جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «الرد علی الوهابیة» توسط شیخ محمدجواد بلاغی به رشته تحریر در آمده است. یکی از مصادیق مورد اختلاف وهابیت با سایر فرقه ها ساختن بنا بر روی قبور است عملی که شیعه آن را صرفا نوعی احترام و از مصادیق تعظیم شعائر میداند ولي وهابيت قائل به حرمت اين عمل مي باشد. مطالب کتاب با یک سوال که یکی از علمای مکه از علمای مدینه پیرامون حکم بنای بر قبور پرسیده است آغاز شده و لذا کتاب در پنج فصل برخی مباحث اعتقادی مورد اختلاف بین وهابیت و سایر مذاهب را بیان و توضیح میدهد. نویسنده در هر فصل با ارائه ی مستندات قرآنی و روایی جای بیان هیچ گونه شبهه ای را برای معاندین قرار نداده است و به این نتیجه می رسد که بنای بر قبور نه تنها امری متداول در اعصار مختلف بوده است بلکه از مصادیق تعظیم شعائر می باشد.

کتاب «الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة» تألیف عالم برجسته شیعه محمد بن محمد نعمان عکبری بغدادی معروف به شیخ مفید (متوفای ۴۱۳ ق) است. این کتاب یکی از متون کهن کلامی - تاریخی شیعه است که مؤلف در آن به واقعه جنگ جمل، فتنه‌ها، ابهامات و آراء و عقاید مسلمانان نسبت به آن پرداخته است. این کتاب به زبان‌ های فرانسوی و فارسی ترجمه شده است. شیخ مفید این کتاب را به درخواست فردی نگاشته که از او خواسته کتابی درباره جنگ جمل و آراء و عقاید مسلمانان درباره آن واقعه بنویسد. شیخ مفید اعتقاد داشت کتاب‌ هایی که پیش تر درباره جنگ جمل نوشته شده بودند آشفته و پر از اشتباهات فراوان اند و حقیقت در آن‌ ها گم شده است. او این کتاب را در دو بخش تنظیم کرده است. در بخش اول، این واقعه از جنبه کلامی بررسی شده است و در بخش دوم، به تاریخ آن و گزارش این واقعه پرداخته است.

«الإيمان و الكفر فى الكتاب و السنة» كتابى است كلامى به زبان عربى، تاليف آيت الله جعفر سبحانى از علماى معاصر شيعه، كه به بررسى موضوع ايمان و كفر از ديدگاه قرآن كريم و سنت شريف نبوى مى پردازد. در اين كتاب حقيقت ايمان و كفر و حدود هر يك كاملا بيان شده و تفاوت ميان اسلام و ايمان مورد بررسى قرار مى گيرد و به نقد و بررسى حكم تكفير اهل قبله توسط فرقه وهابيت پرداخته شده، ثابت مى شود كه تكفير اهل قبله مادامى كه متدين به توحيد بارى تعالى و معتقد به رسالت پيامبر گرامى اسلام هستند رويه‌ اى كاملا اشتباه است. با ابطال اين ديدگاه اين نتيجه به دست مى آيد كه تمام طوائف و فرق اسلامى زير سايه اعتقاد به توحيد و رسالت پيامبر خاتم (ص) در زمره مسلمانان داخل اند و تكفير ايشان به هيچ وجه صحيح نمى باشد.

«حوار مع الشيخ صالح بن عبد الله الدرويش حول الصحبة و الصحابة» نوشته آيت الله جعفر سبحانى در دو مجلد به نقد دو كتاب از يك عالم حنبلى پرداخته است. نويسنده در مقدمه جلد اول با اشاره به مقدمه كتاب «تأملات فى نهج البلاغه» كه در آن علما را به گفتگو دعوت كرده است، گشايش اين شيوه را آرزوى ديرين خود دانسته و مناقشاتش درباره كتاب مذكور را ارائه مى نمايد.

