جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این رساله، تحت عنوان انسان شناسی ملاصدرا است. لذا ابتدا به جایگاه انسان شناسی، حوزه های مختلف آن و مبانی انسان شناسی ملاصدرا پرداختیم و رهاورد این بحث چنین شد که انسان شناسی ملاصدرا در حوزه های دینی، عرفانی و فلسفی می باشد. آنگاه ساحات وجودی انسان و این که انسان تلفیقی از نفس و بدن است، مورد مطالعه قرار گرفت. در ادامه ویژگیهای نفس انسانی بدین نحو از دیدگاه صدرا بیان می شود که در فلسفه وی، نفس انسانی جوهری بسیط و مجرد است که جسمانیه الحدوث و روحانیة البقاء می باشد واین حرکت جوهری است که زمینة تکامل نفس را فراهم می سازد. در مرحله بعد به بحث از قوای ادراکی انسان، پرداخته شد که از نظر صدرا تمام قوای ادراکی انسان مجردند لذا فناناپذیرند. سپس سخنی از عوامل سازندة انسان به میان آمد که همان علم و عمل و ملکات می باشند و در پایان به مساله سعادت انسان پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که از نظر صدرا سعادت به دو قسم حقیقی وغیر حقیقی تقسیم می شود و سعادت حقیقی همان مرحلة فناء فی الله می باشد که پس از جدایی نفس از بدن حاصل می شود.

هدف پژوهش : مباحث انسان کیست ؟ انسان کامل چه کسی است ؟ آیااین اندیشه درمیان مسلمانان برگرفته از مسیحیت می باشد؟ آیا مسیحیان این اندیشه رااز یونانیان به امانت گرفته اند؟ روش نمونه گیری : کتابخانه ای و برای رفع شبه و آشنایی بااصل آموزش و تعلیمات مسیحی با عزیزان مسیحی گفتگو و مصاحبه شد روش پژوهش : کتابخانه ای و مصاحبه ای ابزاراندازه گیری : نظریات قرآن - نهج البلاغه - عرفا مسلمان و کتاب مقدس و عرفای مسیحی طرح پژوهش : دراسلام و مسیحیت نتیجه کلی : در دین اسلام و خود قرآن مباحث بسیار گسترده و مهمی در باب انسان و انسان کامل وجود دارد که نیازی به تکیه بر اندیشه دیگر حوزه های تفکری نمی باشد و در دین مسیحیت سخن از انسان بصورت ((انسان کامل )) نیست بلکه بحث از خدایی است که انسان گشته انسان دراین اندیشه جایگاه ویژه والایی ندارد

هدف پژوهش شناخت دقیق تقابل و مواجهه اسلام با امر فراگیر جهانی شدن و بررسی رهیافتهای تجددگرایی ، سنت گرایی و بنیادگرایی نسبت به آن است روش نمونه گیری : مبتنی برنوع نگاه مولفان مقالات کتاب و بررسیهای میدانی و معاصر آنها است روش پژوهش : مداقه در انتخاب مقالات مربوطه از کتاب ، جهت ترجمه و پرداخت محتوایی آنها در قالب تالیف است ابزار اندازه گیری : ترجمه مبتنی بر دلالت مستقیم معنایی و لفظی متن اصلی است طرح پژوهش : بررسی کتاب اسلام درمواجهه با جهانی شدن و تحلیل برخی مقالات آن در مقدمه است نتیجه گیری : سه رهیافت بنیادگرایی ، سنت گرایی و اصلاح گرایی دینی در رهیافت با پدیده جهانی شدن راهکارهایی را ارائه می دهند که به نسبت برگرفتن هرکدام از آنها پاسخها متفاوت می شود اما بهترین رهیافت ، رهیافت اصلاح گرایی است که می کوشد نسبت دین و دنیا و سنت و تجدد را در کنار هم به تعاملی منطقی و کارآمد ارتقاآ بخشد

بررسی شبهات تبرک جستن به غیر خدا می باشد. در این رساله نخست ادله عقلی، نقلی و فطری تبرک جستن به غیر خدا بیان شده سپس شبهات مربوط به آن پاسخ داده می شود. نگارنده ضمن بررسی معنای برکت و منشأ آن به سراغ برخی از آیات رفته و مکانهای مبارک، زمانها، اسامی و کتاب های مبارک در قرآن را معرفی نموده است. وی در ادامه تبرک جستن پیامبر اسلام به وحی، برخی از آثار را بیان نموده و جواز تبرک جستن به آثار مبارک از جمله قبر پیامبر(ص) و تبرک جستن به صالحلن درگاه خداوند را اثبات می نماید و دلایل عقلی و نقلی این مسأله را بیان می کند. ردّ مغالطات و شبهات ابن تیمیه و شرک دانستن تبرک و حرمت آن از دیگر زوایای مورد بحث در این رساله است.

