جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

تحقیق حاضر زمینه های جبر و دترمینیسم در بین مسلمانان است و تلاش شده است که سه عامل : 1- وجود عقیده جبر در دوران جاهلیت و تاثیر آن در پیدایش این عقیده در بین مسلمانان. 2- نقش سیاست گذاران و حکام سیاسی بر این مساله. 3- تاثیر آیات قرآن و روایات، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

فلسفه از مهمترین میراث فکری قوم ایرانی در طی قرون و اعصار است و احیای این میراثبا ارزش همراه با شناخت تمامی فلاسفه و آثارشان امری لازم و ضروری است. شهرزوری هم یکی از این فلاسفه نامدار است و هم کتاب ‏‎"‎‏الشجره الالهیه‏‎"‎‏ یکی از متون کهن میراث فلسفی ما. کتاب الشجره الالهیه فی علوم الحقائق الربانیه یکی از مفصلترین کتب فلسفی است که در اواخر قرن هفتم هجری توسط شمس الدین محمد بن محمود شهرزوری با روش اشراقی نگاشته شده است و این اثر جامع و مفصل یکی از شاهکارهای فلسفی این قرن به حساب می آید. کتاب مذکور شامل یک دوره کامل از علوم فلسفی، به انضمام مباحث کلامی و عرفانی تا زمان مولف آن شهرزوری است. و از این رو با اسفار اربعه شاهکار صدرالدین شیرازی که تالیف جامعی در فلسفه است قابل مقایسه می باشد. روش فلسفی شهرزوری در این کتاب اشراقی است. او ساختمان فلسفه را در اصل مبتنی بر مکاشفه، مشاهده و حدس فلسفی دانسته و علم حضوری را برعلم حصولی مقدم می داند. چنانچه گفته شد این اثر ارزشمند یک فرهنگ وسیع فلسفی است که دارای 5 رساله است : رساله اول آن در شناخت حکمت و تقاسیم آن است، رساله دوم در منطق و رساله سوم آن در حکمت عملی باشد. رساله چهارم درباره علم طبیعی است و رساله پنجم که می توان گفت مهمترین قسمت کتاب است درعلم مابعدالطبیعه می باشد. آنچه که در پیش روی دارید متن تصحیح شده بخشی از رساله دوم این کتاب مفصل است. از این کتاب شش یا هفت نسخه دست نویس موجود می باشد اما این تصحیح از روی دو نسخه ای که استاد ارجمند و گرامی آقای دکتر نجفقلی حبیبی با لطف خود در اختیار نگارنده قرار دادند انجام گرفته است که از این بابت از ایشان سپاسگزارم. یکی از دو نسخه که از کاملترین نسخه هاست نسخه برلین، شماره 5023 است با ابعاد 18 در 27، متن 11 در 20 سانتی متر، تعداد سطور 33- حدود بیست کمه در هر سطر - در 319 برگ به خط شکسته نستعلیق ریز که نسخه ای است بی تاریخ محتملا متعلق به قرن 11 هجری. و اما در رساله دوم کتاب پس از ذکر مقدماتی درباره چیستی و موضوع نطق، منطق را به دو بخش اقوال شارحه و حجج تقسیم می کند و به دنبال آن از علوم عالیه منطقیه سخن می گوید و اصول و فروع آن را بیان می کند. منطق این رساله اشراقی است و منطق اشراقی دارای سه ویژگی است : اول تلخیص منطق ارسطویی، دوم : ضابطه مند کردن منطق ارسطویی و سوم : آسان کردن منطق ارسطویی.

