاد راهنما: محبعلی آبسالان ؛ استاد مشاور: محمدکاظم علمی سولا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
مرگ و جاودانگی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین دغدغه‌های بشر محسوب می‌شود، که همواره مطمح نظر انسان بوده و توجه فیلسوفان و اندیشمندان را در طول تاریخ به خود معطوف ساخته است و در این میان مباحث مربوط به چگونگی بقا و جاودانگی و سرنوشت انسان پس از مرگ در تناسخ که ارتباط وثیقی با مباحث کارما، جبر و اختیار و سرنوشت دارد همواره مورد بحث قرار گرفته است و نظریه‌ها و دیدگاه‌های متنوع و متفاوتی در ارتباط با آن ابراز شده است. در این پژوهش به بررسی مسئله جبر و اختیار در تناسخ چهار دین هندوییزم، جینیزم، بودیزم و سیکیزم به صورت تطبیقی و تحلیلی پرداخته‌ایم. تناسخ از مهم‌ترین عقاید ادیان هند است که نوع نگرش به آن زندگی پیروان این ادیان را تحت تأثیر قرار داده است. از این جهت که آن‌ها تا چه اندازه می‌توانند آینده خود را رقم بزنند و در آینده خود سهیم باشند مربوط به مسئله جبر واختیار می‌شود. با توجه به این‌که تناسخ نتیجه طبیعی کارما یا اعمال گذشته است. انسان‌ها می‌توانند با اختیار خود سرنوشت خود را تا حدودی تغییر دهند. با مراجعه به کتب مقدس این چهار دین به نظر می‌رسد که این ادیان هم به جبر و هم به اختیار معتقدند. در هندوییزم به دلیل اعتقاد به نظام کاست و اعتقاد به خدایان متعدد (وجود باید ونبایدها) اختیار کمتر نمود پیدا می‌کند اما در سه دین جینیزم، بودیزم و سیکیزم که به نظام کاست عقیده ندارند اختیار بیشتر است. همچنین انتقال روح در تناسخ به پیکر حیوانی و نباتی است که این پیکر نباتی و یا حیوانی به عنوان جزای عمل است در این پیکر اختیاری نیست. به نظر می‌رسد در این چهار دین جبر بیشتر از اختیار مشهود است.
مشخصات اثر
بررسی نظریه‌ی قصدی گرایی از منظر هرمنوتیک و اصول فقه
نویسنده:
پدیدآور: علیرضا عابدی سرآسیا ؛ استاد راهنما: محمدصادق علمی ؛ استاد مشاور: محمدکاظم علمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
کشف نیّت مولّف یا «قصدی‌گرایی» به همان میزان که از مهم‌ترین و پرسابقه‌ترین اهداف فهم است، پر مناقشه‌ترین و بحث انگیزترین نیز می‌باشد. اشکالات و ادلّه‌ای که علیه آن مطرح گشته بسیاری از نظریه‌پردازان را قانع کرده است تا قصدی‌گرایی را هدفی غیرممکن یا نامطلوب تلقّی کنند.در این نوشتار، که یک پژوهش توصیفی- انتقادی و با ابزار گردآوری اطّلاعات اَسنادی و کتابخانه‌ای است، با بررسی مبانی اثرگذار بر مسأله‌ی اهداف فهم، زمینه‌ی مناسبی برای پذیرش «تکثّر معنایی متن» و نظریه‌ی «شمول‌گرایی معنایی» از یک سو، و نیز طرح نظریه‌ی مورد قبول در اهداف فهم، یعنی: «قصدی‌گرایی شمولی» فراهم گشته است.از طرفی با مشخّص کردن اقسام قصد، انواع مختلف قصدی‌گرایی از یکدیگر متمایز گشته و تصویری از قصدی‌گرایی اصولیان نیز ارائه گردیده است. در ادامه برخی از مهم‌ترین اهداف قابل تلفیق با قصدی‌گرایی مورد اشاره قرار گرفته؛ دلایل و شواهد علیه قصدی‌گرایی، احصا و بررسی شده؛ تصوّرات نادرستی که در مورد آن وجود دارد، مشخّص و ابطال گشته؛ نظریه‌ی درست و مورد قبول در این زمینه مستدلاً بیان گردیده؛ و نهایتاً ویژگی‌ها و اقتضائات خاص متون شرعی در رابطه با اهداف فهم مورد توجّه قرار گرفته است.