آنچه منتسب بودن نیچه به صفت فیلسوف اخلاق ستیز را واقعیتی انکارناپذیر می سازد این است که او همانقدر که داعیه دفاع از زندگی و حفظ ارزشهای آن را دارد به همان اندازه از اخلاق، دین، فلسفه و همه چیزهایی که روح سیلان و صیرورت را در زندگی خفه می کند و لذا آتش نیست انگاری روشن نگه می دارد بیزار است. او قصد دارد ارزش، ارزش های اخلاقی را به سوال و چالش بگیرد و در این راه از روش تبارشناسی سود می برد. نیچه با برشمردن دو گونه اخلاق سروری و اخلاق بندگی آرمانها و ایدیالها ی خود را زیر عنوان "اخلاق سروری" و آنچه از آن اعراض می جوید را تحت عنوان اخلاق بندگی دسته بندی می نماید. اخلاق مسیحیت نمود اخلاق بندگی است. دین مسیح علاوه بر بی اعتقادی به جهان صیرورت و شدن و دل در گرو جهانی خیالی و ساختگی بستن با برساختن مفهوم قدرتمند خدا در راس آن جهان خیالی و قرار دادن نمایندگانی تحت عناوین پاپ و کشیش و غیره در روی زمین، در جهت نابود کردن زندگی طبیعی بشر تا سرحد توان کوشیده است. از نظر نیچه اخلاق مسیحی از جمله علتهای اصلی فروماندن نوع انسان در مرتبه پست بوده است که با واژگون کردن ارزشها و وضع حقایق دروغین نوع والاتر انسان را خرد کرده و محیط را برای بقای فرد قوی، سالم، شجاع و مستقل، فردی که به زندگی آری می گوید دشوار کرده است. او در مقابل اخلاق، از انسانها می خواهد که به هنر روی بیاورند اما هنر نیز در قاموس او رنگ و جلای دیگری یافته است. هنرمند مکتب نیچه انسان دیونیزو سی است که آموزه بازگشت جاودان همان را پذیرفته و به زندگی با تمام هولناکی و دهشتناکی اش عشق می ورزد. دغدغه نیچه بیشتر معطوف به وضعیت عظمت، سلامتی و بیماری فرهنگ عصر معاصر است. او سعی دارد با نقد و نفی اخلاق مسیحیت و فرهنگی که در اثر سالها فرمانروایی آن پدید آمده است، یک فرهنگ و آیین جدید بنیان گذارد که تنها خطوط کلی آن را مشخص می کند، فرهنگ کاملاً انسانی که به هیچ عامل آسمانی چشم ندوخته است، فرهنگی که در آن انسانها بار سنگین وظیفه آفرینندگی را خود بر دوش حمل می کنند و آرمان شان تحقق ابرانسانی است که معنای زمین است، انسان های شاداب، نیرومند و سالمی که به سرنوشتشان عشق می ورزند و همین اعتقادشان به آنان چنان قدرتی می بخشد که می توانند هر سخنی و زشتی را تاب آورند و شاعران و هنرمندان زندگی خود باشند.

