جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش مراحل رشد و تکامل جنین انسان، از دیدگاه قرآن و علم روز مورد بررسی قرار گرفته است و هدف از بیان این مسئله علمی، پی بردن به عظمت خلقت انسان است. این مجموعه از 8فصل فراهم آمده است. پس از آوردن بحثی پیرامون گرایش علمی در تفسیر آیات و دیدگاه ها نسبت به آیات علمی و اهمیت مطالعه و بررسی پدیده های طبیعی از دیدگاه قرآن، مراحل تطور نطفه انسان از لحظ تشکیل سلول تخم تا دمیدن روح با توجه به مشترکات آیات و علم روز مورد بررسی قرار گرفته است، که نتایج به دست آمده بطور خلاصه در هر مرحله عبارتند از: 1) در مرحله نطفه در زمینه ورود اسپرم به تخمک با در نظر گرفتن آیات 53-54 سوره فرقان و منابع پزشکی این نتیجه حاصل می شود: همانگونه که آب شور و شیرین به دلیل اختلاف در املاح معدنی و مواد شیمیایی به یکدیگر در نمی آمیزند به محض ورود اسپرم به تخمک تغییرات بیوشیمیایی و الکتریکی در منطقه غشای تخمک مانع لقاح بیش از یک اسپرم می شود. 2) علق و مشتقات آن در اصل متضمن مفهوم آویختگی و وابستگی است، زیرا یک نوع علقه و پیوستگی میان زیگوت ( تخم) و رحم ایجاد می شود و مقصود از علق در آیه 2 سوره علق همان مرحله آغازین تکوین جنین با بیان کرم سان و زالووش بودنش است. از طرفی انسان هیچ گاه از مرحله خون بسته نگذشته است، بلکه خون در عروق بسته شکل می گیرد و در داخل جنین محفظه های خون به شکل شبکه هایی و یا به صورت جزیره هایی به هم پیچیده، جامد و ساکن به نظر می رسد. 3) منظور از مضعه غیر مخلقه، جزئی از مضغه است که خلقت و تصویرش هنوز کامل نشده است، مانند سلول های تناسلی، مغز و تنفسی که تمایز آنها ماه ها بلکه سال ها بطول می انجامد و تفسیر آن به چنین ناقص الخلقه از جهات مختلف قابل خدشه است. 4) منظور از تسویه، تمایز مضغه مخلقه است که طی این دوره هر یک از سه لایه زایا در جنین، بافت ها و اندام های اختصاصی متعددی را تشکیل می دهند و بنابراین مرحله پیدایش عظم و لحم منطبق بر همان مرحله تسویه می شود. 5) در پایان هنگامی که ساختمان اعضا و جوارح انتظام یابد و نیروی نباتی اندام ها به حد کمال برس شایسته می شود که روح حیات ابد که روح اراده و تعقل است به آن دمیده شود و به آن تعلق یابد و تنزل نیروی روح که حیات ابد است به عالم ماده به این معنا خواهد بود. از این مرحله در قرآن به انشای خلق آخر تعبیر شده است.