مشخصات اثر
تأویل روان‌شناسانۀ اندیشۀ ملاصدرا در مسئلۀ خواب و بررسی مبانی فلسفی آن
نویسنده:
ریحانه شایسته؛ محمد کاظم علمی سولا؛ سید مرتضی حسینی شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
مسألة رویا از جمله مسائل مورد توجه انسان‌ها در اعصار مختلف بوده است و روان‌شناسان نیز تا حد زیادی دربارۀ آن به تحقیق و بررسی پرداخته‌اند؛ با این حال بسیاری از مسائل آن مانند ماهیت و حقیقت رویاهای صادقه در پاره‌ای از ابهام به سر می‌برد. در این میان ملاصدرا در مقام یک فیلسوف و به مثابه یک روان‌شناس، این مساله را تا حدودی در کتب خود مطرح کرده است و این نوشتار پس از استخراج مبانی فلسفی مرتبط به خواب و مسائل روان‌شناسی آن، نشان داده است که با توجه به دستگاه فکری ملاصدرا مبتنـی بر اصالت وجود، تشکیـک وجود، حرکت جوهری، جسمانیـة ­الحدوث و روحانیة ­البقا و به تبع آن دو بعدی بودن انسان و اعتقاد صدرا به اختیار، شالوده‌ای مناسب برای تعریف رویا، انواع رویا و منشأ رویا به وجود می‌آید. البته باید توجه کرد که گرچه برخی از نظرات ملاصدرا به دلیل توجه به بعد مادی (بدنی) انسان و درنظر گرفتن یکی از ابعاد وجودی وی تا حدودی با روان‌شناسی سازگار است، اما به علت فقدان جنبه تجردی در روان‌شناسی معاصر می‌توان نظرات خاص و دقیقی درباره انواع خواب و به خصوص رویاهای صادقه از دیدگاه ملاصدرا استخراج کرد.
صفحات :
از صفحه 87 تا 105
مشخصات اثر
نگاه وجودی ملاصدرا به علم
نویسنده:
محمدکاظم علمی سول,طوبی لعل صاحبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
ملاصدرا با نوع نگاه به هستی مطلق و هستی انسان و نوع نسبت این دو با یکدیگر نگرشی نوین و متفاوت با نظریة فلاسفة ارسطویی- اسلامی در باب علم عرضه می دارد. این پژوهش به نحوة تکوین وجود انسان یا نفس و نسبت آن با معلوم می پردازد و با تکیه بر مبانی ابداعی ملاصدرا در این رابطه، مدعی است که نفس انسانی اگرچه به عنوان مدرک کلیات، در همۀ انسان ها مشترک است و تحت نوع واحد قرار می گیرد، اما به تدریج و با توجه به نحوة عملکرد ذهن و فعالیت آن، از نفوس دیگر متشخص و متمایز می گردد؛ و حتی در هر لحظه ادراکاتش برای خود او هم با لحظه قبل، متفاوت و متمایز است؛ به نحوی که در این تحول، وحدت و ثبات و تشخص نفس محفوظ است.