چهار دیدگاه در حقوق کودک وجود دارد: 1 اشیائی بی اختیار و فاقد حق 2 حیواناتی که تنها حق خوراک، مسکن و پوشاک دارند. 3 انسان هایی با حقوق مطلق و غیر محدود4 انسان هایی که علاوه بر حقوق اولیه، از حق تصمیم گیری، آزادی بیان و عقیده نیز برخوردارند اما این حقوق مطلق و غیر محدود نیستند. اسلام از دیدگاه اخیر حمایت می کند. از جمله حقوق کودکان حق پرسش است. این حق، مسئولیت پاسخگویی را به دوش اولیاء و مربیان قرار می دهد. دو روش عمده در پاسخگویی وجود دارد: اطلاع رسانی مستقیم و آموزش پردازش اطلاعات. فلسفه برای کودکان از روش دوم حمایت می کند. نقد و بررسی آن مسبوق به آشنایی دقیق با این برنامه ی آموزشی است. متیولیپمن مؤسس فلسفه برای کودکان، استاد فلسفه در سال 1968 با دغدغه ی یافتن روشی برای آموزش استدلال به کودکان مطالعاتی را آغاز کرد. در سال 1969 اولین کتابش را نوشت و سه سال تحصیلی آن را به طور آزمایشی در مدارس گوناگون تدریس کرد. رشد بی سابقه ی کودکان در منطق و استدلال او را به ادامه ی نظریاتش تشویق کرد. پس از آن برای پایه های مختلف تحصیلی کتاب داستان و راهنمای معلم نگاشت و در بسیاری از کشور ها با برپایی همایش ها، کارگاه ها و سخنرانی ها به بسط ایده اش پرداخت. از فلسفه برای کودکان شاخه های دیگری با همین نام یا نام های مشابه منشعب شده است. برنامه ی فلسفه برای کودکان رویکردی کاوش مآبانه در امر تعلیم و تربیت کودکان است. آموزش تفکر در این برنامه ی درسی به عنوان یک سیستم آموزشی بر دو دسته عناصر مرتبط به هم مبتنی است. منابع آموزشی و عناصر تحقق بخش هدف کلی در پرورش تفکر در این برنامه تربیت شهروندانی متفکر برای جامعه ی مردم سالار است. مهارت هایی را کودکان در حوزه های مختلفی کسب می کنند که مهمترین آن ها عبارتند از: تشخیص امور بدیهی، کشف تناقض، فرضیه سازی، کسب نتایج معتبر، توسل به ملاک در داوری ، انعطاف پذیری، سعه ی صدر، خود اصلاح گری، حساسیت به زمینه و .... به منظور استفاده از این برنامه ی آموزشی، نقد و بررسی آن در جهات سه گانه ی مفهوم سازی از فلسفه، کارآیی و اثر بخشی این برنامه برای دستیابی به اهداف مورد نظر و نقد و بررسی روش آموزش از حیث نتایج و پیامد هایی که دارد، ضروری است. در این الگو فلسفه در معنای تفکر فلسفی برروی مفاهیمی که فلسفی تلقی می شوند، به کار می رود. مفهوم سازی لیپمن از اخلاق و منطق به عنوان شاخه هایی از فلسفه مبهم است . آنچه از مهارت های کسب شده به دست می آید، پرورش تفکر منطقی و رفتار ارتباطی است . این برنامه به دلیل حصر فلسفه در پرورش مهارت تفکر منطقی بر تحویلی نگری استوار است. توجه لیپمن به زمینه مند بودن تجارب کودکان و کثرت گرایی حاصل از آن، در این برنامه سمت و سویی رو به نسبیت گرایی و شکاکیت ایجاد کرده است و پرهیز از آن ها موجب رخنه در مقام عمل و نظر شده است و البته این خلل ها قابل رفعند؛ اگر به کودکان مدل پژوهشی ای را بیاموزیم که بر طبق آن از نسبیت گرایی گذر کرده و به دیدگاه واحدی برسند. انتقاد شدید لیپمن از برنامه های درسی که مبتنی بر آموزش مستقیم به کودکان و محفوظات است، به ویرانی مباحثات کلاسی و در نتیجه به ویرانی فلسفه برای کودکان می انجامد. نادیده گرفتن تفاوت های جنسی در این برنامه با زمینه مندی آن ناسازگار است. اجرای فلسفه برای کودکان در ایران با بستری مناسب مواجه است؛ اما فرهنگ وابسته بودن آن، هماهنگی با فرهنگ و اعتقادات اسلامی در ایران را ضروری می سازد. این هماهنگی به پژوهشی روشمند، مطالعات میان رشته ای گسترده، فرایند عملیاتی استوار نیازمند است وتدوین متون داستانی بر پایه ی مطالعات عمیق فلسفی و تغییر آن ها به تناسب سن و جنس کودکان و بر مبنای پیش فرض های جامعه ی اسلامی، آداب و رسوم قومی و محلی، زبان و ادبیات فارسی، در جهت گیری ای به دور از نسبیت گرایی و شکاکیت ، بایسته است. آموزش مربیانی آشنا به آداب تعلیم و تعلم دراسلام، دارای مهارت کافی در علم منطق، آزاد اندیش، صمیمی، راز دار، حلیم و بردبار و مسلط بر حرکات اعضا و جوارح به منظور تسهیل بحث های کلاسی لازم و ضروری است. قبل از هر چیز رفع موانع و محدودیت های مطالعاتی و اجرایی در الویت قرار دارند.

