جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خواجه نصير الدين طوسي، محمد بن محمد بن حسن متوفي 672هـ.ق. كتاب جامع و مفيد و مختصري در علم كلام نبشته است بنام-تجريد العقائد- يا تجريد احكام- كه بر آن شروح و حواشي زيادي نوشته است. از جمله ملا علي قوشچي متوفي 789هـ.ق. شرحي بر تجريد نگاشته بنام شرح جديد تجريد كه شمس الدين محمد بن احمد خفري متوفي 942هـ.ق. بر اين شرح جديد تجريد حاشيه اي نوشته و آقا جـمال خوانساري، محمد بن آقا حسين، متوفي1125هـ.ق. تعليقاتي بر حاشيه خفري دارد كه همين كتاب موجود مي باشد و از آغاز مبحث الهيات كه مقصد سوم از كتاب تجريد است تا اواخر مسئله علم كه دومين مسئله از فصل دوم از مقصد سوم تجريد مي باشد حاشيه نموده و در مسائل اثبات صانع و قدرت، بتفصيل سخن گفته است. «محمود فاضل» حاشيه اي متوسط به صورت قوله، قوله بر حاشيه شمس الدين محمدخفري (-957 ق) بر الهيات شرح قوشچي (-879 ق) بر متن تجريد خواجه «باريك بين، محمدكريم» حاشيه اي است با عناوين «قال-اقول» برحاشيه«محمد بن احمد خفري»(-957ق) بر شرح جديد قوشچي(-879ق)بر «تجريد الاعتقاد»خواجه نصيري طوسي.اين حاشيه دربردارنده مبحث الهيات(مقصد سوم)است و ظاهرا از مبحث علم حق تعالي پيش تر نرفته است.اهدائي رهبر4-1 آغاز كتاب: بسمله الحمدلله رب العالمين و الصلوة علي سيد المرسلين و آله الطيبين الطاهرين. اعتبر فيه حدوث الخلق آه هذا اشارة الي طريقة جماعة من المتکلمين الذين قالوا علة الحاجة الي المؤثر انما هي الحدوث... انجام كتاب: فلا اشكال في علم الواجب اذ بناء الاشكال عليها او المراد منع كون ذلك اي العلم التفصيلي هو مرادهم فلايرد الاشكال عليهم فافهم انجام 2: فلايحسن الاكتفاء بمجرد المنع عليها و قد ذكرنا في توجيهه احتمالين فنذكر . قد وقع الفراغ ... [گوهر شاد3/1632 ؛ نشريه 11/196 و 11/692 ؛ دانشگاه 230:4 - آستان قدس ش 123 ؛ مكتبة اميرالمؤمنين 2/355؛دانشگاه اصفهان 2/420؛التراث العربي 2/276؛ ذريعه 6/65؛ معجم المؤلفين 3/154؛ كتابخانه وزيري 4/1308 با عنوان « حاشية رساله اي در كلام» و ناشناس؛ فهرست سپهسالار 4/221 با عنوان «حاشية شرح التجريد» و ناشناس] شرح و حواشي: حاشية حاشية آقا جمال علي حاشية الخفري علي شرح التجريد نوري، علي بن جمشيد (-1246) حاشية حاشية آقا جمال علي حاشية الخفري علي شرح التجريد سبزواري، هادي بن مهدي (1212-1289) ابطال الزمان الموهوم = حاشية حاشية آقا جمال الخوانساري علي حاشية الخفري علي شرح التجريد الجديد خواجوئي، محمد اسماعيل بن حسين (-1173) حاشية حاشية آقا جمال علي حاشية الخفري علي شرح التجريد اردكاني، احمد بن محمد ابراهيم (1175-1238) حاشية حاشية آقا جمال علي حاشية الخفري علي شرح التجريد = زمان موهوم (رسالة در اثبات ...) اصفهاني، محمد بن محمد زمان (-12) حاشية حاشية آقا جمال علي حاشية الخفري علي شرح التجريد واحدالعين، اسماعيل بن محمد سميع (-1277) حاشية حاشية آقا جمال علي حاشية الخفري علي شرح التجريد هرندي، محمد بن محمد علي (-1243) حاشية حاشية آقا جمال علي حاشية الخفري علي شرح التجريد موسوي، محمد بن فتح الله (-1225)

حاشيه اي است با عناوين « قوله- اقول» بر« شرح تجريد» قوشچي، که درآن اشکالاتي را که قوشچي بر مير سيد شريف آورده، پاسخ گفته است. آنرا به نام سلطان ابوالفتح خليل بهادر خان بن ابي نصر حسن بيگ بهادرخان تأليف نموده است.

