جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع؛ « مهدویت از دیدگاه شیعه و سنت». هدف؛ بررسی و اثبات این واقعیت و مسائل مربوط به آن در باطن اسلام یعنی تشیع و تسنن است. کل مطالب در سه بخش و هر بخشی در دو فصل جای گرفته است. بخش اول؛ بعد از ذکر کلیاتی در رابطه با مطالب تحقیق، « مسئله مهدویت» را بطور کلی در ادیان مختلفی همچون؛ هند، یهود، مسیح و زرتشت بررسی کرده، تا بدانیم آیا این مسئله به غیر از اسلام در دین های دیگر هم وجود دارد یا خیر؟ سپس در بخش دوم به تجزیه و تحلیل این موضوع در کاملترین ادیان پرداخته ایم و از آنجا که دین اسلام بر مبنای قرآن و روایات استوار است، این مبحث را در کتب و احادیث شیعه و سنت دنبال کرده ایم. و پس از آن در بخش آخر چند مورد از نقاط اختلاف و اشتراکی را که در رابطه با مهدویت و مسائل مربوط به آن جزء عقاید این دو مذهب است، مشخص کرده و بطور جداگانه شرح داده ایم. منابعی که در این کار استفاده شده همگی از کتب معروف و معتبر بوده و جزء منابع دست اول، کتاب های مرجع، منابع دست دوم و منابع اطلاعاتی دیگر همچون؛ کتبی که در زمینه موضوع چاپ و نشر شده اند، مقالات، نشریات، سایت های اینترنتی و ... می باشند. روش انجام کار نیز از نوع کتابخانه ای و بصورت جستجو در کتب مختلف تهیه فیش می باشد. آنچه از این تحقیق دستگیر شما خواننده محترم می شود، اینکه؛ عقیده به مهدویت در دین های مذکور وجود داشته و دارد و فقط در نام، لقب و یا بعضی از خصوصیات و ویژگی های جزئی ظهور آن حضرت اخلاف نظرهایی دارند. و این بخاطر دوری از محدوده اسلام و یا تحریفاتی بوده که وارد دین آنها شده است. علاوه بر آن، این عقیده مختص به اسلام و تشیع نیز نیست، چرا که در مذهب تسنن هم، روی این مسئله تأکید بسیار شده است. البته در رابطه با بعضی از مسائل جانبی که از طرف گروهی از فرقه های سنت مطرح شده ، عقاید متفاوتی وجود دارد که از دیدگاه دانشمندان شیعه و سنی رد شده و به شبهاتشان نیز پاسخ داده شده است، که این خود نشان از بی اعتباری و نادرستی عقاید آنها دارد. خلاصه اینکه در پایان کار، نقاط اشتراک آنها را در زمینه های متفاوت جمع بندی نموده و ثابت کردیم: مهم این است که همه جهانیان در انتظار « مهدی موعودی» هستند که شالوده عدالت واقعی را در سراسر گیتی بر پا کند.

موضوع مهدویت یا مصلح کل ، نظریه و اندیشه ای نیست که در طول زمان در اذهان پدید آمده و برای تسکین دردها و ایده ای برای دلداری مظلومان باشد ، بلکه هویت شیعه و مسلمانان است که با توجه به آیات و روایات می توان به اثبات آن پرداخت . لذا مقاله ای با موضوع مهدویت از دیدگاه مسلمانان که شامل اهل شیعه و سنت است ؛ گردآوری شده است . که این مقاله از پنج بخش تشکیل یافته که : بخش اول مفهوم و فلسفه مهدویت است که شامل چهار فصل می باشد ، در فصل اول به زندگی شخصی و فردی حضرت مهدی اشاره شده ، در فصل دوم ، فلسفه مهدویت و سر نهانی غیبت مطرح شده و در فصل سوم مهدویت از دیدگاه مکاتب دیگر از جمله آیین یهود