جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سرمایه اجتماعی، دلالت بر مجموعه روابط، شبکه ها، تعامل ها، انجمن ها و موسسه هایی دارد که به واسطه هنجارها و ارزش های مشترک شکل گرفته و موجب گرمی اجتماع انسانی شده و کنش متقابل اجتماعی را تسهیل می کند. برخی از صاحب نظران رسانه های جمعی، از آن به عنوان ابزارهای اشاعه «سرمایه اجتماعی» یاد می کنند. بر این اساس اهداف این مقاله عبارت اند از: بررسی میزان و تاثیر استفاده از تلویزیون و اینترنت بر سرمایه اجتماعی افراد و ابعاد کیفیت (اعتماد و معامله متقابل) و ساختار شبکه (رسمی/ غیر رسمی و اندازه و ظرفیت شبکه). رویکرد نوشتار حاضر، رابطه ای ـ علی با روش پیمایشی در بین 391 شهروند تهرانی است. سنجش متغیر سرمایه اجتماعی با الهام از مدل استون پس از بومی سازی و متغیر مصرف رسانه ای، از طریق میزان ساعت صرف شده برای استفاده از تلویزیون و اینترنت صورت گرفته است. برخی از یافته های بررسی حاضر بر اساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که میزان زمان صرف شده برای تماشای تلویزیون و استفاده از اینترنت، با سرمایه اجتماعی، رابطه مثبت و معنادار دارد که در بررسی علی توسط آزمون رگرسیون، از بین دو متغیر مذکور، بیشترین تاثیر مربوط به میزان زمان صرف شده برای استفاده از اینترنت است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در این تحقیق به موضوع طراحی الگوی بهبود سطح سرمایه اجتماعی شهروندان در عصر جهانی شدن پرداخته شده است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بوده و از حیث روش، کار بر روی ساختارهای کیفی را مد نظر دارد. ابزار اندازه گیری در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می باشد. در این تحقیق با توجه به سوال اصلی، با استفاده از مدل های ریاضی، الگویی جهت اندازه گیری سرمایه اجتماعی طراحی، تدوین و ارائه گردیده است. در مرحله وزن دهی به مدل مفهومی تحقیق برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در خصوص میزان اهمیت هریک از ابعاد، مولفه ها و شاخص ها به استادان رشته های حوزه های مدیریت وعلوم اجتماعی به عنوان خبرگان مراجعه گردیده است. به این منظور 30 پرسشنامه توزیع شده و در مجموع از میان پرسشنامه های عودت داده شده، 10 پرسشنامه به لحاظ استخراج و تجزیه و تحلیل، مناسب تشخیص داده شده است.نگاهی اجمالی به روند تحقیق، بیانگر این مطلب می باشد که مدل طراحی شده الگوریتمی مناسب را جهت بهبود سطح سرمایه اجتماعی شهروندان در عصر جهانی شدن ارائه نموده است. شکستن مفهوم سرمایه اجتماعی شهروندان در سطح جهانی به چهار بعد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی و سپس تقسیم هریک از ابعاد به مولفه های مورد نظر و نهایتا تعیین شاخص های هریک از مولفه ها منجر به ایجاد مدلی گردید که از طریق آن هدف فوق حاصل گردیده است.

«خودمراقبتی»، یکی از ابعاد مهم سبک زندگی سلامت محور است افرادی که دارای درجه بالایی از خود مراقبتی هستند، برای سلامت خود ارزش قائل شده، سعی می کنند کمتر بیمار شوند و درصورت بیماری، تلاش می کنند هرچه زودتر سلامتی خود را بازیابند. در مقاﻟه حاضر، ارتباط بین بعضی از عوامل اجتماعی و بعد خودمراقبتی مورد بحث قرار گرفته و برای تبیین مسئله، از نظریه های جامعه شناسی استفاده شده است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار اندازه گیری، پرسش ناﻣه بسته است. جاﻣﻌه آماری پژوهش حاضر، تمامی شهروندان بالای 15 سال شهر تبریز به تعدد 1106731 نفر (براساس آمار سال 1385) هستند که از این تعداد، 752 نفر براساس فرمول کوکران و به شیوﺓ نمونه گیری خوشه ای گزینش شده اند. همچنین داده های گردآوری شده از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته های تحقیق حاضر حاکی از آن است که خودمراقبتی شهروندان برحسب وضعیت تاهل و ﻃﺒﻘه اجتماعی آن ها متفاوت است و با متغیرهایی نظیر سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، شاخص حجم بدن، جذابیت بدنی، ارزش سلامتی، احساس بی قدرتی و مدیریت بدن، راﺑﻄه معناداری دارد. همچنین براساس یافته ها، متغیرهای مانده در مدل رگرسیونی (سرمایه اجتماعی، احساس بی قدرتی، شاخص حجم بدن، ارزش سلامت و جذابیت بدنی) توانسته اند 25 درصد از تغییرات مربوط به متغیر خودمراقبتی را تبیین کنند. سایر آثار، مرتبط با متغیرهای دیگری است که دراین تحقیق به آن ها پرداخت نشده است.