شفاعت مختص به خداى متعال مى‌ باشد و دليل آن آياتى كه در قرآن آمده است يا شفاعت مخصوص كسانى است كه خدا به آنها اذن داده باشد و به شفاعت آنها راضى باشد اما با شرايط خاص كه يكى از شفعاء، نبى اكرم اسلام (ص) مى‌ باشد و اين مسئله مورد اتفاق همه علماء اسلام مى‌ باشد با اينكه در فروع آن باهم اختلافى دارند. اين مسئله از زمان پيامبر اكرم (ص) تا زمانهاى بعد روش مسلمانان درخواست شفاعت از شافعان راستين بوده و پيوسته از آنان در حال حيات و سمات درخواست شفاعت مى‌ كردند تا اينكه در قرن‌ هفتم ابن تیميّه با اين روش مستمر ميان مسلمانان مخالفت كرد و گفت: «پروردگارا: پيامبر و ديگر بندگان صالح خود را شفيعان ما در روز قيامت قرار ده ولى ما حق نداريم بگوئيم اى پيامبر خدا، يا اى ولى خدا، در حقّ من شفاعت نما زيرا شفاعت چيزى است كه جز خدا كسى بر آن قادر نيست هرگاه چنين چيزى را از پيامبر كه در برزخ به سر مى‌ برد بخواهى شرك ورزيده‌اى.» و سه قرن بعد عبدالوهاب مجدّدا شفاعت از شافعان راستين را تحريم كرده و درخواست‌ كننده را مشرك و عمل او را شرك ناميد. آية الله سبحانى با نوشتن اين كتاب درصدد هستند كه اين نظريه را كه ابن تیميّه ابراز كرده مورد بررسى و تحليل قرار دهد و اوّل آراء انديشمندان اسلام از همه مذاهب اسلام را مى‌ آورد و سپس شفاعت را از منظر قرآن كريم كه به دو قسم شفاعت مقبوله و شفاعت مردوده است مورد كنكاش قرار مي دهد و سپس حقيقت شفاعت را ذكر مى‌ كند و علّت اينكه چرا شفاعت جعل شد را مى‌ آورد و بعد آثار شفاعت و ماذونين به شفاعت را نوشته و سپس اشكالات و سوالاتى (5 مورد) كه در مورد شفاعت است را مطرح مى‌ كند و آخر روايات و احاديث شفاعت كه 50 روايت از اهل سنّت و 62 روايت كه از شيعه مى‌ باشد مى‌ آورد. آنچه كه بايد به آن توجه داشت اينكه استاد در تمامى كتاب در مقام ردّ يا اثبات مطالب از ادله‌ اى كه مورد اعتماد و پذيرش است (قرآن كريم و روايات صحيح) استفاده مى‌ كند.

رسائل فی الغَیبة کتابی به زبان عربی مشتمل بر چهار رساله کوتاه اثر شیخ مفید است. موضوع این کتاب، غیبت امام زمان (ع) و ویژگی های قیام آن حضرت و پاسخ به شبهاتی درباره امامت اوست. مؤلف در این اثر که به صورت پرسش و پاسخ مطرح شده به مسائلی نظیر وجود امام زمان، دلیل غیبت و ظهور امام (ع) پرداخته است. وی در این کتاب، شبهات مخالفان را آورده و به بررسی و پاسخگویی آنها پرداخته است. او در این اثر، با سبکی استدلالی و شیوه ای قابل قبول برای تمام مذاهب اسلامی، وارد بحث شده و نتیجه‌ گیری می‌ کند. شیخ مفید به استناد آیات و روایات از این سؤالات جواب داده و در بیان این پاسخ‌ ها رویکردی کلامی و عقلی داشته است.

کتاب «زن در نهج البلاغه» نوشته نصرت الله جمالی درباره دیدگاه امام علی علیه السلام درباره زنان به رشته تحریر درآمده است. گزیده موضوعاتی که در این کتاب به آن پرداخته شده است به شرح ذیل می باشد: - بدگویی به زن - تفاوت زن و مرد و شبهات در این باره - ناقص بودن زن نسبت به مرد - ارث زن - عدم آزار زنان - مشورت با زنان - جهاد زن و...

«عدم سهو النبي» تأليف شيخ مفيد، ابو عبد الله، محمد بن محمد بن نعمان عكبرى بغدادى است. اين كتاب، به زبان عربى است و به بررسى مسئله سهو النبى (ص) پرداخته است. مسئله سهو النبى، در حقيقت سؤالى است كه آيا پيامبر اسلام، حضرت محمد (ص) مانند ديگر مردم، دچار فراموشى مى‌ گشته و اشتباه و خطا مرتكب مى‌ شده است يا نه؟ اين كتاب، مانند ديگر تأليفات شيخ مفيد، در ميان ديگر تأليفات علماى شيعه، از ارزش و اعتبار والايى برخوردار است و مورد توجه و عنايت علما و انديشمندان جهان اسلام قرار گرفته است. شيخ مفيد، اين كتاب را مانند ديگر كتاب‌ هاى كلامى خود، همراه با استدلال‌ هاى عقلى و شرعى نگاشته است. وى، در اين كتاب، با استدلال به حكم عقل و استناد به آيات قرآن، به بررسى مسئله سهو النبى پرداخته و آن را به عنوان يك نظريه انحرافى عنوان كرده و ردّ نموده است.