حاشيه ايست بر حاشيه آقا جمال خوانساري بر الهيات شرح تجريد ( مسئله قدرت خدا ) از محمد بن محمد علي هرندي از علماء قرن 13- هـ . اين حاشيه در ذريعه و ديگر مدارك ديده نشده. محشي در ديباچه رساله مذكور از استاد خود سيد ابوالقاسم حسيني مدرس كه بهنگام تاليف اين رساله زنده بوده ياد كرده است . «عبد الحسين حائري» آغاز كتاب: الحمد لله رب العالمين و الصلوة علي محمد .... و بعد فان .... محمدبن محمد علي الهرندي يقول هذه رساله شريفة فيها هدي و نو مبين .... انا كنا نقرا شرح الهيات التجريد مع الحواشي الخفرية و اللاهيجيه و الجمالية .... فوصلنا ذات يوم الي الحاشية الجمالية المتعلقه علي مبحث عموم القدرة .... انجام كتاب: تنبيه اياك و ان تزل قدمك من سماع تلك الكلمات و تتوهم ان قدرته تعالي .... و لكن في امثال هذا المقام يزل كثير من الاقدام فكم من سفينة عقل تغرق في لجج هذا المقام و علي الله التوكل و به الاعتصام انه ولي الفضل و الانعام . [مجلس شورا 9/290]

رساله يك رشته مناظره در مبحث امامت است كه موجب بصيرت و تشيع مؤلف شده. آغاز: الحمدلله الذي اتم حُجته علي الثقلين انجام: بالكليه تبرا نمودم و الحمدلله رب العالمين پس ازين نيز يك رشته مناظره ديگر ازاو در مبحث امامت است كه بسال 1083 در شاه جهان آباد صورت گرفته بنام «مناظره عبدالوهاب با علماء زمان» آغاز: ابتداي مناظره چند كه اقل العباد عبدالوهاب را در بعضي بلاد مسمي با كلة الاكباد يعني با اهل عناد پر فساد انجام موجود: در حقيقت او گفتم تعالي الله شانه عن ذلك . (مهدي ولائي) داستان چگونگي گرويدن مؤلف است به مذهب تشيع توسط مولانا عبدالعلي شيرازي كه تاجري بنام حاج علي رضا بن سال 1062 او را با خود به هند برده بود و تصادفا با ديبلي ملاقات كرده است . در اين رساله گفتگوي مؤلف با شيرازي مذكور كه از علماي آگاه و با اطلاع در علوم ديني و مذهبي بود ، تشريح شده و گاهي نگارنده گفت و شنودهاي خود را كه با بعضي از علماي حنفي مذهب نيز در ميان مي گذاشته ولي پاسخ قانع كننده نمي يافته ، بحثها را با اختصار در اين رساله آورده تا حقانيت مذهب شيعه و بطلان مذاهب ديگر را اثبات كند. در ذريعه گويد : چنين مي نمايد كه اين رساله به سال 1042 تأليف شده است ولي اين گفتار با تاريخ مسافرت شيرازي به هند و ملاقات مؤلف با وي و تشيع او و تأليف رساله پس از تشيع ، درست نمي آيد . اين كتاب در سال 1285ق همراه كتاب مطارح الأنظار چاپ شده است . نام كامل مؤلف چنين است : عبدالوهاب عبدالرحمن فرزند محمد فرزند حسين فرزند نظر علي فرزند مرتضي قلي شيرازي ديبلي. وي قبل از استبصار و شيعه شدن مذهب حنفي داشته است و با توجه به تاريخ تأليف كتاب ديگر وي به نام مناظره كه سال (1073ق) مي باشد ، وي تا اين تاريخ زنده بوده است .(سيد محمود مرعشي ) تحرير مناظره ايست در مسئله امامت كه با مولانا عبدالعلي شيرازي در 1042 در شهر ديبل نموده و مولانا وي را ملزم و مفحم داشته و در نتيجه نگارنده از مذهب حنفي عدول به تشيع نموده است .