مجمل و مبین در قرآن کریم، از جمله مباحث مهم علوم قرآنی است. وجود مجملات در کتاب الهی مسلمین مطلبی است که هم از سوی اهل بیت علیهم السلام به آن اشاره شده، و هم علمای مذاهب مختلف و مفسران بدان توجه داشته اند و در آثار خود به این مبحث پرداخته اند. در این راستا، راهها و روشهایی نیز برای تبیین مجملات قرآنی پیشنهاد شده و گاه نمونه هایی مطرح گشته است اما در بسیاری موارد این عملکردها دچار نقص و گاه تناقض های آشکار است و به جای نزدیک ساختن مخاطب به مفاهیم قرآنی، وی را از حقایق این کتاب هدایت دور می سازد. ما در این پژوهش به دنبال یافتن راهکار صحیح و بهترین روش برای تبیین مجملات قرآنی هستیم. بدین منظور ضمن بررسی روشهای موجود، به نقد و بررسی و بیان نقاط قوت و ضعف آنها پرداخته و در نهایت روش برگزیده ی خود را بیان کرده ایم. ابتدا به مباحث مقدماتی و کلیات پرداخته ایم: طرح مساله، فرضیات، پیشینیه ی تحقیق، هدف و ضرورت تحقیق، روشهای اجرایی طرح. در فصل اول پس از ارائه ی تعریف مجمل در لغت و اصطلاح، اشتمال قرآن بر مجملات را مورد تأکید قرار داده و دیدگاه مخالف در این زمینه را نقد کرده ایم. همچنین پس از بررسی اسباب اجمال، ضرورت تبیین مجملات را یا اور گشته، به اصطلاحات رایج در رفع اجمال اشاره نموده ایم. فصل دوم که در حقیقت فصل اصلی و بیانگر روش مطلوب رفع اجمال است با معرفی روشهای مختلف تبیین مجملات آغاز می شود. در این راستا دو روش "تبیین با قرآن" و "تبیین با سنت" را توضیح داده و سپس به نقد و بررسی آن پرداخته ایم. در پایان این فصل ضمن ارائه ی روش صحیح و برگزیده دلایل قرآنی و روایی خود بر انتخاب این روش را به طور مبسوط ذکر کرده ایم. فصل سوم مشتمل بر نمونه هایی چند از مجملات قرآنی است که در تبیین آنها از کلام معصومین (علیهم السلام) استفاده شده است.

در پایان نامه حاضر طی هشت فصل با این عناوین قانون گرایی با تکیه بر آیات و روایات بررسی شده است: فصل اول، آشنایی با اصطلاحات قانون، قاعده، سنت، عدل، ظلم و میزان؛ فصل دوم، سیر قانون و قانون گرایی؛ فصل سوم، ضرورت وجود قانون؛ فصل چهارم، قانون گرایی در قرآن: قرآن و قانون، عدل و قسط در قرآن، پایبندی به قوانین و وفای به عهد، امر به معروف و نهی از منکر؛ فصل پنجم، قانون گرایی در سیره پیامبراکرم(ص)؛ فصل ششم، علی(ع) و اجرای قانون؛ فصل هفتم، ائمه(ع) و قانون گرایی؛ فصل هشتم، فقهاء و تلاش های ایشان در اجرای قانون.

سرگذشت حضرت آدم علیه السّلام و رانده شدن ایشان از بهشت آغازین(باغ) و خلافتش بر زمین در هفت سوره‌ی قرآن یعنی، سوره‌های بقره، اعراف، حجر، اسراء، کهف، طه و ص آمده است که در سوره‌ های بقره، اعراف، حجر و طه به مراحل قبل از پیدایش حضرت آدم علیه السّلام، آفرینش ایشان، تعلیم اسماء، فرمان سجده، ویژگی منزل ایشان و در نهایت عصیان و هبوط و توبه، اشاره شده است و در سوره‌های اسراء، کهف و ص بیشتر به راه‌های نفوذ شیطان در آدم و فرزندان ایشان(تمامی انسان‌ها) و هشدار خداوند به بنی‌آدم نسبت به تداوم وسوسه‌های شیطان و عاقبت تلخ آن پرداخته شده است. مباحث این پژوهش حول محور4 سوره‌ی نخستین می‌باشد.ابتدای بحث پیرامون خلقت آدم علیه السّلام می‌باشد که در آن از ماده‌ی آفرینش ایشان و تسویه و دمیدن روح و چگونگی آن صحبت می‌شود، بحث بعدی خلافت آدم علیه السّلام در قرآن و روایات مورد بررسی قرار می‌گیرد. سجده‌ی ملائکه بر آدم علیه السّلام و روایات وارد شده از معصوم علیهم السّلام در این باره و تعلیم اسماء صحبت دیگر این پژوهش است. و نیز آراء و اقوالی که پیرامون باغی که حضرت آدم علیه السّلام قبل از هبوط در آن می‌زیسته، نقل شده، بیان می‌شود.در فصلی دیگر مسأله عصیان و عصمت حضرت آدم علیه السّلام بر طبق آیات و روایات مورد بررسی قرار می‌گیرد و سرانجام مسأله‌ی هبوط و توبه مباحث پایانی می‌باشد.هر کدام از این مباحث بر اساس آیات و روایات نقل شده از معصوم تحقیق و بررسی شده و آراء مختلف علما و مفسرین بزرگ و معروف در رابطه با هر بحث بیان شده است.