«غیبة الامام المهدی عند الامام الصادق علیه‌ السلام»، اثر ثامر هاشم عمیدی، تحلیلی است از نظریات امام صادق علیه‌ السلام درباره مهدویت و فلسفه غیبت مهدی (عج) که به زبان عربی و در سال ۱۴۱۷ ق، نوشته شده است. کتاب، با مقدمه مؤلف در تبیین نقش امام صادق علیه‌ السلام در اشاعه بحث مهدویت، آغاز شده و مطالب در سه فصل و هر فصل در چندین بخش، به کاوش در احادیث حضرت صادق علیه‌ السلام در مورد امام منتظر (عج) پرداخته و اهتمام آن حضرت را در بیان فلسفه غیبت و طرح آن نزد مسلمانان تحلیل کرده است. وی معتقد است امام علیه‌ السلام با بحث درباره فضیلت انتظار و نهی از انکار و انحراف از مهدی علیه‌ السلام در عصر غیبت، به پاسخ گویی درباره شبهات این موضوع پرداخته است. بیان علل غیبت، پاسخ به شبهات فرقه‌ ها و مخالفان، رد ادعای مهدویت از سوی محمد بن عبدالله حسنی، مهدی عباسی و دیگر مدعیان مهدویت، از جمله موارد اهتمام امام صادق علیه‌ السلام به موضوع حاضر بوده که مؤلف خواهان به تصویر کشیدن آن است.

«رؤية الله في ضوء الكتاب و السنّة و النقل الصريح»، اثر آية الله سبحانى مى‌ باشد. عقايد اشاعره (اهل حديث) كه ابوالحسن اشعرى در كتاب الانابه آنها را تا 51 اصل شمرده است، بيان مى‌ كند، خداوند بر عرش خود استقرار دارد، خدا چهره‌ اى دارد؛ ولى بدون كيفيّت (بلا كيف)، خدا داراى دو دست است، بدون كيفيّت، خدا چشم دارد؛ اما بدون كيفيّت و براى همه اين اصول به آياتى از قرآن كريم استناد مى‌ كند. اين بحث كه در كتب كلامى به تجسيم، تشبيه و رويت خدا معروف شد، قرن‌ هاى زيادى از بحث‌ هاى داغ محدّثان و متكلمان بود تا اين كه به ابن تيميّه مى‌ رسيم. او در رساله حمويه و واسطيّه اين مساله را مى‌ آورد با اين جمله: كه ما از مجموع آيات نتيجه مى‌ گيريم كه خدا در بالاى اين عالم محسوس است. در ردّ اين عقيده كتاب‌ هاى زيادى به رشته تحرير درآمده است كه يكى از اين كتب از انديشمند و متفكر اسلامى آية الله سبحانى مى‌ باشد كه در كتاب خود در صدد ابطال اين نظريه با براهين عقلى و آيات قرآن و روايات است. ايشان اين نظريه را وارداتى می داند و ريشه اين نظريه را در كتب عهدين مى‌ داند كه از طريق اجبار يهود وارد محيط اسلامى شد كه از شخصيت‌ هايى كه به ظاهر اسلام آورده بودند و اين نظريه كفرآميز را وارد جامعه اسلامى كردند كعب الاحبار و وهب بن منبه نام مى‌ برد. ايشان دلايلى را كه بر رويت خدا از طرف اشاعره بر رؤيت خداوند از قرآن كريم مى‌ آورد، آيه الى ربها ناظرة و رواياتى از صحاح و مسانيد ذكر و براهين عقلى آنها را نيز بازگو مى‌ كند و سپس تمام اين ادلّه نقلى و عقلى را پاسخ مى‌ دهد و براى عدم رؤيت به 3 آيه از قرآن و روايات پيامبر (ص) و روايات ائمه (ع) استدلال كرده و در بخش ديگر از كتاب براهين عقلى بر عدم رؤيت ذكر مى‌ كند تا اينجا رؤيت خدا كه تفسير حسى با ديدگان مادى بود در كتاب آمده و رؤيت يك تعبير ديگر دارد كه اين عقيده مخصوص شيعيان و معتزله مى‌ باشد و آن رؤيت قلبى و شهود باطنى مى‌ باشد كه اين رؤيت در پرتو ايمان كامل به دست مى‌ آيد كه اين بحث در بخش آخر كتاب ايشان گنجانده شده است و ادله نقلى و برهان‌ هاى‌ عقلى او را به طور كامل ذكر مى‌ كند. اين بحث در كتب راهنماى حقيقت و فرهنگ عقائد و مذاهب اسلامى از ايشان نيز آمده است.