مشخصات اثر
نوخاستگی نفس و بدن (مغز/ ذهن) از دیدگاه ملاصدرا و مایکل گزنیگا، بنیان‌گذار علوم شناختی
نویسنده:
زهرا رسولی ، محمد کاظم علمی سولا ، علی غنایی چمن آباد ، علیرضا کهنسال
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
انسان همواره در طول تاریخ زوایای وجودی خود را از ابعاد و طرق مختلف بررسی و کاوش کرده است. مسئله تعامل نفس و بدن از جمله مسائلی است که با پیشرفت علوم مختلفی چون علوم شناختی از حوزه فلسفه وارد علوم تجربی شده است. ملاصدرا این موضوع را به صورت ابتکاری با طرح مسئله حدوث جسمانی نفس بر مبنای اصول تشکیک وجود و حرکت جوهری پاسخ داده است. مایکل گزنیگا نیز به عنوان متخصص علوم اعصاب‌شناختی (Cognitive neuroscience) در صدد است با مطالعه مغز و ساختار آن در قالب دیدگاه نوخاسته‌گرایی به سؤال چگونگی تعامل مغز/ ذهن پاسخ دهد. در این نوشتار ابتدا دیدگاه نوخاسته‌گرایی بیان شده سپس سعی شده خوانشی از دیدگاه ملاصدرا در قالب نظریه نوخاسته‌گرایی ارائه شود و با دیدگاه نوخاسته‌گرایانه گزنیگا مقایسه گردد و در نهایت پس از مقایسه و تحلیل به ارزیابی دیدگاه آنان می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 53 تا 82
مشخصات اثر
محوریت نظام نمادشناسی افلاطون در بازخوانی هستی‌شناختیِ ارتباط موجودات با خدا
نویسنده:
زهرا محمدی محمدیه ، محمدکاظم علمی سولا،علیرضا کهنسال
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
افلاطون واژۀ نماد را به صورت آشکار در مباحث فلسفی خود به‌کار نبرده است، اما با تدقیق در آثار وی بر اساس اصل حکایت‌گری نماد از امر نمادینه‌شده و نوع نگاه وی به هنر و اثر معرفتی آن، می‌توان به معنای نماد در تفکر فلسفی وی پی برد. اهمیت نظریۀ ایده که مرکز ثقل نظریه‌های هستی‌شناسی افلاطون است، در مفهوم‌شناسی نماد نقش محوری ایفا می‌کند، به‌طوری که رابطۀ نماد و امر نمادینه‌شده بر پایۀ رابطۀ سایه یا تصویر با اصل و بهره‌مندی سایه از اصل استوار است. تدقیق در معنای بهره‌مندی نیز معنای ظهور را دربر دارد که اساس ارتباط نماد و امر نمادینه‌شده محسوب می‌شود. بنابراین تحلیل معنای نماد در مستندات افلاطون مؤید این مطلب است که در مراتب جهان هستی نیز روابط نمادین حکمفرما هستند؛ چنانکه محسوسات نماد ایده‌ها و ایده‌ها نماد اصل خیر (خدای نظام فلسفی افلاطون) هستند. این پژوهش با ابتنای بر روش تحلیلی - توصیفی و واکاوی آثار افلاطون، جایگاه خدا در هستی و نوع روابط موجودات با او را، با محوریت نظام نمادین تبیین می‌کند و آشکار می‌شود که خدا اصل وحدتی است که هیچ‌گاه نماد چیزی قرار نمی‌گیرد و شناخت و توصیف ذات او، صرفاً از طریق شناخت نمادها حاصل خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 91 تا 109
مشخصات اثر
نگاه وجودی ملاصدرا به علم
نویسنده:
محمد کاظم علمی سول , طوبی لعل صاحبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
ملاصدرا با نوع نگاه به هستی مطلق و هستی انسان و نوع نسبت این دو با یکدیگر نگرشی نوین و متفاوت با نظریة فلاسفة ارسطویی- اسلامی در باب علم عرضه می­دارد. این پژوهش به نحوة تکوین وجود انسان یا نفس و نسبت آن با معلوم می­پردازد و با تکیه بر مبانی ابداعی ملاصدرا در این رابطه، مدعی است که نفس انسانی اگرچه به عنوان مدرک کلیات، در همۀ انسان­ها مشترک است و تحت نوع واحد قرار می­گیرد، اما به تدریج و با توجه به نحوة عملکرد ذهن و فعالیت آن، از نفوس دیگر متشخص و متمایز می­گردد؛ و حتی در هر لحظه ادراکاتش برای خود او هم با لحظه قبل، متفاوت و متمایز است؛ به نحوی که در این تحول، وحدت و ثبات و تشخص نفس محفوظ است.