اين کتاب به سال 1285 ق چاپ شده است . (مهدي ولايي) از عبدالوهاب بن عبدالرحمن بن محمد بن حسين بن نظر علي بن مرتضي قلي شيرازي ديبلي ساكن دهلي كه در آغاز از اهل تسنن بوده و سپس با راهنمايي ملا عبدالعلي شيرازي مستبصر و شيعه شده و اين كتاب را در شرح شيعه شدن خود در پيرامون سال 1042 يا 1062( همين نسخه )‌نگاشته است . ( رضا استادي ) بفارسي و مورخ 1062 درباره درست بودن آيين شيعي و او در ديباچه اين رساله نيز مانند رساله پيش از پدر سني حنفي خود ياد مي كند و باو بد مي گويد . (محمد تقي دانش پژوه) عبدالوهاب پسر عبدالرحمان پسر محمد پسر حسين شيرازي هندي دبيلي كه در سال 1042 در اثر مباحثات ملا عبدالعلي شيرازي مؤلف تفسير نورالثقلين و به دست او شيعه شده و اين كتاب را در جريان مباحثات مذهبي و تشيع خودش نوشته است ، اين كتاب در تهران بچاپ رسيده است. از عبدالوهاب بن عبدالرحمان دهلوي ، منجم(زنده 1062-1073ق) كه حنفي بوده و به گروه شيعه گرويده است : چند گويي ز مادر و پدرم معدنم سنگ و من گهرم مردمان جمله ناخلف پسران من بيچاره ناخلف پدرم(ديباچه) درباره نسبت نگارنده به شيراز و ديبل و نحوه گرايش او به تشيع در «مشترك20/1019»سخن رفته است . در ديباچه چند نسخه ، از آن ميان نسخه در دست آمده است : به سال 1062ق ، تاجري به نام عليرضا از بندر لار به جهان آباد آمده و آشنايي با وي مرا با مولانا عبدالعلي شيرازي آشنا ساخت و با گفتگو با اين شيرازي به تشيع گرويدم. پس درديباچه براي خود ، نسبت شيرازي و ديبلي نياورده است . كتاب ، گفتگوهاي مذهبي شيعي -سني است . چاپ شده ، و به كوشش سيد سعيد اختر به زبان اردو ترجمه و در 1950م به نام «رهبر منزل» نيز چاپ شده است .(منزوي ، احمد) كتابي است در بيان چگونگي تشرف مؤلف به مذهب شيعه كه پيشتر حنفي مذهب بوده است. ضمناً در آن از برخي شيوه هاي مفيد براي جذب افراد به مذهب شيعه نيز ياد شده است. در سرگذشت خود مؤلف است که ضمن مناظرات و مباحثات از مذهب خلاف حق برگشته و مستبصر و بينا شده است. (محمود نظري) مؤلف اين كتاب را در اول تكليف متدين بمذهب حنفي بوده، پس بوسيله عالم جليل ملا عبدالعلي شيرازي در طي سفر به جهان آباد مستبصر شده و مذهب حق را اختيار كرده، و چون پدرش عبدالرحمان يهمان مذهب حنفي باقي مانده اين شعر را در وصفش سروده: چند گوئي ز مادر و پدرم ** معدنم سنگ ليك من گهرم مردمان جمله نا خلف پسرند ** من بيچاره ناخلف پدرم آغاز كتاب: الحمدلله الذي اتم حجته علي الثقلين ببعثة النبي الهاشمي المنصور ليخرجهما تبيان آيات بينات آياته من الظلمات الي النور .... اما بعد فيقول احقر البرية... المهتدي بمذهب امامية انجام كتاب: از روي صدق وعقيده درست تصديق قولش نمود دست وثوق بر دامن محبان آل رسول صلواة الله عليه وعليهم اجمعين زده... بسم الله والحمدلله رب العالمين چاپ: بمبئي ، 1285ق ، سنگي ، رحلي ، در هامش مطارح الانظار شيخ مرتضي انصاري ، 392ص قم، 1385ه، 117ص، باهتمام محمد درودي ، سربي ، جيبي ، 117ص؛ دارالحكومه بمبئي، سنگي، بي ناشر، 1287ق.