و مسیحیت و زرتشتیان مورد بررسی قرار گرفته و در فصل آخر نیز ابعاد اعتقاد به مهدویت چه از لحاظ اجتماعی وفرهنگی ، و چه از لحاظ سیاسی – امنیتی و چه اقتصادی بیان شده است . بخش دوم که مهدویت از دیدگاه اهل شیعه می باشد شامل دو فصل است که در فصل اول به احادیث وارده از پیامبراکرم? بیان شده و در فصل دوم به احادیث وارده از ائمه اطهار(ع) اشاره شده است . در بخش سوم مهدویت از دیدگاه اهل سنت است که مطالب در دو فصل بیان شده است ، که در فصل اول مهدویت در منابع حدیثی اهل سنت و در فصل دوم به نگرش اندیشمندان اهل سنت پیرامون مهدویت و اعترافات این اندیشمندان به بسیاری از اعتقادات اهل شیعه مورد بررسی قرار گرفته است . بخش چهارم که اشتراکات و اختلافات اهل شیعه و اهل سنت است از دو فصل تشکیل یافته که در فصل اول آن نقاط اشتراک اهل شیعه و اهل سنت در زمینه مهدویت بیان شده و در فصل دوم آن به نقاط افتراق این دو گروه و اختلافات آن ها پرداخته شده است. در بخش پنجم به مقوله انتظار پرداخته شده است که ابعاد و آثار انتظار و وظایف منتظران در زمان غیبت آن امام بزرگوار اشاره شده است و چگونگی قرار گرفتن در سلک منتظران ، و این که چه پاداشی در انتظار این منتظران است نیز اشاره ای مختصر شده است . در پایان با امید به اینکه فرهنگ مهدویت در عرصه های مختلف فرهنگ عمومی و جامعه علمی به صورت کاربردی مورد توجه قرار گیرد و ما شاهد گسترش هرچه بیشتر فرهنگ مهدوی در جامعه خود و سراسر جهان باشیم با نهادینه سازی فرهنگ متعالی ، زمینه پویایی هرچه بیشتر این حکومت جهانی را فراهم سازیم.

. موضوع اصلی این پژوهش بررسی تحلیلی مهدویت از منظر امامیه و شیخیه می باشد و هدف این تحقیق ، مطالعه وبررسی دقیق دیدگاههای دوفرقه شیعه ی امامیه و شیخیه در موضوع مهدویت ویافتن نقاط اشتراک واختلاف آنها ، برای حصول شناختی جامع از اندیشه ی مهدویت در منظر این دوفرقه ی شیعه می باشدموسس فرقه ی شیخیه، شیخ احمد احسایی بود که تفکراتش به وسیله ی شاگردش سید کاظم رشتی و بعد از اوبه وسیله ی افرادی چون میرزا شفیع تبریزی وبا کمی تغییر ازسوی کریم خان کرمانی اشاعه و ترویج شد. مهمترین عقاید مورد اختلاف این دوفرقه در زمینه ی مهدویت عبارتند از: 1- نحوه ی زندگی امام مهدی(عج): شیخیه معتقدند که حضرت مهدی (عج)با بدن هور قلیایی و در عالم هورقلیا زندگی می کند و با این جسم ظهور می کند . درصورتی که امامیه اعتقاد به حیات جسمانی و ظهور جسمانی حضرت دارند2- مساله ی نیابت امام مهدی(عج): شیخیه معتقد است در زمان غیبت باید شیعه ی کامل یا رکن رابع ، رابط میان مردم وامام زمان باشد . شیعه اعتقاد دارد که دوران نیابت خاص حضرت مهدی (عج) با توقیعی کهبه آخرین نائبش دادند به اتمام رسیده است ودر زمان غیبت کبری ولی فقیه یا مرجع دینی عهده دار نیابت عامه است .از مهمترین موارد اشتراک این دو فرقه در موضوع مهدویت می توان به ولادت و نسب حضرت و برخی نشانه های ظهور از جمله خروج سفیانی ،صیحه ی آسمانی و قتل نفس زکیه اشاره کرد.