امروزه مقوله کیفیت زندگی به شکل وسیعی با مفهوم رفاه، روابط اجتماعی، اعتماد و مشارکت اجتماعی ارتباط پیدا کرده است که می تواند بسترساز تقویت سرمایه اجتماعی شود. برای بررسی این رابطه به تحلیل ثانویه داده های موجود درباره زندگی مطلوب در شهر تهران پرداخته شده که از سوی جهاد دانشگاهی ( مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران-ایسپا ) و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمان ایران با حجم نمونه 20670 نفر در مناطق مختلف شهر تهران به روش پیمایش انجام شده است. در تحقیق حاضر 59 درصد پاسخ گویان دارای کیفیت زندگی متوسط بودند که بیش ترین امتیاز را درباره سرمایه اجتماعی و ابعاد آن یعنی اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی به خود اختصاص داده اند و میزان این سه متغیر در انواع کیفیت زندگی متفاوت و معنادار است. نتیجه تحقیق پس از تجزیه و تحلیل یافته ها از راه محاسبه ضرایب تحلیل مسیر حاکی از این است که از مجموعه عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی، کیفیت زندگی متوسط با ضریب همبستگی 58%. بیش ترین تاثیر را داشته است. در نتیجه کیفیت زندگی متوسط موجب افزایش همبستگی و شعاع ارتباطی افراد می شود و به دنبال خود برای آنها اعتماد را به همراه می آورد و سرانجام تمامی این عوامل موجب افزایش سرمایه اجتماعی می شوند.

هدف اصلی تحقیق حاضر ارتباط سرمایه فرهنگی با اعتماد به نهادها و سازمان ها بوده است. روش این تحقیق کمی و از تکنیک پیمایش استفاده شده است. حجم نمونه در این پژوهش شامل 384 نفر از جوانان14-29 سال شهر شیراز است که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. ابزار جمع-آوری اطلاعات پرسش نامه و تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزار SPSS انجام شده است. هم چنین برای ارزیابی اعتبار و پایایی پرسش نامه از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است.در بخش آمار استنباطی این تحقیق، از رگرسیون چندمتغیره، استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد دو متغیر میزان تماشای ماهواره و میزان تماشای تلویزیون در تمامی مدل ها وارد معادله شده اند، ولی با این تفاوت که تماشای ماهواره رابطه منفی و تماشای تلویزیون با متغیر وابسته رابطه مثبت داشته اند. هم چنین بعد تاریخی- مذهبی و بعد علمی در بیش تر مدل ها وارد معادله شده اند که هر دو نوع بعد رابطه مثبت با متغیرهای وابسته را نشان می دهند. تحصیلات فرد نیز جزء متغیرهایی است که در بیش تر مدل ها وارد شده است اما دارای رابطه منفی با متغیر وابسته بوده است.

مشارکت کنشی اجتماعی است که عمل کنش گران را برای رسیدن به اهدافشان تسهیل می کند. مشارکت به مفهوم عمومی آن به عنوان عمل گروهی، پیشینه ای به درازای زندگی بشر و سابقه طولانی در حیات اجتماعی و فرهنگی مردم ایران دارد و با مفاهیمی چون تعاون، هم کاری و یاری گری مرتبط است. این مقاله با رویکرد جامعه شناختی به بررسی امثال داستان نامه می پردازد و در آن مشارکت به عنوان یکی از مولفه های سرمایه اجتماعی در داستان نامه بهمنیاری مورد کاوش قرار می گیرد. ضرب المثل ها به عنوان صدای درونی هر ملتی انعکاس دهنده پنهان ترین زوایای زندگی مردم و هم چنین منبع درخوری برای پژوهش های مردم شناسی، جامعه شناسی و روان شناسی به شمار می آیند. تحقیق و پژوهش مشارکت در ضرب المثل ها به عنوان بخشی از فرهنگ عامه می تواند ما را از میزان انعکاس ابعاد مشارکت در جوامع سنتی آگاه کند و هم چنین در تسهیل کنش های هدف مند در جامعه امروز نیز نتایج پرثمری برجای گذارد. بررسی 6016 مثل در کتاب داستان نامه بهمنیاری نشان می دهد که از میان مولفه های سرمایه اجتماعی، مشارکت اجتماعی یکی از پر تراکم ترین زبان زدهای اجتماعی و اخلاقی مردم در جوامع سنتی محسوب می شده است. مشارکت پس از اعتماد دومین مولفه ای است که در داستان نامه تکرار شده است و با شاخص های مشارکت دوسویه (هم یاری)، مشارکت برون سویه (دگریاری)، مشارکت اجباری، مشارکت مبتنی بر تقسیم کار، مشارکت ابزاری و مشارکت مشورتی تقسیم بندی شده است. دستاورد این پژوهش ناظر بر این است که در میان انواع مشارکت، مشارکت برون سویه (دگریاری) بالاترین بسامد را به خود اختصاص داده است.

