جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مفسران قرآن از دیرباز به اهمیت روایات شأن نزول در فهم صحیح قرآن و نیز آسیب‌های وارد بر آن­ها، پی برده‌ و افزون بر بهره از این میراث علمی در تفسیر، به نقد و بررسی آن‌ها ـ هر چند بسیار اندک ـ پرداخته‌اند؛ به‌ویژه آن زمان که چندین شأن نزول مختلف برای یک آیه یا سوره ذکر می‌شود که منجر به اضطراب شدیدی در فهم صحیح آیه یا سوره می‌گردد. سوره قدر، نمونه‌ای از این دست به شمار می‌رود که برای آن شأن نزول‌های متعدد با وضعیت‌های سندی و متنی متفاوت ذکر شده که به دور از نقد و بررسی مانده است. در این مقاله با روش تحلیلی توصیفی، تلاش می‌شود تا ضمن نقد و بررسی شأن نزول‌های سوره قدر، به این پرسش‌ها پاسخ دهد که این شأن نزول‌ها از حیث متن و سند تا چه اندازه معتبرند؟ تعارض‌های موجود میان این شأن نزول‌ها چیست و کدام‌یک از آن‌ها می‌تواند شأن نزول صحیح سوره قدر باشد؟ نتیجه این تحقیق، روشن می‌سازد که روایت‌های شأن نزول سوره قدر، هر یک دارای اسنادی ضعیف و مضامین سخت قابل مناقشه و نسبت به یکدیگر از تعارض‌های غیرقابل‌جمعی برخوردارند.