جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

التزام دینی و ربط و نسبت آن با عقلانیت از مباحث مهم فلسفۀ دین است. راجر تریگ از اندیشمندان معاصری است که این مسئله را محور توجه خود قرار داده است. در این مقاله ما دیدگاه او در خصوص سرشت التزام و ربط و نسبت آن با باور، معنا، توجیه و عقلانیت را از نظر گذرانده‌ایم. او با تعریف خاصی که از التزام ارائه می‌دهد، آن را مبتنی بر دو مؤلفه می‌داند: یکی باور گزاره‌ای و دیگری تعهد شخصی بدان. از آنجا که تریگ مؤلفه اول التزام را اساسی و بنیادین می‌داند، تمرکز مقاله نیز بر همین مؤلفه است. تریگ بر اساس مؤلفۀ اول، واقع‌گرایی و نقد نسبی‌انگاری را از لوازم حقیقی التزام می‌داند و در همین راستا به نقد ناواقع‌گرایی و نسبی‌انگاری در این حوزه می‌پردازد. او از جمله علل گرایش به نسبی‌انگاری در حوزۀ دین را تلاش ویتگنشتاین متأخر در واکنش به پوزیتیویسم منطقی می‌داند که منجر به جدایی و تمایز دین از علم شد. تریگ ضمن نقد این جریان فلسفی، می‌کوشد تا پیامدهای آن را نیز نشان دهد. او با تأکید بر زبان به عنوان امری که تبلور حقیقت است و ارتباط را امکان‌پذیر می‌کند و نیز تأکید بر سرشت مشترک بشر به مقابله با نسبی‌انگاری مفهومی می‌پردازد و راه را برای عقلانیت التزام می‌گشاید. مقاله در پایان نشان می‌دهد که اگرچه تریگ در نقدهایش به موفقیت‌هایی دست یافته است، به نظر می‌رسد جنبۀ ایجابی بحث او فاقد استحکام و دقت کافی است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 47 تا 67

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ناتعین‌گرایی و فاعلیت الهی از منظر دیوید بارتالامیو

نویسنده:

محمد فقیه، عبدالرسول کشفی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

چکیده :

تحولات علمی معاصر، تصور سادهی ماشینوار از جهانی با قوانین ثابت نیوتنی را آرام‌آرام با تصوری پیچیدهتر، یعنی باور به وجودِ نوعی عدمِ‌تعینِ تحویلناپذیر جایگزین کرده است. اگر باور به جهانی متعین، نفی محدودیت از خداوند در تعامل با مخلوقات را نیازمند تبیین نموده بود؛ اکنون مسأله‌ از سوی مقابل رخ نموده و تلاش فیلسوفان دین و متکلمان بایستی معطوف به بیان نحوهی فاعلیت و هدفمند عمل کردن خداوند در جهانی شود که علوم تجربی، ضرورت و سنخیت علی را در آن، به‌ظاهر، به‌چالش کشیده‌اند. این نوشتار به معرفی و ارزیابی رویکرد دیوید بارتالامیو، به‌‌عنوان فیلسوفی ناتعین‌گرا، در این موضوع پرداخته و کوشیده است تا به فرض صحت دیدگاه ناتعین‌گرایانه در علم، از هدفمندی آفرینش و حاکمیت خداوند بر مخلوقات از طریق نفی امکان بی‌نظمیهای ذاتی و نشان‌دادن تأثیر عللی غیرمادی دفاع کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 101 تا 130

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جسم انگاری نفس در کلام اسلامی و فیزیکالیسم: نقد و بررسی تطبیقی

نویسنده:

طیبه غلامی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مجرد , اینهمانی شخصی , فیزیکالیسم (فلسفه ذهن) , جاودانگی روح

چکیده :