موضوع کارآفرینی زنان امروزه یکی از موضوعات مهم و قابل توجه در حوزه مطالعات کارآفرینی است. بیش تر مطالعات انجام گرفته در زمینه کارآفرینی زنان متمرکز بر ویژگی های شخصیتی زنان کارآفرین و نیز محدودیت ها، موانع و چالش های پیش روی این زنان بوده است و می توان گفت ساختارهای احاطه شده اجتماعی در این میان، به عنوان عاملی مهم، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا این پژوهش به مطالعه نقش سرمایه اجتماعی در کارآفرینی زنان پرداته است. هدف اصلی این پژوهش عبارت است از بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی و ابعاد آن بر کارآفرینی زنان. برای دستیابی به این هدف، فرضیه اصلی به صورت تاثیر سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی زنان تعریف شد. جامعه آماری این پژوهش 61 نفر از زنان عضو انجمن زنان مدیر کارآفرین است و داده های حاصله با استفاده از نرم افزار آماری Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. هم چنین برای دستیابی به تحلیل، تبیین و ارائه راهکار، حجم نمونه ای متشکل از 10 نفر از زنان کارآفرین انتخاب شد که پاسخ دهندگان و به پرسش هایی در قالب مصاحبه نیمه ساختار یافته پاسخ گفتند.یافته های پژوهش حاکی از آن است که رابطه مثبت و معناداری میان سرمایه اجتماعی و هر سه بعد آن (ساختاری، رابطه ای و شناختی) با کارآفرینی زنان برقرار است و در بررسی این که کدام یک از ابعاد سرمایه اجتماعی بیش ترین تاثیر را بر کارآفرینی زنان دارند، مشخص شد که در میان ابعاد سرمایه اجتماعی، بعد ساختاری دارای بالاترین تاثیر بر کارآفرینی زنان است و پس از آن بعد شناختی قرار دارد و بعد رابطه ای دارای کمترین تاثیر بر کارآفرینی زنان است.

مقاله پژوهشی حاضر به بررسی رابطه میزان سرمایه اجتماعی دانشجویان با نحوه تعریف و برداشت انان از جنبههای اجتماعی هویت خود پرداخته است. تعداد 700 نفر دانشجو به عنوان گروه نمونه از یازده دانشگاه دولتی روزانه شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری مطبق متناسب انتخاب شدند. سرمایه اجتماعی که نوعی تولید اجتماعی قابل مدیریت به شمار میاید، مقوله ای تازه و نسبتا ناشناخته در کنشهای اجتماعی محسوب میشود. در این تحقیق سرمایه اجتماعی یک شاخص ترکیبی است که شامل احساس تعهد، تعلق و اعتماد افراد به نهادها و گروه های اجتماعی و نیز بیانگر سطح علاقه انان به تعاملات اجتماعی (عضویت انان در گروه های اجتماعی) میباشد. نتایج پژوهش حاضر که با دو روش توصیفی و همبستگی انجام شده است، فرضیه اصلی تحقیق را به قرار زیر به اثبات رساند: بین میزان سرمایه اجتماعی دانشجویان و نحوه تعریف انان از جنبههای اجتماعی هویت خود، همبستگی مثبت، و معنادار و نسبتا ضعیفی وجود دارد (با احتمال p=0.000 و (r=0.1919. این یافته نشان میدهد، تقویت و رشد سرمایه اجتماعی دانشجویان به تقویت هویت اجتماعی انان منجر می شود و به دانشجویان در نحوه بروز اشکال مختلف هویت اجتماعی خود مانند؛ هویت خانوادگی، ملی و مذهبی کمک میکند.

در عصر حاضر که تمامی کشورها برای رسیدن به ثبات و ارتقای خود می کوشند، تردیدی نیست که توسعه به عنوان یکی از بنیانهای باثبات، در برنامه ریزی همه کشورها قرار می گیرد و مانند فراگردی جامع با ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم، نهادهای ملی، تسریع رشد اقتصادی، کاهش نابرابری و ریشه کن کردن فقر مطلق بوده و به عنوان راهبرد و مدلی متعالی مطرح می شود، اما اینکه چگونه این فراگرد در یک جامعه به منصه ظهور می رسد، اولین مساله ای است که نیازمند پژوهش و طرح مطالعاتی خاص است و به عنوان دغدغه ای اساسی، نگارندگان این نوشتار را بر ان داشته تا به ان پاسخ علمی دهند.