جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تعداد زیادی از آیات قرآن در عظمت و شأن اهل بیت پیامبر(ص) نازل شده است. از جملة آن، آیاتی است که اطاعت و مودّت ذی القربای رسول الله(ص) را بر امت لازم دانسته است. چنانکه در آیة 23 شوری خداوند اجر رسالت پیامبر(ص) را در مودّت ذی القربای او قرار داده است. این آیه در بسیاری از تفاسیر و بر اساس روایات به خوشاوندان خاص و اهل بیت پیامبر(ص) تصریح شده است. گر چه برخی نیز سعی دارند بگونه ای مفهوم«ذی القربی» را در معانی مختلفی همچون: خویشاوندان (بطور مطلق)، قرب به خدا، و ... تفسیر نمایند. در این پایان نامه، نگارنده در چند بخش این نظرات را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. در بخش اول به بررسی معانی لغوی و ادبی واژه«قربی» پرداخته شده و پس از آن با ذکر دلایل و بررسی آراء مفسرین مختلف، اعم از شیعه و سنی، مفاهیم دیگری غیر از اهل بیت پیامبر، که از جمله خویشاوندان خاص پیامبر(ص) می باشند، مابقی احتمالات منتفی گشته است. همچنین بیان مفهوم اجر و مزد رسالت و همراهی قرآن بعنوان ثقل اکبر با عترت و ثقل اصغر، و ارتباط آن با آیه تطهیر، در این بخش به تفصیل سخن گفته شده است. در بخش دوم به بررسی روایات مختلف از پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) پرداخته شده است که در آن به صراحت به معرفی ذی القربی و انتساب این آیه با خود سخن گفته اند. روایات مختلف و متعددی که در جوامع روایی شیعه و سنی در این زمینه آمده است، و اذعان علمای بزرگ اهل سنت در فضیلت آل محمد(ص) از دیگر مباحثی است که در این بخش به آن اشاره شده است. و در بخش سوم، به بیان نقش ذی القربی یا ائمه معصومین پس از وفات پیامبر(ص)، از بعد تاریخی توجه شده است. شخصیت علمی، فرهنگی، تربیتی و بعد مبارزاتی و سیاسی ائمه (ع) و نقشی که در احیاء معارف و حفظ دین رسول الله(ص) داشته اند بگونه ای مختصر بیان شده است. جنبه ظلم ناپذیری و مخالفت با خلفای جور زمان خود، یکی دیگر از ابعاد شخصیتی هر یک از امامان معصوم می باشد. از انجایی که بررسی تمام زوایای زندگی اهل بیت پیامبر(ص) بسیار وسیع و گسترده می باشد، و پرداختن به تمام ابعاد آن در این رساله نمی گنجد، لذا بصورتی مختصر به شرح و بیان حیات هر یک از ائمه معصومین (ع) و مصادیق بارز ذی القربی پیامبر(ص) پرداخته شده است.

تحقیقی در بیان ذکر و یاد خدا، یاد مرگ، برزخ و قیامت با تکیه بر آیات و روایات است. پژوهش حاضر در دوازده فصل تنظیم شده است. نویسنده ابتدا به بررسی اقسام و مراتب ذکر پرداخته، در این بررسی به چهار دسته بندی از اقسام و مراتب ذکر اشاره کرده است که از آن جمله مراتب چهارگانه ذکر از دیدگاه اهل معرفت، مراتب سه گانه ذکر از بعد تأثیر، اقسام و مراتب سه گانه ذکر از بعد مذکور و اقسام و مراتب کمّی ذکر می باشد. سپس شرایط ذکر را یادآور شده است که شامل به کار گرفتن عقل و اندیشه، برخورداری از معرفت و شناخت کافی درباره ذکر و موضوعات آن، داشتن روحیه تسلیم، استقامت در ادامه راه و انابه است. وی در ادامه علاقه مندی به یاد خدا و بی رغبتی نسبت به دنیا، محاسبه و ارزیابی عملکرد خویش، غافل نبودن از دعا و نهراسیدن بلکه مشتاق بودن به مرگ را از نشانه های ذکر و ذاکران برشمرده است. نویسنده آثار و برکات یاد خدا را بیان کرده و سپس یاد مرگ، برزخ و معاد را که به نوعی یاد خدا محسوب می شود در فصل مستقلی تبیین کرده است. بیان سرگذشت ها و مطالعه آن ها در مورد یاد خدا از دیگر مباحثی است که نویسنده چنین مورد را ذکر کرده است. و در پایان نیز به عوامل، موانع و آفات ذکر اشاره کرده و نمونه ها و الگوهایی عملی از ذاکران و صالحان را معرفی می کند.