تمامي اديان الهي داراي آموزه هاي ديني خاصي براي پيروان خود مي باشند. در اين ميان اسلام در تمام ابعاد زندگي وارد شده و توصيه هايي براي سعادت و رستگاریانسان ارائه نموده است و طريقتي كامل و همه جانبه را كه تمامي استعدادهاي كمالي انسان را به منصه ظهور بياورد را در پيش راه انسانها قرار داده است. با بررسي آگاهانه و حكيمانه توصيه هاي الهي و عمل به آنها نه تنها نيازهاي روحي و جسمي و مادي و معنوي فرد بلكه اجتماع بشريت برآورده گرديده و سعادت جامعه بزرگ انساني تامين مي گردد.از ديدگاه قرآن و سنت تاثير ذكر در كمال انسان امري انكار ناپذير مي باشد و مانند روح بر پيكره اعمال انسان مي باشد. با توجه به اينكه تعاريف قرآني و روايي كه از ذكر گرديده و ذكر و ياد خداوند جزء مهمترين عوامل سعادت دنيوي و اخروي فرد و اجتماع شناخته شده ، لذا این پژوهش بر آن است تا مفاهيم مختلف ذكر و اذکار ماثورهاز اهل بیت (علیهم السلام ) را از ابعاد مختلف علمي و كاربردي مورد بررسي قرار دادهو شناخت كاملي از نظر قرآن و روايات نسبت به مفهوم ذكر و آثار آن وفوايد اذکار ماثوره ارائه نماید .سوالات اصلی این است که نقش ذکر در اصلاح فرد و جامعه چیست ؟ و تأثیر ذکر در تعالی انسان و رستگاری اخروی او چه میزان است ؟ برای پاسخ به این سوالات مباحثی به شرح زیر بیان می گردد : مفهوم ذکر از دیدگاههای گوناگون ، انواع ذکر و اهمیت آن ، فواید و آثار ذکر ، موانع ذکر و معرفی و تأثیر اذکار مأثوره و ....لذا با روش کتابخانه ای و با استفاده از متون مختلف اسلامی موضوع مورد بررسی قرار داده شد و نتایج این بررسی حاکی از آن است که یکی از نیازهای اساسی انسان ، معنویت و ارتباط با خداست که شناخت و تسلط به این نیاز همواره موجب توفیق آدمی در مراحل گوناگون زندگی و در همه زمینه ها بوده است . بررسی آیات و روایات و نیز نظریات دانشمندان اسلامی نشان می دهد که ذکر و دعا اثر مثبتی و مستقیم براصلاح فرد و جامعه و تعالی و رستگاری انسان دارد .

