آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

مسئله بومی‍شدن علم، چندی است که مورد توجه محافل علمی واقع شده و برخی از اندیشمندان بر آن تاکید دارند و برخی دیگر ایجاد علمی بومی را ممتنع می‍دانند و ماهیت علم را جهانی قلمداد می‍کنند. در این مقاله، فارغ از قضاوت امکان یا امتناع علم بومی، نظر دکتر سید حسیننصر را در این مقوله مورد بررسی قرار می‍دهیم و نکته جالب توجه اینجاست که امروز تحت عنوان شعار «بیداری ممالک شرق» و نیز ظهور انقلاب اسلامی ایران، توجه به علم بومی مطرح شده است. حال آنکه پیش از طرح فوق و نیز پیش از ظهور انقلاب اسلامی، سید حسین نصر، شخصیتی فرهنگی و اجرایی در دربار، با عنوان رئیس دفتر فرح، دغدغه علم بومی و سیادت قوم پارس را در سر داشت. دکتر نصر، علاوه بر داشتن عرق ملی، به مدد نیاکان فاضل و دانشمند که از طبقه روحانیون بودند، مشتاق احیای تفکر ایرانی – اسلامی است. او در زمانی که همگان شیفته غرب بودند، دم از علوم اسلامی زد و این علوم را زیربنای تمدن جدیدی دانست که امید دارد، دوباره با توجه به مقتضیات روز احیا شود. اکنون بعد از گذشت چهار دهه از این نظریه، شاهد گسترش این ادعا در سطح تمام کشورهای شرقی هستیم. همچنین در این مقاله، از موضع چگونگی رسیدن به شناخت، به این مبحث نگاه می‌کنیم و البته دریچه دید خود را افکار دکتر سید حسین نصر قرار می‌دهیم که مقامی علمی است و در تاریخ علوم و فلسفه تتبع کرده و صاحب نظر است. بازگشت به علم سنتی، از نظر بنیان‌های فکری و روش‌های آن، نشان‌دادن چگونگی نیل به آن و تطبیق آن با علم دوران تجدد، به منظور تأیید و تقویت بیشتر این رویکرد از علم، بخش پایانی این مقاله است.

بحث علم دینی یا اسلامی سازی علوم در جهان اسلام، یکی از مسائل مهم در عرصه علوم انسانی است که در چند دهه اخیر ذهن بسیاری از متفکران و فیلسوفان را در حوزه علم و دین به خود مشغول کرده است. لذا پژوهش در مبانی و مبادی معرفت شناختی و روش شناختی دیدگاه های مطرح شده در حوزه علم دینی، یکی از نیازهای اساسی متفکرین در عرصه علوم انسانی و اجتماعی است. بحران های ناشی از علم گرایی و افراط در نظریات تعارض علم و دین در دو قرن اخیر، پرسش از همکاری علم و دین و به تبع آن امکان علم دینی و خداباور را مورد تامل قرار داده است. در این زمینه سابقه قبلی ملل اسلامی و واقعیت عقب ماندگی کنونی آنها، پرسش از اسلامی سازی علوم را برای متفکرین اسلامی بطور جدّی مطرح کرده است. آنها با نظر به تاکیدات خاص دین اسلام بر جایگاه رفیع علم و معرفت، سابقه درخشان علمی مسلمین در قرون گذشته و عصر طلایی اسلام، پرسش از علم اسلامی را با جدیت بسیاری دنبال می کنند. نظریات مختلفی نیز توسط اندیشمندان جهان اسلام طی دو قرن گذشته ارائه شده است و هریک از زاویه نگرش خود به اسلامی سازی علم پرداخته اند. در این زمینه، دکتر نصر با نقد مدرنیته و به چالش کشیدن تجدّدگرایی، رجوع به سنّت و احیاء علم مقدس را راه کار ارائه شده خویش عنوان کرده است. اهمیت دیدگاه دکتر نصر بر این است که وی تاکید خاصی بر سنّت گرایی و استفاده از آموزه های اسلامی و مابعدالطبیعه سنّتی برای احیاء علوم مقدس دارد.

مارک سجویک در سال 1960م. در لندن متولد شد. او تاریخدان است و درحوزه های سنت گرایی، اسلام، تصوف و تروریسم به طور تخصصی کار می کند. آثار وی عبارتند از: Sufism: The Essentials. Cairo: American University in Cairo Press, 2000./ Against the Modern World: Traditionalism and the Secret Intellectual History of the Twentieth Century. Oxford University Press, 2004./ "Al-Qaeda and the Nature of Religious Terrorism" Terrorism and Political Violence 2004/ Saints and Sons: The Making and Remaking of the Rashidi Ahmadi Sufi Order, 1799-2000. Brill, 2005./ Islam and Muslims: A Guide to Diverse Experience in a Modern World. Boston: Intercultural Press, 2006./ Muhammad Abduh. Oxford: Oneworld, 2009./ Islamic Myths and Memories: Mediators of Globalization. Editor, with Ulrika Mårtensson and Itzchak Weismann. Farnham: Ashgate Press, 2014./ Making European Muslims: Religious Socialization among Young Muslims in Scandinavia and Western Europe. Editor. New York: Routledge, 2014./ Western Sufism: From the Abbasids to the New Age. New York: Oxford University Press, 2016.

این مقاله، درصدد نقد و بررسی اندیشه سیدحسین نصر در زمینه پارادایم «وحدت متعالی ادیان» در حکمت خالده است. دیدگاه نخبه‌گرا و سنّتی مبتنی بر حکمت خالده، بر آن است که معرفت، امری مقدّس و برآمده از عقل شهودی می‌باشد. از این نگاه بر خلاف فلسفه متکی بر عقل استدلالی که سرشتی غیرمتکثره و وحدانی دارد، دین بسان وسیله‌ای است که انسان را به خدا پیوند می‌دهد. حال آنکه سنّت، محتوای دین را از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌سازد. در این منظر، ادیان دارای باطن یکسانی بوده، اختلاف ظاهری آنها، در نهایت به ظرفیت‌های مختلف بشری و سرانجام تجلّیات گوناگون حق، برمی‌گردد. دست‌کاری آدمیان نیز اگرچه در سایه دین اسلام با سهولت بیشتری تأمین می‌شود، اما تمامی ادیان به مثابه راه‌های پرفراز و نشیبی‌اند که سرانجام انسان را به قلّه سعادت و کامیابی می‌رسانند که در نتیجه، نفس در یک مرتبه بهجت‌آمیز وارد بهشت ابدی می‌شود. در این مقال، مؤلفه‌هایی همچون ترس، محبت و معرفت و یا تأکید بر سعادت و فضیلت مطرح که جملگی مبیّن این وحدت باطنی و مابعدالطبیعی میان ادیان است.