تاریخ فلسفه و کلام، چه در مغرب‌زمین و چه در عالم اسلام، را به نوعی می‌توان تاریخ آراء و اندیشه‌های گوناگون درباره‌ی حقیقت مونیستی یا دوئالیستی انسان دانست. اینکه انسان را باید در همین بدن مادی‌اش خلاصه نمود یا برای او حقیقتی دوگانه، متشکل از روح یا نفس مجرد و بدن مادی، در نظر گرفت، همچنان از مهمترین مباحث فلسفی به شمار می‌آید.در این رساله سعی شده است این بحث که حقیقت انسان به نفس یا بدن اوست در میان دو گروه از فیزیکالیست‌های مسیحی غربی و متکلمان مسلمان جسم انگار پیگیری شود. در فصل نخست به زمینه و زمانه‌ی فیزیکالیسم و جسم‌انگاری نفس در کلام اسلامی پرداخته شده است. در فصل دوم بر آن شدیم تا ملاک‌ها و معیارهای فیزیکالیست‌ها را درباره‌ی این-همانی شخصی با توجه به تعریف آن‌ها از شخص و انسان ارائه دهیم. در فصل سوم به مهمترین مسأله‌ای که با بحث این‌همانی شخصی ارتباط پیدا می‌کند، مسأله بقا و جاودانگی پرداخته‌ایم.در فصل چهارم، بحث مفصلی در مورد نفس‌شناسی متکلمان جسم انگار مسلمان صورت گرفته تا مبانی و انگیزه های آنان، دیدگاه های فیزیکالیستی آن‌ها درباره‌ی نفس و دلایل جسم انگار بودن آن‌ها را به تفصیل مطرح کنیم. در خاتمه ی رساله حاضر، که حاصل پژوهشی گسترده در کتب و مقالات متعدد متفکران فیزیکالیست غربی و متکلمان مسلمان می‌باشد، پس از ارائه‌ی تصویری جامع از نحله های فیزیکالیستی غربی و جسم انگار مسلمان،به بیان شباهت‌ها واختلافات میان این دو رویکرد توجه خواهیم نمود تا نشان دهیم که ایشان در نوع نگاه تحویل گرایانه‌شان به انسان، تا چه اندازه به یکدیگر نزدیک هستند و یا از یکدیگر فاصله دارند. رویکرد موسوم به الهیات فیزیکالیستی را می‌توان به نوعی، حلقه‌ی اتصال میان فیزیکالیست‌ها و متکلمان جسم انگار مسلمان و یکی از عوامل تقرب فلسفی آن دو نسبت به یکدیگر، تلقی نمود. اما ارائه‌ی استدلال‌هایی فلسفی و روشمند از سوی فیزیکالیست‌ها برای اثبات دیدگاه‌های خود، علی‌رغم انتقادات مختلفی که بر استدلال‌هایشان وارد است، آن‌ها را نظام‌مندتر از متکلمان جسم انگار مسلمان نشان می‌دهد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تاملّی در اقسام علل ناقصه: رویکرد انتقادی بر حصرگروی علل اربعه

نویسنده:

سید مصطفی موسوی اعظم؛ حسن ابراهیمی؛ عبدالرسول کشفی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

چکیده :

تلقّی مشهور از علل ناقصه همان علل چهارگانه ارسطویی است. اما برخی متفکّران افزون بر علل چهارگانه، علل دیگری چون «معد»، «شرط» و «عدم مانع» را از زمره علل ناقصه بر شمردهاند. برخی بر علّیّت «معد»، «شرط» و «عدم مانع» به عنوان علّت ناقصه، دلایلی را ذکر میکنند. مقاله میکوشد نشان دهد از آنجا که «معد» قابل انفکاک از معلول است نمیتوان آن را به عنوان علّت در نظر گرفت؛ چرا که علّت و معلول بدون یکدیگر قابل فرض نیستند. از سوی دیگر قائلان به حصر عقلی علل اربعه، «شرط» و «عدم مانع» را بازگشت به علّت فاعلی یا علّت مادی میدهند؛ چراکه یا متمم فاعلاند و یا قابل، و نمیتوان آنها را به عنوان علل مستقل در کنار علل اربعه در نظر داشت. اما از آنجا که اساساً استقلال علّی در علل ناقصه امکان پذیر نیست؛ نمیتوان این مبنا را پذیرفت. در ثانی علّت غائی به عنوان یکی از علل اربعه، نقشی جزء متمّمیت فاعل ندارد و بر این اساس نمیتوان آن را به عنوان قسمی از علل ناقصه دانست. اشکال دیگر بر علّیّت «عدم مانع» آن است که امر عدمی نمیتواند بر امر وجودی تاثیر گذار باشد؛ اما از آنجا که «عدم مانع» بازگشت به امر وجودی دارد، میتوان آن را در کنار «شرط» به عنوان یکی از اقسام علل ناقصه برشمرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 25 تا 48