چکیده ندارد.

تفاسیر قرآن با رویکردهای مختلفی به نگارش درآمده است که یکی از پیشتازترین این رویکردها، رویکرد ادبی است. فصاحت و بلاغت آیات قرآن کریم یکی از وجوه اعجاز قرآن است. از این رو برخی از مفسران برای کشف مراد خداوند از آیات، به نگارش تفسیر ادبی پرداخته اند. این مقاله بر آن است تا با مقایسه تفسیر الکشاف زمخشری و التفسیر البیانی للقرآن بنت الشاطیء نگرش ها، نظریه ها و امتیازهای هر کدام و میزان پیشرفت این رویکرد را بررسی نماید. با پیشرفت علوم بلاغی، تفاسیر ادبی هم رو به تکامل گذاشته تا آنجا که برخی از مفسرین معاصر بر متقدمان برتری یافته اند؛ چنانکه بنت الشاطیء با بهره بردن از تلاش های مفسران قبلی تفسیری به مراتب کامل تر و زیباتر، از قرآن کریم ارائه داده است.

سخن وقتی می‌تواند مفهوم خویش را به بهترین وجه منتقل نماید و در روح شنونده موثر باشد که به زیور فصاحت و بلاغت و سایر محسنات لفظی و معنوی، آراسته باشد؛ زیباترین سخن، یعنی قرآن کریم از این لحاظ در اوج فصاحت و ستیغ بلاغت می‌باشد. قرآن کریم، سرشار از صنایع ادبی است و این ویژگی‌های بی‌بدیل قرآن، به همراه سبک و اسلوب ویژه‌ای که نه نثر است و نه نظم؛ مخاطبین را به حیرت و شگفتی واداشته است. در حقیقت موسیقی و نظم آهنگ قرآن کریم، جدای از معنای آن نیست بلکه، هماهنگ با مقصود و غرض آیه و هم جهت با معنای آن است. نظم و آهنگی که بر مجموعه حاکم است، خود به چند دسته تقسیم می‌شود؛ که هر کدام جنبه‌ای از اعجاز قرآن را برای همگان روشن می کند. این پژوهش در صدد آن است که به بررسی و شناسایی جنبه موسیقیایی و نظم آهنگ الفاظ و عبارات قرآن کریم با روشی تحلیلی – توصیفی و با استناد به منابع کتاب خانه‌ای بپردازد.

چکیده ندارد.

موضوع پایان نامه : (( جایگاه وصی از دیدگاه کتاب و سنت و ادب )) وصی، از القاب مشهور امام امیرالمومنین علی علیه السلام است .اثبات وصایت آن حضرت یعنی اثبات امامت. حضرت علی علیه اسلام، بنابر حدیث یوم الانذار، وصی پیامبر علیه السلام در امر رهبری و خلافت و هدایت امت اسلامی ، پس از پیامبر علیه السلام می‏‎‎‏باشد . در این پایان نامه در بخش اول ،‌پس از ذکر کلیاتی در معنای لغوی و اصطلاحی وصی به سیر تاریخی وصایت در انبیای گذشته همراه با ذکرچند تن از اوصیاپرداخته‏‎‎‏ایم، چرا که این موضوع بر ضرورت و اهمیت وصایت در امت اسلامی تاکید می کند .دربخش دوم به ذکر وصی در آینه روایات اشاره شده است که شروع وصایت را از دعوت خویشاوندان به اثبات می رساند و اوج ابلاغ وصایت در غدیر خم می‏‎‎‏باشد . سپس به ذکر روایاتی از کتب شیعه و سنی می‏‎‎‏پردازیمو به احتجاج معصومین (‌علیه السلام) و صحابه و تابعان در امر وصایت گفتاری چند آورده‏‎‎‏ایم .در بخش سوم به جایگاه وصی در آینه تاریخ و ادب اشاره شده،‌و به ذکر اشعاری در حماسه‏‎‎‏های جنگ جمل و صفینو تنی چند از شاعران اهلبیت ( علیه السلام ) اکتفا کرده‏‎‎‏ایم. در بخش چهارم به نقد تحریف حدیث وصایت و رد شبهات موجود در این امر پرداخته‏‎‎‏ایم.

«القرائات فی نشأتها و تطورها» عنوان بخشی از کتاب «التمهيد فی علوم القرآن» نوشته آيت الله محمد هادی معرفت است. در اين مقاله، ديدگاه های نامبرده در زمينه موضوعات قرائت های هفت گانه، کيفيت نزول قرآن، عدم تواتر قرائات، ملاک های پذيرش يک قرائت صحيح و عوامل به وجود آمدن اختلافات قرائات بررسی و نقد شده است.