(لمن المللک الیوم لله الواحد القهار) انسان همواره از نیست شدن و معدوم گردیدن گریزان، و به دنبال ابدیت و ماندگاری است . و برای وصل به این غایت از هیچ‌کاری روی‌گردان نیست . امام روشن است تا آن زمان که راه ابدیت را نشناسد، در بیراهه‌ها و کوره‌راهها حیران و سرگردان مانده جز حسرت و ناامیدی بهره‌ای نمی‌یابد. از هر طرف که رفتن جز وحشتم نیفزود زنهار از بیابان وین راه بی‌نهایت لذا همواره انسانهای اندیشمند به دنبال شناخت راه و طریق نجات بخشی بوده‌اند و در راستای ادیان آسمانی که ترسیم کنندگان حقیقی این راهند، مکاتب مختلف فکری از جمله عرفان اسلامی را تدوین نموده‌اند. امام حقیقیت که این مکتب نه مکتبی برخاسته از فکر بشر و در مقابل اسلام، بل مکتبی جوشیده از دورن و بطن دین مبین محمدی (ع) است . یعنی، این مکتب مفسر و مبین و یا بهتر بگوییم لسان باطن و حقیقت شریعت اسلام است و منسوبین به آن، تفکرات خود را با گذر از ظاهر با باطن کلام قرآن و عترت (ع)-که گنجهای پنهان معارفند-به دست آورده‌اند. در هر حال، بهترین راه تحقق و وصول به ابدیت و جاودانگی در این مکتب ، سیر الی الله و فنا فی الله می‌باشد. یعنی عارف هستی را در نیستی می‌جوید و فنا را نه نیستی بل، حقیقی‌ترین هستی می‌انگارد. گر همی خواهی که بفروزی چو روز هستی همچو شب خود را بسوز و بر این باورند که این راه ارشاد مرشد کامل طی شدنی نیست و انسان ره جایی نمی‌برد. در این شب سیاهم گشت راه مقصود از گوشه‌ای برون آی ای کوکب هدایت ما در این رساله حقیقت این ادعا را جستجو نمودیم و به این نتیجه دست یافتیم که نزد عارفان، انسان حقیقتی است نامتناهی، که شعاع حق مطلق و متصل به او-جل‌جلاله-می‌باشد. پس به صورت عالم صغری تویی پس به معنی عالم کبری تویی ظاهرش را پشه‌ای آرد به چرخ باطنش باشد محیط هفت چرخ این حقیقت در پس تعینات و عوارض خلقی که مجموعه‌ای است که از مور حقیز و ظلمانی چون شهوات و تعلقات مادی و صفات رذیله، تا اموری لطیف و نورانی چون محبت به تعالی و هستی و انسانیت خود، محبوب گشته است . چنانچه امام العارفین و سید الساجدین، مولای زین‌العابدین می‌فرمایند: "الهی ... انک لا تحتجب عن خلقک الان ان تحجبهم الامال دونک " و عارف که وصول به ابدیت را همان هویدا گشتن حقیقت انسان می‌داند معتقد است ، تا این حجابها و تعینات توهمی کنار نرود، خورشید وجود انسان طالع نمی‌گردد، و خرق این حجب در گرو اعراض و عدم اقبا به آنهاست از یک طرف و توجه تام و تمام به باطن و حقیقت خود-که جدا از حقیقت حق تعالی نیست -از طرف دیگر. از درون شو آشنا و از برون بیگانه وش این چنین زیبا روش کم می‌بود اندر جهان که این اعراض و توجه، باید از مسیر شریعت و احکام آن گذر نمود. چرا که شریعت و ناموس الهی است و تاکید دارند که: "از هتک این ناموس بپرهیزد وگرنه آبت ریزند و به روی سر بیاویزند".

این پایان‌نامه تصحیح نسخه خطی شرح و ترجمه کتاب ایمان و کفر اصول کافی است که توسط مرحوم ملاخلیل قزوینی در سال 1068 هجری نوشته شده است . وی معاصر با مرحوم فیض کاشانی و علامه مجلسی بوده و از علمای زمان خود می‌باشد. ایشان ابتدا متن حدیث را با اعراب‌گذاری کامل نوشته و سپس مشکلات آن را شرح کرده‌اند و در مرحله بعد آن را ترجمه نموده و چنانچه مواردی را لازم بوده با آیت قرآن نیز منطبق داده‌اند که در مقدمه به طور مفصل آمده است . ایشان در شرح و ترجمه ارجاعاتی به احادیثی قبل و بعد با ذکر دقیق شماره باب و حدیث می‌دهند و همچنین به کتبی نظیر شرح المقاصد، "الحجه للقرا السبعه" و ... ارجاع داده‌اند که دلالت بر مطالعه وسیع و احاطه علمی ایشان دارد. شرح و ترجمه ایشان روان و قابل استفاده عموم مردم می‌باشد و می‌توان ادعا کرد تاکنون شرح و ترجمه‌ای به این سبک و تفصیل به فارسی چاپ نشده است . گر چه جهت اختصار سلسله راویان حدیث را ذکر نکرده ولی در بعضی مورد که در مقدمه بطور کامل گفته شده ریشه‌یابی افراد و قبایل را انجام داده است . و مجموعا این شرح و ترجمه مفید و برای عموم و خواص راهگشا است .