جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نقد و تحلیل آثار داستانی بهترین راه برای دست یابی به ارزش آن آثار است؛ پژوهش حاضرکه هدف آن شناخت و معرفی یکی از آثار داستانی معاصر یعنی رمان ساربان سرگردان نوشته‌ی سیمین دانشور است, در چهار فصل تدوین شده است. فصل اول شامل مقدمه, بیان مسئله, اهداف, ضرورت تحقیق و سوالات است و با معرفی سیمین دانشور و آثار او به پایان می‌رسد. در فصل دوم نیز به مبانی نظری، پیشینه‌ی تحقیق و روش اجرای آن پرداخته شده است که در قسمت مبانی نظری به تعریفی از ادبیات داستانی، رمان و مهم‌ترین عناصر داستانی پرداخته شده است. فصل سوم نیز قسمت بحث رساله است که شامل سه بخش عناصر داستانی در رمان مورد نظر, نقد فمینیستی رمان و نوع رمان است. بخش اول از این فصل به بررسی عناصر داستانی از جمله موضوع, مضمون, پیرنگ, زاویه‌ی دید, شخصیت و... اختصاص دارد که در نهایت با ارائه‌ی پیام داستان که همان دست یابی به هویت خویشتن است, به پایان می‌رسد. در قسمت نقد فمینیستی رمان, بعد از ارائه‌ی برخی از مولفه‌های این نوع از نقد, از جمله مردسالاری, پدرسالاری, تعدد زوجات, استقلال مالی زنان و... به تحلیل رمان مورد نظر بر اساس این مولفه‌ها پرداخته شده است. اما در بخش پایانی این فصل که مربوط به نوع رمان است, بعد از ارائه‌ی مختصری از تعریف و تاریخچه‌ی پست مدرنیسم,به بررسی این رمان بر اساس تکنیک‌های این نوع ادبی از جمله عدم قطعیت, جریان سیال ذهن, بی نظمی زمانی و ... پرداخته شده است. فصل چهارم نیز شامل نتیجه گیری, پیشنهادها و فهرست منابع است. که در آن نتیجه‌ی حاصل از نقد و تحلیل رمان مورد نظر به صورت خلاصه بیان شده است و در نهایت با ارائه‌ی فهرست منابع به پایان می‌رسد.

با توجه به جنبه‌های واقع گرایانۀ رمان فارسی و هم چنین پیوندی که با تاریخ معاصر دارد، جامعه شناسی رمان فارسی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. رمان فارسی، که از ابتدا در فضا و محیط اجتماعی شکل گرفته است، در دوره‌های مختلف بازگو کنندۀ مسائل، مشکلات و معضلات اجتماعی بوده است. با رشد و توسعۀ رمان فارسی که متأثر از رشد و توسعۀ جامعۀ ایرانی است، شخصیت‌های رمان از فردیت و هویت خاصی برخوردار شده‌اند. این موضوع عاملی شده است که نویسندگان معاصر در جهت تحقق این امر به جای توضیح و توصیف صرفِ مشکلات و مسائل اجتماعی، آن ها را از دریچۀ زندگی شخصیت‌ها نشان دهند و شیوه‌های جدیدی از شخصیت پردازی را در کنار شیوه‌های سابق ارائه کنند. هدف این تحقیق نیز بررسی و تحلیل جامعه شناختی شخصیت در دو رمان سمفونی مردگان و سال بلوا از عباس معروفی است. معروفی توانسته است با درونی کردن مسائل و مشکلات جامعه در زندگی شخصیت‌ها و نشان دادن آن‌ها از طریق تأثیراتی که بر شخصیت‌ها می‌گذارند، شخصیت‌های منحصر به فرد و پیچیده‌ای خلق نماید که از هویت فردی و ژرفای عمیقی برخوردارند؛ شخصیت‌هایی که در پیوند با مسائل اجتماعی حقیقی و باورپذیر شده‌اند.