این تحقیق در موضوع مهدویت از دیدگاه مذاهب اسلامی در چندین فصل نگارش یافته است از آنجا که بحث مهدویت یکی از مباحث اساسی و اصیل است از ابعاد مختلفی مورد بحث و بررسی می باشد و از گستردگی و عمق خاصی برخوردار می باشد. مهدویت سرچشمه هر خیر و جلوه گاه همه نیکی ها و زیبایی ها، چشم اندازی زیبا به جهان آینده و رمز پیروزی یک جامعه است اعتقاد به مهدویت امید را در دلها زنده می نماید و آن را از غلتیدن در فسادها و تباهی ها حفظ می نماید و به هر حال زنده ماندن و بالندگی و بقای اسلام و شیعه در گرو این حقیقت بزرگ است. اهمیت و جایگاه والای فرهنگ مهدویت در آینده تاریخ بشریت و اهمیت حکومت جهانی مهدی باعث شده است که چهره های استعمار و استکبار در صدد تخریب سازی فرهنگ مهدویت شوند و در محور اعتقادات اصیل اسلامی و کم رنگ کردن ارزش ها و باورها تلاش نمایند و با ارائه فیلم ها و نمایش نامه و فعالیتهای دیگر چهره ای بسیار خشن از آن حضرت ارائه دهند و در سطح وسیعی فعالیت های گسترده ای را انجام دهند زیرا آنها خوب واقفند آنچه که در حقیقت باعث عبور شیعه از پیچ و خم ها و مشکلات شده است اعتقاد به وجود امام زمان ( عجل الله تعالی فرجه الشریف) است و مهدویت به عنوان مهم ترین عامل در تکوین تشیع می باشد و اعتقاد به ظهور منجی اسلامی نماد برجسته تشیع در اسلام به شمار می آید. در نوشتار حاضر در ارتباط با موضوع مهدویت در میان اقوام و ادیان مختلف مباحثی مطرح شده و اعتقادات این ادیان در ارتباط با وجود منجی و ظهور مصلح مورد بررسی قرار گرفته است و از آنجا که بحث مهدویت در آیات قرآن کریم از جایگاه خاصی برخوردار است و این موضوع ریشه قرآنی دارد و این حقیقت را در آیات الهی بیان فرموده به ذکر برخی از این آیات پرداخته شده است. مبحث دیگری که از آن سخن به میان آمده مهدویت در مذاهب اسلامی می باشد از آنجا که موضوع مهدویت یک بحث اسلامی است که تنها اختصاص به یک مذهب خاص ندارد و مذاهب و فرق مختلف آن را قبول دارند در روایات مربوط به مهدویت در مآخذ و طرق روایی اهل سنت به قدری چشمگیر است که هیچ یک از محقیقن از هر فرقه ای که باشند نمی توانند متواتر بودن آن را رد کنند هر چند که در جزئیات این امر فرق اختلاف دارند. بحث بعدی که با مهدویت ارتباط دارد موضوع غیبت امام زمان ( علیه السلام) می باشد که این موضوع را پیامبر و ائمه ( علیهم السلام) در ضمن احادیث و روایاتی به مردم گوشزد نموده اند وقوع آن را خبر داده اند و در ارتباط با آن مطالبی را بیان فرموده اند، بحث و بررسی در این موضوع از منظر روایات منقول از ائمه ( علیهم السلام) و پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) باعث روشن شدن موضوع غیبت و نهایتا بحث مهدویت می شود.

مهدویت یکی از اعتقادات اسلامی است و علاوه بر اسلام سایر ادیان بزرگ جهان نیز معتقد به ظهور یک منجی در آخر الزمان هستند. که زمین را پر عدل و داد خواهد ساخت.این تحقیق با عنوان مهدویت از دیدگاه شیعه و سنی بعد از بیان دو دیدگاه در صدد قوت نهادن بر مشترکات و کم رنگ کردن اختلافات شیعه و سنی است. و یاعث نزدیک تر نمودن وحدت میان شیعه و سنی می شود. که در سه بخش ارائه می گردد: بخش اول: نگاهی گذرا به ادیان مختلف با مراجعه به کتب معتبر این ادیان می باشد. بخش دوم: شامل مهدویت از دیدگاه شیعه و سنی است و در دو فصل مجزا شکل گرفته است.در فصل اول به دیدگاه شیعه در مورد مهدویت از زبان قرآن و روایت پیشوایان معصوم و پیشینه آن پرداخته و در فصل دوم به اعتقاد اهل سنت درباره تولد و وجود امام زمان ( عج) و احادیثی از اهل سنت در کتب معتبر و متواتر بودن این احادیث پرداخته شده است. بخش سوم: این بخش می تواند نتیجه گیری به حساب آید در دو فصل به بررسی دو دیدگاه شیعه و سنی پرداخته است که در فصل اول در مورد نقاط اشتراک دو دیدگاه با عنوان بررسی اجمالی به احادیث از لحاظ راویان و درستی صحت احادیث پرداخته و دیگری نیز به بیان راویان مشترک در زمینه تعداد روایات وارده و ویژگیهای حضرت در عصر ظهور و اتفاق علمای سنی در مورد حضرت مهدی(ع) پرداخته است . در فصل دوم نیز به بیان عقاید خاصه اهل تسنن و پاسخ به آنها پرداخته شده و در زمینه اعتقاد و تحقق وجود آن حضرت که شامل اعتقاد در تولد و وجود و مصداق می باشد بحث شده است و اعتقاد به احادیث نسب می باشد.و مورد دیگر اعتقاد در مورد اسم پدر آن حضرت می باشد. امید است که این تحقیق توانسته باشد تا حدودی اختلافات این دو دیدگاه را بر طرف و بر مشترکات این دو دیدگاه قوت نهاد و باعث وحدت هر چه بیشتر شیعه و سنی گردد.