صفحات :
از صفحه 87 تا 100
مشخصات اثر
نگرشی نوین به مسئله‌ی هنر با محوریت نمادشناسی در آراء فلسفی افلاطون و ملاصدرا
نویسنده:
زهرا محمدی محمدیه، محمد کاظم علمی سولا، علیرضا کهنسال
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
افلاطون و ملاصدرا هیچ‌یک واژه نماد را در آراء خود به کار نبرده‌اند، اما بر اساس اصل حکایتگری و توجه به مبانی فلسفی دو فیلسوف می‌توان جایگاه نماد را در اندیشه‌ی آن دو تحلیل کرد. با ابتنا بر اهمیت نظریه‌ی ایده و کیفیت محاکات مورد نظر افلاطون، چنین برداشت می‌گردد در اندیشه‌ی وی نماد امری است که به نحو تشابهی خاص برمبنای رابطه‌ی «بهره‌مندی»، نشانگر ایده می‌باشد. در اندیشه‌ی ملاصدرا نیز با تأمل در کیفیت حکایتی که برخاسته از مبانیِ فلسفی وی، یعنی اصالت و تشکیک وجود و نیز نحوه‌ی محاکات در روابط علی است می‌توان نماد را امری دانست که از امر نمادینه‌شده‌ای حکایت‌ می‌کند که علت آن است و نماد به حکم هویت رقیقتی و تشابه ظلیِ حقیقی از آن محاکات دارد. این پژوهش بر آن است تا با اتکاء به روشی تحلیلی ضمن تبیین جایگاه نماد در نگرش دوفیلسوف، هنر را با نگرش نمادشناسی مورد تدقیق قرار دهد. با تحلیل نمادشناسی در اندیشه‌‌ی دو فیلسوف،در عین واگرایی مبانی فکریِ آن دو، نوعی همگرایی در ارتباط با نمادشناسی و بسط آن در حوزه‌ی هنر می‌توان یافت که نوعی تحول از بُعد فلسفی را نسبت به هنر برمی‌تابد و این رویکرد به سنجش و شفافسازی جایگاه هنر در اندیشه‌ی آن‌ها می‌انجامد.
صفحات :
از صفحه 135 تا 160
مشخصات اثر
بررسی مفهوم «من» و آگاهی از دیدگاه حکمت متعالیه و عصب‌شناسی
نویسنده:
زهره سلحشور سفیدسنگی، محمدکاظم علمی سولا، علیرضا کهنسال، علی مقیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
بحث آگاهی و «من» از مهم‌ترین مباحث تاریخ فلسفه است. ملاصدرا مانند سایر فلاسفۀ اسلامی، مفهوم «من» و آگاهی را به نفس نسبت می‌دهد. لکن وی بر خلاف فلاسفۀ پیشین سعی کرد تبیینی یگانه‌انگارانه از رابطۀ نفس و بدن ارائه دهد تا مشکلی را که پیشینیان بر اساس تبیین دوگانه‌انگار از نفس و بدن داشتند، حل کند. از نظر وی، انسان را جوهری در حال حرکت است که از نحوۀ وجود ضعیف‌تری به نام بدن به نحوۀ قوی‌تری از وجود به نام نفس مجرد تبدیل می‌شود. این در حالی است که در علوم اعصاب، آگاهی را به مغز نسبت می‌دهند و معتقدند که «من» نیز از آگاهی به دست می‌آید. اما عصب‌شناسان هنوز توضیح کاملی دربارۀ چگونگی آگاهی ارائه نکرده‌اند. از این رو با استفاده از آسیب‌های مغزی که باعث تغییر و از دست دادن آگاهی می‌شود، نظریۀ خود را توجیه می‌کنند. لکن از آنجا که در حکمت متعالیه، نقش مغز در فرایند آگاهی انکار نشده است، این دلیل برای توجیه مادیت آگاهی کفایت نمی‌کند. طبق دیدگاه حکمت متعالیه، آگاهی را نمی‌توان صرفاً به ماده (مغز) نسبت داد، هرچند که فعل و انفعالات مغز، زمینه‌ساز آگاهی هستند. اما طبق این دیدگاه، آگاهی و «من» امر مجردی است که عامل وحدت‌دهندۀ ادراکات مختلف است و توانایی تجزیه و تحلیل و مقایسۀ این ادراکات را دارد، در حالی که در علوم اعصاب، در مورد چنین عاملی، تبیینی ارائه نشده است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 93