، رحلي، (مطارح الانظار: صص337-385) ]نسخه هاي خطي فارسي،منزوي2/870؛ الذريعة 1/66 و22/293؛ مرعشي 7/96 و 25/188 و 30/129و 30/626 و 29/533؛ مشار فارسي 1/141؛ فهرست مجلس 26/231 ؛ فهرست آستان قدس 4/1-2 و 11/6-8 ؛ مركز احياء ميراث1/77 ؛ كتابخانه ملك 7/214 ؛ (فهرست الهيات : 2-رضوي 4: 1-منزوي 870-ملك 3/4341)؛ فهرست الهيات 1: 2-27 و 410و 197:2 ش 3/293 -م 994-دانشگاه 3/4296و 2/4352-م 870و 94؛ كتابخانه ملك 7/357 ؛ مدرسه فيضيه 2/34 ؛ ملي 3/347؛ الهيات تهران ص 275؛ عكسي مركز احياء ميراث 5/83؛ ذريعه 1/66؛ تراجم الرجال 2/133؛ مجلس شورا 26/231و37/294؛ دانشگاه تهران 13/3266 و 13/3307 و 16/155 ؛ مشار، فارسي 1/141 ؛ نشريه 7/511 ؛ تربيت ص 77 ؛ دهگان ابراهيم 1/164و 2/390 ؛ مركز احياء ميراث 1/77-78؛ فهرستواره منزوي 9/64 ؛ عكسي دائرة المعارف 2/6 ؛ مشترك 2/1019به تفصيل؛ ذريعه 1/66 كه تاريخ نگارش را 1042و1062 و نسبت نگارنده را شيرازي و ديبلي آورده است ، همانجا 22/284«المناظرات مع العامه»از همو كه در 1073 ق انجام گرفته است ؛ اعلام 2/1434 عبدالوهاب ديبلي شيرازي ؛ مشار1/141 كه نسبت او را شيرازي ديبلي و تاريخ نگارش را نادرست 1126ق آورده است ، همانجا از ترجمه «ابصار المستبصرين» از محمد درودي ياد شده است .؛ رايانه آستان قدس[

تعليقات بر مباحث امور عامه است، محشي به مباحث طبيعيات و الهيات شفاي شيخ الرئيس ابن سينا بسيار استشهاد مي نمايد و در خلال مباحث، تعريضاتي بر حاشيه مير سيد شريف دارد. (وفادار مرادي، محمد) [خانقاه احمدي ص 246؛]

تأليف شيخ الاسلام، شيخ حسن رشتي قرن 14 هـ.ق. در پاسخ آقا سيد رضا كربلائي در اثبات نبوت خاصه حضرت محمد (ص) از طريق زبر و بينات. اين كتاب در سال 1322 چاپ شده است در مشهد. (فاضل) مؤلف: شيخ حسن شيخ الاسلام رشتي. از فضلاء نيمه اول سده 14 هـ.ق. رساله يك رشته نگارشي است در نبوت خاصه كه در اثر پرسش شخصي بنام سيد رضا كربلائي نگاشته است. (مهدي ولائي) پاسخ پرسشي است از آقا سيد رضا كربلائي پيرامون نبوت خاصه حضرت پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و حقانيت دين اسلام و نسخ بقيه اديان ، و ضمناْ مشتمل بر اثبات حقانيت مذهب شيعه و سبب غيبت امام زمان عليه السلام.(سيد احمد اشكوري) در 10 فصل و خاتمه از طريق زبر و بينات نگاشته شده است. در فهرستواره منزوي دو كتاب پنداشته شده و تحت دو عنوان «اثبات نبوت خاصه» و «كتاب ابرار» آمده ولي سرآغاز هر دو يكي است. آغاز كتاب: الحمدلله القادر المقتدر الخبير الولي العالم السميع البصير ... اما بعد جناب مستطاب فاضل عارف كامل آقا سيد رضاي كربلايي انجام كتاب: اين آثم در معرفت شايد بالتمام از مفهومات فرضيه باشد ان شاء الله بصيرت ... يا رب العالمين و يا اكرم الاكرمين و ارحم الراحمين ]فهرست آستان قدس 11/267 ؛ دانشگاه تهران 13/3035 ؛ فيلم دانشگاه 3/98؛ كتابخانه ملك 2/387؛ فهرست نسخه هاي خطي منزوي 869 و 92 و 903 و 955 و 1001؛ دانشگاه 9049؛ دانشگاه 9049 ؛ کتابخانه ملک 2/388؛ كتابخانه جامع گوهرشاد 3/1460 ؛ مشار فارسي 1/140؛ مرعشي 17/196؛ فيلم دانشگاه 3/123؛ اهدائي به آستان قدس ص 131؛ فهرستواره منزوي 9/71 و 9/482 و 9/88 و 9/482 «كتاب ابرار»[