یکی از تمایلات و خواسته‌های فطری بشر، عشق به دانستن است حتّی در بسیاری موارد به وسیله این تمایل فطری در صدد برطرف کردن نیازهای مادّی نمی‌باشد، بلکه براساس احساس نیاز فطری است و از آنجا که منشأ این علقه به علم، کمال خواهی است، درصدد این است که علم را از سرچشمه‌ای ناب دریافت کند. امامیه که از اعتقاد به ولیّ خدا بهره‌مند است. علم را برای حلّ مجهولات خود از زبان مبارک ائمه اطهار که اولیای الهی‌اند، دریافت کند؛ زیرا علم ایشان به علم لایزال الهی متّصل است. بنابراین در پژوهش حاضر سعی شده است به شناخت اصول و مصدر علم امام و گستردگی شاخه‌های علوم ایشان پرداخته شود تا تصویری روشن از مسئله علم امام حاصل شود. پژوهش حاضر مشتمل بر پنج فصل است: فصل اوّل با عنوان کلّیات پژوهش به بیان اهمیّت موضوع، ضرورت و هدف و پیشینه پژوهش و فرضیه‌های آن و منابع پژوهش پرداخته شده است. فصل دوم به بیان ابعاد علم امام اختصاص دارد که در آن دامنه علم امام در شش بُعد که هر یک مطابق با آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته است، شامل موارد زیر است: ـ علم به علوم انبیای گذشته، علم به کتب آسمانی قبل، علم به کلّ قرآن، علم به اسمای اعظم الهی، علم به زبان‌های مختلف (جنیان، انسان از هر شهر و دیاری و هر جنبنده مانند پرندگان).ـ علم به اسرار خلقت و جهان هستی، از اسرار عالم آسمان‌ها و کهکشان‌ها تا راز آفرینش کوچک‌ترین مخلوق. فصل سوم این پژوهش تحت عنوان سرچشمه علم امام با تکیه بر روایات به بررسی ریشه‌های دریافت علم امام اختصاص داده شده‌اند که در دو بخش کلی به منابع دریافت علم امام تنظیم شده است که در این بخش‌ها به بیان القای علم به افاضه الهی و چگونگی تسدید و توفیق امام و انتقال سینه به سینه علم از امامی به امام بعد و دریافت علم به‌صورت تحدیث پرداخته شده و در این زمینه به طرح اشکال پرداخته و به آن پاسخ داده شده است. و همچنین به بیان سبب و کیفیت و محتوای منابع دیگری چون جامعه یاکتاب علی(ع) و مصحف حضرت زهرا‌(س) و کتاب جفر و هشت منبع دیگر که همه به‌صورت مکتوب می‌باشند حاوی جزئی‌ترین و دقیق‌ترین مطالب است، پرداخته شده است. فصل چهارم نیز براساس روایات در بیان خصوصیّات علم امام قرار گرفته که به مباحث خصوصیّت افزوده شدن علم امام و کیفیّت و چگونگی آن و اختیار ائمه در دانستن، بدون اینکه اختلافی در علومشان دیده شود و همچنین درباره افضیلت علمی ایشان نسبت به یکدیگر و اینکه ایشان در علم خود دچار سهو و نسیان نمی‌شود، پرداخته شده است. فصل پنجم این پژوهش در بیان علم غیب امام که از ابعاد مهم علمی ایشان است، شامل بخش‌های متعدّدی است که به بررسی «غیب» در لغت و کاربرد این واژه در آیات قرآن به معانی مختلفِ اعتقادات، وحی، قیامت، ضمایر باطنی و موارد امتحان و در معنای اصلی این واژه به کار رفته است پرداخته شده است و بعد از آن به طرح و بررسی آیاتی که دلالت بر اثبات علم غیب پیامبر دارند و در مقابل بررسی آیاتی که دلالت بر نفی علم غیب پیامبر می‌کند که مراد از نفی علم غیب، علم غیب ذاتی است در دنباله بحث با استناد به آیات و روایات و سخنان بزرگان به اثبات علم غیب برای امام(ع) و بیان محدوده آن و در نهایت به طرح و بیان اشکالات و شبهات از جانب مخالفان و نقادان و پاسخ به این شبهات با استفاده از سخنان اندیشمندان شیعی پرداخته شده است که ذیل هر یک از مباحث فوق عناوین فرعی مربوط به آنها مورد طرح قرار گرفته‌اند.

چکیده ندارد.

محدودیت مجال ما را بر ان داشت تا به بررسی 30 فقره اغازین این حدیث شریف بسنده کرده و موضوع مورد بررسی را مورد مداقه بیشتر قرار دهیم .ترتیب بیان امیرالمونین در بیان این فقرات ما را از تعیین و ارزش گذاری فقرات و تعیین اهم و مهم جهت انجام پژوهش بازداشت لذا تنها 30فقره اغازین موردبررسی قرار گرفته .این تحقیق مشتمل بر سه فصل است در فصل اول اهمیت این موضوع و اهداف و پیشینه تحقیق و تاریخچه ای از موضوع بیان شده است . در فصل دوم از این پژوهش ضمن بیان بخشی از اهمیت فضائل ان حضرت متن کامل به همراه ترجمه حدیث سبعین را بیان کرده و و جهت تکمیل معرفی مصادر تحقیق کتبی که ذکری از این حدیث شریف را به میان اورده اند را معرفی کرده ایم . بررسی سند این روایت شریف پایان بخش این فصل میباشد . در فصل بعدی که به ترتیب تک تک فقرات مورد بررسی قرار گرفته در هربخش ابتدا بررسی های لغوی ان فقره مورد توجه قرار گرفتهو سپس به بررسی ریشه قرانی فضیلت نظری افکنده ایم . بررسی احادیث عامه و خاصه ذیل ایات شریفه و دلالت انها و بررسی سایر احادیث عامه و خاصه در رابطه با موضوع فقره و نهایتا نام تعدادی از بزرگان عامه که این فضیلت را در اثار مهم خویش ذکر کرده اند از جمله مراحل بعدی تحقیق در هر فقره است. در واقع با این تحقیق به دنبال ان هستیم تا نشان دهیم فضائل مختصه امیرالمومنین نه تنها ریشه قرانی داشته که در احادیث عامه نیز قابل رد یابی است و هیچ یک از این فضائل از نظر اهل سنت قابل خدشه نمیباشد .

