جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : تحقيق حاضر با مراجعه به آيات قرآن کريم، سير حرکت تکاملي تاريخ و فرجام جهان را بررسيده و برخي ديدگاه‌هاي مبني بر شاخصه‌هاي حرکت تاريخ و پايان آن با توجه به آموزه‌هاي مهدويت نزد شيعيان را نقد مي‌کند. نويسنده نوشتار خود را در دو بخش سامان داده است. در بخش اول نخست کلياتي درباره مفهوم فرجام، تاريخ، فرجام شناسي، آينده نگري و آينده پژوهي ارائه کرده و آراي کلي اديان در باره نگرش مثبت و منفي به آينده جهان را بررسي مي‌نمايد. نگارنده در اين زمينه با اشاره به ديدگاه اديان باستان و اديان ابراهيمي (يهود، مسيحيت و اسلام) نسبت به آينده جهان، آن‌ها را مقايسه کرده است. وي در بخش دوم تحليل‌هاي مختلف از حرکت تاريخ و آينده آن و فرجام شناسي از منظر قرآن کريم و مباني آن را شرح مي‌دهد. او اراده الهي به عنوان محرک تاريخ، تکامل تاريخ، قانونمندي جامعه و تاريخ، سنت‌هاي حاکم بر جامعه و تاريخ، نقش انسان در تغيير آينده تاريخ و ظهور حضرت مهدي به عنوان محور اصلي تغييرات در آينده تاريخ را پيش فرض‌هاي فرجام شناسي در قرآن قلمداد کرده و بر اساس آن‌ها نگاهي تطبيقي به آينده‌نگري در قرآن و نظريات معاصر افکنده است. نويسنده بر همين اساس به تصوير جامعه آرماني مهدوي به عنوان آينده تاريخ در قرآن اشاره کرده و نظريه‌هاي مکتب‌هاي ليبرالي و غربي درباره آينده جهان به ويژه ديدگاه فرانسيس فوکوياما را ارزيابي مي‌کند. وي امتيازهاي فرجام شناسي قرآن بر ساير تئوري‌هاي فرجام شناسي مادي مانند خدامحوري بودن، فطرت گرايي، حرکت آفريني تاريخ، جامع نگري، فردپذيري حرکت تاريخ و آرمان گرايي را بررسيده و توجه به عنصر رهبري و مردمي بودن حرکت تاريخ را نيز از ويژگي‌هاي فرجام شناسي قرآن برمي‌شمارد.