مهدویت به معنای اعقتاد به این که در آخرالزمان حضرت مهدی ( عج) از آل محمد ( ص) ظهور خواهد کرد از باورهای ریشه دار تمامی مسلمانان می باشد و همگان بر این اعتقاد پای می فشرند الا این که در برخی جزئیات اختلافاتی نیز وجود دارد که پژوهش حاضر با تأکید بر ( مهدویت در باور شیعه) تهیه شده است. از اهداف انتخاب این موضوع می توان به شناخت صحیح امام، جایگاه امام در نگاه شیعه، بررسی آیات در باب مهدویت و پاسخگویی به بخشی از سوالات فراوانی که در این زمینه وجود دارد، اشاره کرد. در همین راستا علاوه بر نصوص دینی از منابع معتبری چون: اصول کافی، غیبت نعمانی، کمال الدین و تمام النعمه، منتخب الآثر، بحارالانوار و بهره گرفته شده است. برخی از نتایج بدست آمده در این پژوهش عبارتند از: 1.مهدی موعود حقیقتی است ریشه دار در تمام ادیان و از جمله دین مبین اسلام. 2.برخی آیات قرآن درباره ظهور مهدی موعود در آخرالزمان تأویل شده است. 3.بر اساس روایات معتبر، مهدی موعود فرزند امام حسن عسکری ( ع) است که در سال 255 هجری قمری، در شهر سامرا دیده به جهان گشود و تاکنون نیز زنده می باشد. واژگان کلیدی: مهدویت، مهدی، موعود، انتظار، منتظر، ظهور.

اعتقاد به مهدویت ریشه در قرآن و سنت دارد و با توجه به رویکرد ظلم ستیزانه آن، از همان قرون نخستین اسلامی کانون توجه برخی گروه های مخالف حاکمیت شد. در قرن اول هجری، جنبش کیسانیه با شعارهای شیعی و با تمرکز بر موضوع مهدویت، حرکت نظامی - سیاسی علیه خلافت بنی امیه را برگزید. این اقدام الگویی برای سایر گروه های مشابه فراهم کرد که عمدتا به عنوان گروه های غالی شیعه از آنان یاد می شود.این پژوهش به بررسی راهبرد جنبش کیسانیه در طرح عملی مهدویت در جامعه عصر خود می پردازد و به این سوال پاسخ می دهد که آیا انتخاب گفتمان مهدویت توسط این جنبش بر مبنای تفکرات مستحکم تشیع در این موضوع بود یا انگیزه های دیگری وجود داشت؟ ضرورت این پژوهش دستیابی به شناخت لازم درباره انگیزه ها و اهداف جنبش کیسانیه در تمرکز بر آرمان مهدوی است. همچنین الگوی مناسبی در آگاهی بخشی نسبت به برداشت های نادرست از موضوع مهدویت در دوران معاصر خواهد بود.مهم ترین یافته های این پژوهش عبارتند از: 1. تفکر مهدوی در جنبش کیسانیه به ابزاری برای مبارزه با خلافت تبدیل شد.2. کیسانیه با بی توجهی به رهنمودهای دین اسلام و امامان معصوم (ع)، به تعیین فرد و زمان دلخواه در باور مهدویت پرداختند.3. نگرش این جنبش به مهدویت بر محوری ناقص و درکی افراطی شکل گرفت.4. مهم ترین دلیل انحراف، بی توجهی به امام معصوم و تکیه بر عقل و فهم برخی اشخاص بود.