این تحقیق بر آن است که با مراجعه به آیات نورانی قرآن کریم و دیگر منابع معتبر اسلامی « عدالت صحابه » را مورد تحلیل و بررسی کامل قرار دهد. در ابتدا ضمن بیان روشنی از ابعاد مختلف مسأله با استناد به آیات، ضرورت این تحقیق اثبات گردیده است و برای رسیدن به هدفهای تحقیق اهدافویژه ای شامل: بررسی معنای صحابه و عدالت از نظر لغوی و اصطلاحی، بررسی عدالت صحابه از دیدگاه آیات قرآن و سپس بررسی عدالت اصحاب از دیدگاه احادیث و روایات و معرفی برخی از اصحاب پیامبر اکرم* که به تصریح آیات و روایات عادل نبوده اند طراحی گردیده است. برای رسیدن به اهداف مذکور سوالاتی به شرح زیر مطرح شده: صحابی به چه کسی می گویند؟ آیا صحابه مورد نکوهش خداوند و پیامبر* قرار گرفته اند؟ دلایل معتقدان به عدالت کل صحابه چیست؟ دلایل معتقدان به عادل نبودن برخی از اصحاب چیست؟ با توجه به ماهیت، اهداف و امکانات موجود روش تحقیق توصیفی - تحلیلی برای انجام تحقیق برگزیده شده است. پس از گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها نتایج ذیل بدست آمد: صحابی کسی است که پیامبر* را ملاقات کرده و به او ایمان آورده و با اعتقاد به اسلام از دنیا رفته است، یعنی همان کسانی که ملازمت و همراهی آن حضرت را اختیار کرده اند و بعد از پیامبر* مبلغ سیره و سنت پیامبر* بودند ولی مطلبی که باید متذکر شویم این است که صحابیان پیامبر* بنا به گزارش تاریخ نویسان و کتب رجالی بالغ بر صد هزار نفر بوده اند که همگی نتوانستند پیوسته و دائم همراه حضرت باشند و برخی فقط برای حفظ جان و موقعیت خود تظاهر به اسلام و همراهی با پیامبر* نموده اند و برخی مرتکب گناهانی از قبیل: فسق، فرار از جنگ و جهاد، نقض عهد با خدا و رسولش، افشا کردن اسرار پیامبر* و بر خورد نادرست با آن حضرت، ارتداد و نفاق و ... شده اند که همگی دال بر این است که نمی توان به همه آنها اعتماد کرد و همه را عادل دانست. ولی اهل سنت بدون توجه به موارد فوق الذکر، به عدالت کل اصحاب عقیده دارند و هر گونه تهمت و ذکر گناهی برای یکی از اصحاب را کفر و خروج از اسلام می دانند. در مقابل شیعه می گوید با این که صحابی بودن یک افتخار است اما نمی توان فضیلت عدالت را برای همه آن ها مطلق و عام در نظر گرفت. هر یک از این دو گروه به آیات و روایاتی استناد کرده تا باور خود را اثبات کنند که در طی این رساله تمامی ادله قرآنی و روایی مطرح و به دور از هر گونه غرضی مورد بررسی قرار گرفته است.

چکیده ندارد.