ادراک ثابت است یا متغیر ؟ از نظر مرحوم علامه طباطبائی پاسخ این پرسش در گرو تفکیک دو نوع متمایز ادراک یعنی ادراک حقیقی و ادراک اعتباری از یکدیگر است. ادراکات حقیقی به معنای مورد نظر در این رساله اکتشافات و انعکاسات ذهنی واقع و نفس الامر است و منظور از ادراکات اعتباری فرضهایی است که ذهن به منظور رفع احتیاجات حیاطی می سازد و صرفاً جنبه وضعی و قراردادی دارد و با واقع و نفس الامر ارتباط مستقیم ندارد. بحثت ادراکات اعتباری برای اولین بار در تاریخ فلسفه اسلامی توسط مرحوم علامه طباطبائی (ره) مطرح شده است . با وجود این نمی توان مقدمات و مبانی بحث را کلی بی ارتباط با آراء و مبادی گذشتگان دانست همچنان که نمی توان آگاهی ایشان را نسبت به برخی اقوال آراء دروه جدید نادیده گرفت و یا بی سابقه بودن این بحث را در آراء متفکران غرب ( لااقل در اندیشه های هیوم وجی . ای . مور) پذیرفت . بنابر این ، می توان سابقه ، این بحث را از جنبه های فلسفی کلامی ، اخلاقی ، منطقی ، اصولی ، ادبی و حتی در مقدمه تاریخ ابن خلدون پیگیری نمود. این رساله تلاشی است که همراه با کنکاش در گذشته به منظور راهیابی به زمینه ها و سوابق تاریخی مبحث ادراکات اعتباری و نیز مطالعه و بررسی اجمالی مسائلی که پیرامون آن مطرح است.

چکیده تعاریف ملاصدرا از ایمان در آثار او متنوع و متکثر و گاهی به ظاهر متعارض اند. این تکثر و تعارض، جستجوی روش وی در این مسأله را ضروری می نماید. ملاصدرا به دسته بندی آراء گذشتگان در تعریف ایمان می پردازد. او عناصر مطرح شده در تعاریف را تفکیک می کند و مفهومی محوری در میان آنها جستجو می کند. این مفهوم محوری از نظر وی «علم» است. در مرحله بعد او علم و سایر عناصر تفکیک شده را در شبکة مفهومیِ منسجمی تلفیق می کند. وی با بهره گیری از ابزارهای معنی شناختی نظرگاه ها را تلفیق می کند و فرا دیدگاهی نو از مفهوم ایمان ارایه می کند. این روش در مطالعه مفهوم ایمان آثار ملاصدرا قابل کاربرد است. چنین مطالعه ای در بررسی روابط مفهومی ایمان با علم به کشف شبکه گستردة مفهومی ای متشکل از علم، معرفت، کفر، جهل، حکمت، عقل، تصدیق، یقین، برهان و حیات می انجامد. در بررسی روابط مفهومی ایمان و عمل نیز، اعمال جوارحی و اعمال جوانحی همچون زهد، حبّ، عدالت و شرح صدر، شبکه معنایی مرتبط دیگری را تشکیل می دهند. بررسی مبانی و نتایج انسان شناختی ایمان تکمیل کنندة اضلاع مختلف مطالعة «ایمان از دیدگاه ملاصدرا» است. از نظر ملاصدرا ایمان و معرفت نفس لازم و ملزوم اند. سعادت و شقاوت انسان ارتباط مستقیم با ایمان دارند. ایمان اختیاری و موهوبی است. حرکت ایمانی و حرکت جوهریِ نفسِ انسان یک حقیقت اند. و مراتب انسان متناظر با مراتب ایمان است