در آیه‌ای از سورۀ مریم اعلام شده است که همگان بدون استثنا وارد جهنم خواهند شد، اما در برخی منابع اسلامی عباراتی وجود دارد که نشانگر ورود مستقیم برخی افراد به بهشت است. آیا میان این دو موضوع تعارضی وجود ندارد؟! | کتابخانه مجازی الفبا

سوره 19 آیه 71 می‌گوید تمامی مسلمانان به جهنم خواهند رفت -حد اقل برای مدتی- اما در جاهای دیگر ادعا می‌کند کسانی که در جهاد کشته می‌شوند مستقیم به بهشت می‌روند. بالاخره آیا مسلمانان به دوزخ می‌‌روند؟

همان‌گونه که در پرسش بدان اشاره شده، قرآن کریم می‌فرماید قضای الهی بر آن قرار گرفته است که همگان – گرچه برای مدتی کوتاه - وارد جهنم شوند: «وَ إِنْ مِنْکُمْ إِلاَّ وارِدُها کانَ عَلى‏ رَبِّکَ حَتْماً مَقْضِیًّا»؛[1] و هیچ‌یک از شما نیست که وارد جهنم نشود، و این حکمى حتمى از جانب پروردگار تو است. اما این چگونه توجیه‌­پذیر خواهد بود که افراد شایستۀ بهشت، حتی برای مدتی کوتاه، جهنم را تجربه کنند؟! پاسخ به این پرسش، با توجه به منابع اسلامی چندان دشوار نیست؛ زیرا تمام افرادی که از جهنم عبور می­‌کنند، دچار عذاب نمی‌­شوند. به عنوان نمونه، نگهبانان جهنم که از طرف پروردگار برای این‌کار مأموریت دارند،[2] از آتش جهنم آسیبی نخواهند دید. آنچه که با وعده‌­های پروردگار مبنی بر دور نگه‌داشتن افراد با ایمان از عذاب،[3] منافات دارد، تنها معذب بودن در جهنم است، نه عبور و گذر از آن، و آیۀ ورود همگان به جهنم بیانگر آن نیست که افراد با ­ایمان کمترین آسیبی از آن خواهند دید، بلکه روایاتی وجود دارد که خلاف این مطلب را ثابت می‌­کند: پیامبر اکرم(ص) در ارتباط با این آیه فرمودند: هنگامی که بهشتیان وارد بهشت شدند، گروهی از آنان به دیگران می­‌گویند: مگر پروردگارمان وعده نکرده بود که ابتدا داخل جهنم شویم؟! در جواب به آنان گفته می­‌شود: شما از آن گذشتید و خاموش بود![4] امام صادق(ع) هم در این زمینه می‌­فرمایند: آیا به گوشتان نخورده که می‌­گویند از چاه آب فلان قبیله عبور کردیم، اما در واقع آنان از خود چاه عبور نکرده بودند، (بلکه از کنارش گذر کردند. این آیه نیز مشابه همین مثال است). [5] شیخ صدوق که از آشنایان به منابع اسلامی بود، با جمع بندی روایات نتیجه می­‌گیرد که ورود به جهنم به معنای عبور از صراط است که مانند پلی برای جهنم به شمار می‌­آید و همگان باید از آن عبور کنند.[6] طبیعی است که عبور از پلی که بر فراز جهنم قرار دارد، مانند ورود به داخل جهنم نخواهد بود، اگرچه با اندک تسامحی می‌­توان گفت که از جهنم عبور شده است، همان‌طور که فردی که بر فراز پلی از رود نیل عبور کرده و قطره‌­ای آب نیز به او اصابت نکرده است، می‌­تواند بگوید که من از نیل عبور کرده‌­ام. براین اساس، هیچ تعارضی میان این آیه و روایاتی که ورود مستقیم شهیدان به بهشت را یادآور می­‌شود وجود ندارد؛ زیرا معنای این روایات آن است که شهیدان و ... بدون آن‌که کوچک‌ترین عذابی در جهنم ببینند وارد بهشت خواهند شد.

اسلام کوئست نت