جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کشف المحجوب، ابوالحسن علی بن عثمان هجویری، به کوشش محمود عابدی ، انتشارات سروش، تهران 1383، 1228 ( هفتاد و چهار + 610 + 544) صفحه.طی قرن های چهارم و پنجم هجری، سه کتاب با نام کشف المحجوب نوشته شده است: یکی به قلم ابویعقوب اسحاق بن احمد سگزی (وفات: پس از 361)؛ دیگری به قلم ابوابراهیم اسماعیل بن محمد بن عبدالله مستملی بخاری (وفات : 434) که در حقیقت عنوانی است نهاده شده بر یکی از نسخه های خطی شرح تعرف او (روشن ، ص 16)؛ سومی به قلم ابوالحسن علی بن عثمان جلابی هجویری غزنوی (وفات: نیمه دوم قرن پنجم هجری ) که او را «پیرهجویر» و «سیدهجویر» و «داتا (=مربی) گنج بخش» خوانده اند ...

یکی از خصوصیات زبان توانایی شگفت انگیز آن درانطباق با نیازهای گویشوران است. انسان برای نامیدن اشیای نو پدید و بیان مفاهیم تازه به واژه های جدید احتیاج دارد و همه زبان ها این توان را دارند که در صورت نیاز واژه های تازه بسازند.ساختن واژه های جدید به دو روش انجام می پذیرد: ناخودآگاه و آگاهانه. واژه سازی ناخودآگاه را عامه مردم بر اساس شم زبانی خود به صرافت طبع و بی آنه فرایندهی واژه سازی را آگاهانه آموخته باشند انجام می دهند. واژ ه هایی مانند سگ دست، گلگیر، چپقی از این جمله اند. بی تردید، بخش اعظم واژ ه های هر زبان از این طریق شناخته شده اند. واژه سازی آگاهانه را شخص یا نهاد معینی با وقوف به قواعد واژه سازی، انجام می دهد و حاصل آن معمولا واژه های عالمانه است. این نوع واژه سازی در ایران سابقه ای طولانی دارد و، علاوه بر شاعران، اهل علم و فلسفه نیز به آن پرداخته اند. واژه هایی مانند دورنگار، بالگرد، بادرفت از طریق واژه سازی آگاهانه پدید آمده اند ...

پیش از پرداختن به مرآت الاصلاح، ذکر تاریخچه ای از فرهنگ نویسی فارسی در شبه قاره هند بی مناسبت نخواهد بود.می دانیم که زبان فاری (نه فرهنگ ایرانی و نه پارسی باستان) پس از استقرار حکومت اسلامی در قرن 11م/4ه وارد هندوستان شد. تاریخ فرهنگ نویسی فارسی در شبه قاره هند را می توان به سه دوره تقسیم کرد: عصر سلاطین دهلی، دوره مغولان هند ، و دوره متاخر مغول تا آغاز قرن بیستم. از قرن بیستم بعدا سخن خواهیم گفت ...

در مجموعه داستان از پرنده های مهاجر بپرس نوشته سیمین دانشور، داستان کوتاهی به نام «میزگرد» وجود دارد که از هر حیث نامتعارف به نظر می رسد. این داستان را یک «مصاحبه گر» روایت می کند که با برخی شخصیت های اسطوره ای و ادبی – رستم، سعدی، حافظ و اخوان – به گفت و گو نشسته است. پیرنگ داستنان عمدتا تشکیل شده است از پرسش های مصاحبه گر و پاسخ هایی که شخصیت های یاد شده به او می دهند . به علاوه جملات معدودی که مصاحبه گر در پرانتز اضافه می کند و بیشتر به توضیحات مربوط به صجنه و نحوه عمل شخصیت ها در نمایش نامه شباهت دارند، مانند این که می گویند: «رستم سر به زیر می اندازد. اشک می ریزد روی ریش دوشاخه اش ...» ( دانشور ، ص 23) ...