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی و نقد نظر دیوید هیوم در باب مسأله شر، با تکیه برآرای علامه طباطبایی و الوین پلانتینگا

نویسنده:

مختارمومنی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

چکیده (فارسی): چکیده: مسأله شر از موضوعات مهم، و شاید مهمترین موضوع، در مباحث فلسفه دین است. این مساله تا قبل از دیویدهیوم صورتبندی و جهت گیری چندان دقیقی نداشت. به همین دلیل رویهمرفته پاسخهای خداباوران به آن کلّی بوده است. هیوم نخستین فیلسوفی است که مسأله شر را به شکل دقیق و با جهت گیری مشخّصی بیان کرد و از این طریق آغازگر بحثهای جدّی و جدیدی در فلسفه دین شد. به نظر او مسأله شر به دو صورت است: 1.مسأله منطقی شر، که براساس آن میان گزاره مربوط به وجود شر و گزاره های مربوط به برخی صفات(مطلق) خداوند نوعی ناسازگاری منطقی است 2.مسأله قرینه ای شر، که می گوید باور به وجود خداوند عقلانی نیست. هیوم با نقد پاسخهای ادیان وحیانی و طبیعی به مسأله شر این دو نوع مسأله را تبیین می نماید. باتوجه به آرای علامه طباطبایی و الوین پلانتینگا می توانیم نظر هیوم در مورد مسأله شر را در سه بخش نقد کنیم: 1.نقد پیش فرضهای هیوم در این مسأله باتوجه به نظر علامه طباطبایی 2.نقد مسأله منطقی شر براساس نظر پلانتینگا(دفاع اختیارگرایانه) و یکی از نتایج مهم آن یعنی ردّ نظریه عدل الهی باتوجه به آرای فلسفی و دینی علامه طباطبایی 3.نقد دوبخش مسأله قرینه ای شر. نخست، بررسی اشکال هیوم در مورد استنتاج علّی با توجه به نظر علامه طباطبایی و سپس نقد نتیجه آن یعنی نامعقول شمردن باور به وجود خداوند باتوجه به نظر پلانتینگا. ما در این رساله می کوشیم با تحلیل مفاهیم بنیادین در مسأله شر و بررسی دقیق نظر هیوم، آن را در این سه بخش به چالش بگیریم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تطبیقی نظریة «دوگانه انگاری نفس و بدن»در آرای غزالی و سویین برن

نویسنده:

نسرین سراجی پور، عبدالرسول کشفی، رضا اکبری

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

سویین برن , امام محمد غزالی , جاودانگی روح , بدن جدید

چکیده :

در میان متفکرانی که به جاودانگی نفس همراه با بدن قائل اند، یعنی دوگانه انگاران، دو دیدگاه وجود دارد؛ دیدگاه برانگیختگی و دیدگاه بدن جدید. بر اساس دیدگاه برانگیختگی نفس باقی است و با بدن دنیوی مجدداً در آخرت برانگیخته می شود. بر مبنای دیدگاه بدن جدید انسان موجودی دوبعدی و واجد جسم و نفس است. نفس غیر مادی، جاودانه و حافظ این همانی شخصیت انسان است و تفاوتی نمی کند که تداوم زندگی اخروی نفس با همین بدن دنیایی یا با بدنی دیگر باشد. غزالی و سویین برن هر دو به دیدگاه بدن جدید معتقدند. شباهت اساسی دیدگاه دو متفکر، پذیرش اصول و مبانی نظریة بدن جدید است. اما تفاوت های آنان در این است که از نظر غزالی جاودانگی نفس ذاتی است و تداوم حیات نفس بدون بدن ممکن است، اما خداوند می تواند فعالیت نفس را متوقف کند او در تمام این مباحث خود را ملتزم به شرع می داند. در حالی که از نظر سویین برن جاودانگی نفس به ارادة الهی است و نفس بدون مغز قادر به هیچ گونه فعالیتی نیست، البته خدا می تواند نفس را بدون بدن فعال کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 59 تا 79

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکورد ها : 107

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.